Zlobnici bi rekli da je došlo vrijeme da se okaju grijesi roditelja i njihovog udobnog života za vrijeme vladavine Josipa Broza Tita, piše Blic.

Istina jeste da će ove godine ionako tanka državna kasa Srbije biti smanjena za skoro 300 miliona eura, a zbog zajmova starih više od 40 godina koje je uzimao tadašnji premijer Veselin Đuranović.

Obaveze prema kreditorima iz perioda SFRJ nisu otplaćivane od maja 1992. do aprila 2002. Sporazume o njihovom regulisanju Srbija je od 2001. do 2005. zaključila sa Pariskim i Londonskim klubom kao i sa Svjetskom bankom, dok je za obaveze prema Evropskoj investicionoj banci potpisala sporazum sa EU.

U pitanju je, inače, najveći kreditni namet koji ove godine Srbija mora da plati poslije njenih obaveza po osnovu državnih hartija od 289,2 miliona evra, naglasili su u Narodnoj banci Srbije. 

Riječ je o kreditima iz sedamdesetih i osamdesetih godina dvadesetog vijeka koje je Jugoslavija dobijala od Pariskog i Londonskog kluba, ali i Svjetske banke i Evropske investicione banke. Ukupne obaveze prema njima iznosile su oko 8,8 milijardi eura, a ove godine na naplatu dospijeva 276,9 miliona eura, kažu u centralnoj banci. 

“Najviše treba da vratimo Pariskom klubu - 103,6 miliona eura, zatim Svjetskoj banci 74,7 miliona, Londonskom klubu 53,8 miliona eura i EU 44,7 miliona eura”, potvrdili su Blicu u NBS. 

Koliko je izdatak od 276,9 miliona eura u ovoj godini teret za budžet Srbije, govori računica da se za toliki novac moglo sagraditi čak 110 obdaništa. 

List navodi i da je taj iznos jednak je i ukupnim uštedama koje je državna kasa ostvarila po osnovu uvođenja solidarnog poreza na plate ljekara, profesora i državnih činovnika. 

Krediti iz vremena Tita pojeli su i smanjenje penzija kojim je ušteđeno oko 200 miliona eura, te je novčana žrtva najstarijih, čija su primanja smanjivana i do deset odsto, bila uzaludna. 

Ekonomista Mlađen Kovačević kaže da je dug države do 1978. bio skroman, ali da je tada počeo da raste, i tako sve do 1983. U godinama koje su dolazile kredita je bilo sve manje. 

“Za vrijeme Slobodana Miloševića zemlja se zadužila svega 400 miliona eura. Tada je kredite bilo moguće dobiti samo od Kine i Kuvajta, a veće zaduživanje su onemogućile sankcije. Nisu otplaćivane mnoge spoljne obaveze, ali predsjednici vlada u vreme Miloševića - Radovan Božović, Nikola Šainović i Mirko Marjanović nisu imali ni mnogo prilika da uzmu kredite iz inostranstva”, rekao je Kovačević. 

U proteklih osam godina javni dug Srbije skočio je za 16 milijardi eura, sa 8,7 milijardi, koliko je iznosio 2008. na početku mandata Mirka Cvetkovića, na aktuelnih 24,8 milijardi. Ukupna zaduženja počela su da rastu 2008. Prije toga, vlade Zorana Đinđića, Zorana Živkovića i Vojislava Koštunice uspijevale su da dug države čak i smanje.