Od ponoći je na snagu stupila predizborna tišina.

Vanredni parlamentarni izbori u Makedoniji su rezultat Sporazuma, koji su predstavnici najvećih političkih partija potpisali u Pržinu, uz posredovanje Evropske unije.

Izbori su, prema tom sporazumu najprije trebalo da budu održani 24. aprila, ali su pomjereni za 5. jun, kada vladajuća VMRO-DPMNE bila jedina koja je podnijela izbornu listu, pa su izbori ponovo odloženi.

Najnoviji datum održavanja izbora četiri najveće partije dogovorile su 31. avgusta.

Foto:AA

Vanredni parlamentarni izbori bi trebalo da izvedu zemlju iz dvogodišnje političke krize.

Ključni igrači predstojećih izbora u Makedoniji su lider vladajuće VMRO-DPMNE Nikola Gruevski, koji pretenduje da se vrati na vlast i njegov rival Zoran Zaev, koji predvodi Socijaldemokratski savez Mekedonije.

Gruevski je po obrazovanju ekonomista i potiče iz srednje klase nekadašnje SFRJ. Ovaj 46-godišnji bivši bokser nekada je smatran "previše lijevo" nastrojenim političarem, ali je tokom 10 godina njegove vladavine ta slika potpuno promijenjena i Gruevskog danas vide kao diktatora i nacionalistu. Ova promjena je posebno izražena nakon 2008. kada je Makedonija ostala je pred vratima NATO, nakon što je Grčka stavila veto zbog spora oko imena ove države.

Zaev je predsjednik SDSM i istovremeno u već trećem mandatu kao gradonačelnik Strumice. Na čelu SDSM je od 2013. Diplomirao je na Ekonomskom fakultetu u Skoplju 1997, gdje je završio i posdiplomske studije.

Agencija AFP upravo, među pet stvari koje treba znati o Makedoniji, ukazuje da se jedna odnosi na njen zvanični naziv u Ujedinjenim nacijama, a to je Bivša Jugoslovenska Republika Makedonija, ili BJRM.

To je i rezultat 25-godišnjeg spora sa susjednom Grčkom, čija je sjeverna pokrajina nosi isto ime.

Međutim, jedan broj zemalja je priznalo ovu balkansku državu pod njenim ustavnim imenom Makedonija, uključujući SAD, Rusiju, pa čak i Kinu.

Spor sa Grčkom je bio glavna prepreka Makedoniji na njenom putu evrointegracija. Godine 2008. Grčka je, naime, stavila veto na članstvo Makedonije u NATO, što je blokiralo pregovore o pristupanju te zemlje EU, iako je ona kandidat za članstvo postala 2005.

Agencija AFP napominje da kada putnik prolazi sjeverom Makedonije, može da pomisli da je u Albaniji - crvene albanske zastave sa crnim dvoglavim orlom su rasprostranjene u velikom broju sela od 2005.

Makedonija je, naime, dom za oko dva miliona ljudi, uglavnom pravoslavnih Slovena, ali i albanske manjine koja čini oko četvrtinu stanovništva.

Makedonija je izbjegla međuetnički rat tokom krvavog raspada Jugoslavije, ali se našla u sukobu 2001. nakon pobune pripadnika tzv. Oslobodilačke vojske Kosova.

U tim sukobima OVK sa makedonskim oružanim snagama poginulo je oko 200 ljudi.

Sukobi su okončani u avgustu 2001. godine potpisivanjem Ohridskog sporazuma, uz posredovanje međunarodne zajednice, a uslov je bio da pripadnici albanske manjine dobiju veća prava, uključujući podjelu vlasti i bolju zastupljenost u javnom sektoru, kao i da albanski jezik dobije status službenog.

Međuetnički problemi su smanjeni, ali je, na primjer, u maju prošle godine, 14 Albanca, koji su okvalifikovani kao teroristi i osam policajaca ubijeno u pucnjavi u Kumanovu, gradu na sjeveru Makedonije.

Motiv za ovaj sukob nikada nije otkriven, ali je opozicija optužila vlast da je umiješana u organizaciju ovog sukoba kako bi skrenula pažnju sa političke krize.

Poslednjih nekoliko izbora je bilo problematično jer je opozicija optuživala vlast za krađu glasova, a politička previranja su pogoršana u januaru 2015. kada je opoziciona Socijaldemokratski savez Makedonije (SDSM) objelodanila nelegalno prisluškivanje hiljada ljudi, uključujući i lidera opozicije, novinara i crkvenih zvaničnika.

SDSM je za prisluškivanje optužio vladajuću VMRO-DPMNE.

Nakon toga su uslijedili višenedeljni opozicioni protesti protiv vlade Nikole Gruevskog, koji je na vlasti bio od 2006.

Gruevski je potom podnio ostavku i otvorio mogućnost održavanja vanrednih parlamentarnih izbora.

Inače, prema pisanju AFP-a, Makedonija je jedna od najsiromašnijih zemalja u Evropi i jedna četvrtina njegovog aktivnog radno sposobnog stanovništva je nezaposleno.

Rast Bruto društvenog proizvoda u 2015. bio je 3,5 odsto u 2015, ali je Međunarodni monetarni fond procenjuje u novembru saopštio da je potom pao na 2,2 odsto u ovoj godini "zbog smanjenja investicija, kao posledice političke nesigurnosti".

Prošle i ove godine Makedonija se suočava sa velikom izbegličkom krizom kada je, kako se procenjuje, kroz tu zemlju i tzv. balkanskom rutom prošlo više od milion izbeglica sa Bliskog istoka.