vo nije ustaljena recenzija, već priča o književnoj prevari zanimljivija od bilo koje recenzije. Na prevaru je nasjela i moja malenkost, ali je dobro što nisam bio jedini. Čar jake prevare leži u činjenici da se podmetne na najvišem mjestu i da se potrudi da niko ne posumnja u njenu istinitost
Mičiko Kakutani je, predstavljajući istu knjigu - Čarlsa Dikensa Kler Tomlin - u njujorškom Tajmsu, izvadila ono najzanimljivije iz nje, a to je bio susret Dikensa i Dostojevskog 1862. g. u Londonu - događaj koji uopšte nije bio poznat nijednom od osamdesetak Diksenovih biografa.
U nekom od svojih posljednjih tekstova, Kristofer Hičens je izrazio sumnje u ovaj susret, ali je rekao da je vijest, ako je istinita, zaista bombastična. I jeste na neki način: Dostojevski, koji je čitao i preporučivao Dikensov opus, dolazi kod njega i doživljava da mu engleski pisac povjeri da postoji nekoliko strana njegove personalnosti koje mu služe da bi njima ukrašavao negativce u svojim pričama.
Književne prevare sežu otkad je pisma, a ni danas nije iole drugačije. Onesikrit, jedan od Aleksandrovih istoričara, pošto se vratio u Grčku napisao je prvu Aleksandrovu biografiju, sebe predstavivši kao admirala grčke flote, iako je samo bio kraljevski kormilar.
Uz to je u knjizi Aleksandru pripisao mitske kvalitete. Bolje reći, radi se o pukim lažima zbog kojih je Onesikrit još od strane sopstvene generacije pisaca kritikovan kao nepošten istoričar, tako da su njegove nepouzdane biografije, odnosno ono što je ostalo od njih, odmah postale beskorisne.
Čar jake prevare leži u činjenici da se podmetne na najvišem mjestu i da se potrudi da niko ne posumnja u njenu istinitost - barem za neko vrijeme.
Veličanstveni Džordž Psalmanazar je na početku 17. vijeka Englezima uvalio potpuno izmišljenu istoriju i jezik ostrva Formoze (Tajvana), a koju su svi decenijama držali kao istinitu.
Vilijam Henri Ajrlend toliko je želio da dokaže ljudima, a i sebi, da je Šekspir zaista postojao da je slagao kako je na tavanu engleske seoske kuće otkrio Šekspirova ljubavna pisma, novu verziju Kralja Lira, fragment Hamleta, a sa njima razna pravna i ostala dokumenta - i neko vrijeme su se eksperti najviše radovali ovim otkrićima.
Kliford Irving je 1971. ubijedio najveću njujoršku izdavačku kuću, McGraw-Hill, da ga je unajmio milijarder Hauard Hjuz, koji se nije pojavljivao u javnosti, da mu napiše autobiografiju.
Irving ne samo što je dobio $765,000, nego je pod Hjuzovim imenom napisao knjigu od 1,200 strana; za nju su se Hjuzovi poznanici i grafološki eksperti kleli da je autentična.
I pored velikog publiciteta, ova u suštini apsurdna psalmanazarovska prevara vjerovatno nikada ne bi ni bila otkrivena da nije bilo švajcarske banke koja je prekršila tradicionalna pravila i rastrubila da je vlasnik bankovnog računa "H.R. Hjuza" u stvari žena - Irvingova supruga. Irving je morao da vrati ostatak novca izdavačkoj kući i da u zatvoru provede 17 mjeseci.
O "gospođi" kojoj je pošlo za rukom da preko uvaženog časopisa proturi buvu o susretu između Dikensa i Dostojevskog, prije nekoliko dana napisao je profesor ruske književnosti, Erik Nejman, obimni fantazmagorični tekst u Tajmsovom književnom dodatku (Times Literary Supplement).
Pri tom je s moje strane bilo lako provjeriti da pomenutog susreta nema u monumentalnoj biografiji Dikens Pitera Ekrojda iz 1990, te ni u Svijetu Čarlsa Dikensa (1970) tada poznatog britanskog pisca Angusa Vilsona, koji je često upoređivao Dikensa i Dostojevskog.
Iste informacije nema ni na stranama biografije Dostojevskog Džozefa Frenka (2010/2012), koji navodi da je u posljednjoj godini života Fjodor poveo čitavu porodicu na pozorišnu predstavu Pikvikov klub, i kasnije je, prema riječima njegove žene Ane, sa djecom i suprugom razgovarao o komadu i o Dikensu.
Informacija o susretu Dikensa i Dostojevskog gdje je Dikens priznao da postoje dvije strane njegove ličnosti objavljena je 2002. u zvaničnom časopisu Dikensovog Udruženja, Dickensian. Potpisnik je bila "Stefani Harvi".
Kad je Kakutani objavila recenziju biografije iz pera Kler Tomlin odakle je prvi put čula za ovaj susret, mnogi profesori ruske književnosti i slavistike u Americi su se javili, ukazujući na netačnost iznešenih fakata.
(Izvor:Vijesti)
