Inače, Prusac je stari grad koji vuče korijene iz daleke praistorije. Kako je kazao profesor Enver Imamović, ugledni arheolog, zahvaljujući izvanrednom strateškom položaju, ovaj grad je hiljadama godina bio važno uporište u odbrani Bosne protiv zavojevača koji su nadirali sa sjevera i zapada.

- Prusac su naseljavali Iliri, iza njih Rimljani, a u srednjem vijeku predstavljao je neosvojivu tvrđavu bosanskih vladara. Prusac je za Turke po osvajanju Bosne bio polazna tačka za daljnja osvajanja na zapadu, pa su tamošnju tvrđavu proširili, ojačali posadom i topovima, tako da je stotinama godina bio neprobojni branik Bosne - kaže Imamović.

Prusac arheološki nije nikada detaljnije istražen. Život koji se u njemu odvijao hiljadama godina ostavio je bogat trag. Pronalazak ovog topa je tek dio onoga što prekrivaju debeli slojevi tvrđave i čitavog naselja.

Zanimljivo je da se u historijskom romanu "Ajvaz-dedin san" autora prof. Imamovića, u kojem opisuje Prusac iz turskog doba, na više mjesta spominju topovi koji su branili Prusac, stanovnicima pucnjavom javljali o pobjedama carske vojske na bojnim poljima, najavljivali početak iftara...

Pronalazak ovog topa oživio je ideju da se u Pruscu osnuje muzejska zbirka u kojoj bi se čuvali nalazi do kojih se svakodnevno dolazi.

Pronađeno i 300 metalnih kugli

Osim topa, pronađeno je i 20 kamenih kugli koje su se koristile za topovsko punjenje te cijev kroz koju su se ispaljivale.

Mještani Prusca su prije šest godina pronašli oko 300 metalnih kugli koje su se, kako je utvrđeno, također koristile za punjenje topova.

Izvor (Nezavisne novine)