Istraživači koji su se bavili psihologijom učenja kod djece otkrili su da studenti uspijevaju da zapamte oko 30 odsto više novih riječi engleskog jezika, ukoliko su tokom učenja i spavanja bili izloženi mirisu mirišljavih štapića.

„Naša studija pokazuje da možemo olakšati učenje tokom spavanja, ali nikad ne bismo pomislili da bi nam u tome mogao da pomogne nos“, navodi profesor Jirgen Kornmajer sa Univerziteta u Frajburgu.

Još od pedesetih godina naučnici su bili fascinirani idejom učenja tokom sna, poznatom kao hipnopedija. Tradicionalno se smatralo da djeluje putem čula sluha, odnosno ukoliko tokom sna slušamo tekst na stranom jeziku, brže ćemo naučiti riječi tog jezika.

Međutim, činjenica je da učenje u snu nije moguće, pa su istraživači izgubili interes za ovu oblast, iako se u poslednje vrijeme pojavljuju neki dokazi koji upućuju na mogućnost da je to ipak izvodljivo, bar u određenoj mjeri.

Nećemo se jednostavno probuditi i znati napamet nove činjenice i brojke, već postoji nešto što se naziva ciljano ponovno akriviranje memorije, koje bi nam pomoglo da tokom sna utvrdimo znanja koja smo već usvojili.

Istraživanja poslednjih godina pokazuju da slušanje suptilnih zvukova tokom sna može ojačati proces memorisanja, a nekoliko studija nagovještava da i mirisi mogu da doprinesu tome.

U jednom eksperimentu iz 2007. godine, naučnici su nastojali da određeni miris povežu sa određenim zadatkom učenja, a zatim da „izazovu“ te informacije tokom sna.

Međutim ovo povezivanje određenih mirisa sa informacijama djelovalo je samo u određenim slučajevima. Tokom REM faze sna ili budnosti, ponovno izlaganje istom mirisu nije aktiviralo iste djelove mozga kao tokom faze dubokog sna.

Većina ovih studija, međutim, rađena je u strogo kontrolisanim laboratorijskim uslovima, a ne u stvarnim životnim situacijama. No, poslednje istraživanje uspjelo je da dođe do nekih značajnih podataka bez skupe i komplikovane opreme.

Istraživači su tražili od 54 učenika šestog razreda njemačkih osnovnih škola da kod kuće uče riječi iz rečnika engleskog jezika, ali da tokom učenja upale štapiće sa mirisom ruže, koje će ostaviti i pored kreveta kada odu na spavanje. Druga grupa učenika je učila bez ikakvih mirisa.

Upoređujući rezultate, ispostavilo se da su učenici koji su učili i spavali uz mirišljave štapiće imali daleko bolje rezultate. Međutim, profesor Kornmajer smatra da ipak postoje razlozi za sumnju, s obzirom na to da je uzorak bio mali, ispitivanje je rađeno u kućnim uslovima, pa se ne mogu isključiti i ostali činioci, jer, na primjer, nije kontrolisana udaljenost stola i kreveta od mirišljavog štapića.

Postoje čak i neki dokazi koji ukazuju na to da ljudi tokom sna ne mogu da osjete niti čuju toliko mirisa ili zvukova. Tokom 2018. godine istraživači su otkrili da tokom sna čujemo pojedinačne zvukove, ali nema dokaza da možemo da ih grupišemo kako bismo zbog njih bolje upamtili neki sadržaj.

Naučnici priznaju da su potrebna dodatna istraživanja, ali čak i ako je naša percepcija tokom sna ograničena, to ne mora da znači da spavanje isključuje učenje.

Izvor: RTS/Sciencealert