Ekspertsku komisiju, koja je počela sa radom krajem januara ove godine, osnovala je Vlada Kosova s ciljem prevazilaženja blokade sporazuma o demarkaciji granice sa Crnom Gorom od strane tri kosovske opozicione partije - “Samoopredeljenje”, Alijansa za budućnost Kosova i Inicijativa za Kosovo - koje tvrde da Kosovo tim sporazumom gubi više od 8.000 kvadratnih kilometara. Iako su bile pozvane, te partije su odbile da učestvuju u radu komisije. 

Hivzi Islami, predsjednik Akademije nauka Kosova i predsjednik Ekspertske komisije, izjavio je da je današnja površina Kosova u skladu sa međunarodnim obavezama koje je Kosovo preuzelo, tačnije prema Sveobuhvatnom planu za Kosovo Martija Ahtisarija, da se granice određuju na osnovu administrativnih granica bivše SFRJ, prenosi Anadolija.

On je istakao da je od 1961. do 1981. godine površina Kosova iznosila 10.887 kvadratnih kilometara, dok je od 1982. do 2007. godine 10.908 kvadratnih kilometara, te da je do promene površine došlo nakon demarkacije tadašnje SRJ sa Republikom Makedonijom. 

“Ali na osnovu međunarodnih obaveza koje je preuzela naša država, u prvom redu Ahtisarijevim planom, aneks 8, od 2. februara 2007. demarkacijom granice između Federativne Republike Jugoslavije, Srbija i Crna Gora, i bivše jugoslovenske Republike Makedonije, postoji mala razlika u površini u katastarskoj zoni Debelde, na granici sa Makedinijom. Dakle, površina teritorije Republike Kosovo danas je 10.905,25 kvadratnih kilometara”, kazao je Islami.

On je kazao da je rad komisije nezavisan i van uticaja politike. 

Portparol Ekspertke komisije Tomor Cela je prezentujući nalaze komisije istakao da ukoliko se povuče paralela sa svim dokumentima, kartama i naučnim radovima, nije bilo promjene granica Kosova. Po njegovim riječima, bilo je samo izmjene unutrašnjih granica katastarskih opštinskih zona, ali ne i same granične linije. 

“Kada analiziramo cio ovaj materijal, kartografski, katastarski i naučni, i sve te podatke ubacimo u sistem, proizlazi maksimalna podudarnost četiri nivoa prostornih i geografskih podataka na karti”, kazao je Cela. 

Naveo je da su ekipe Komisije izašle na teren 13. i 14. februara kako bi izmjerile određene sporne tačke i došlo se do zaključka da su u skladu sa postojećom dokumentacijom. On je predstavljajući brojnu dokumenatciju pokazao da se planinskih vrh Čakor, kao i rijeka Bjela, u slivu Belog Drima, nikada nisu nalazili na teritoriji Kosova, kako tvrdi opozicija. 

Iz komisije je najavljeno da će se u naredna tri dana obaviti javna rasprava u vezi sa nacrtom izvještaja, te da će nakon toga Vladi Kosova biti predat konačni izvještaj i sva dokumentacija, koja je korišćena u njenom radu. 

Sporazum o demarkaciji granice između Kosova i Crne Gore potpisan je 25. avgusta 2015. godine, ali još uvijek nije ratifikovan u Skupštini Kosova zbog protivljenja opozicije, koja je koristila i suzavac i nasilje kako bi spriječila njegovo usvajanje. Srpski poslanici takođe nisu željeli da glasaju za ovaj sporazum zbog toga što nisu nikada bili konsultovani u vezi sa ovim pitanjem.

Za ratifikaciju tog sporazuma potrebna je dvotrećinska većina glasova ili 80 poslanika. Parlament Crne Gore je sporazum ratifikovao prošle godine.