Lansirani prije 36 godina, svemirske letjelice Vojadžer 1 i 2 napravili su impresivnu turneju kroz solarni sistem i tokom tog putovanja naučnicima su poslali spektakularne podatke.
Naučnici su prvobitno mislili da će ulazak Vojadžera 1 u ovaj novi dio svemira, gdje su efekti ostatka galaksije znatno naglašeniji, biti postepen i neuzbudljiv. Međutim, pokazalo se da je tranzicija znatno komplikovanija nego što su naučnici predviđali. Vojadžer 1 sada ulazi u čudan region koji naučnici nijesu u stanju da shvate.
„Modeli koji su predviđali što bi tom prilikom moglo da se desi, potpuno su netačni. Trenutno bukvalno nemamo mapu koja bi mogla da nam pokaže što sada možemo da očekujemo“, izjavio je fizičar Stamatios Kirmigis sa Univerziteta Džon Hopkins.
Sunce stvara plazmu od naelektrisanih čestica koja se naziva solarnim vjetrom i koju izbacuje iz svoje atmosfere brzinom većom od 1 miliona km/h. Neki od ovih jona izbacuju se brzinom koja iznosi 10 odsto brzine svjetlosti i te čestice takođe sa sobom nose i solarna magnetska polja.
Istraživači znaju da je Vojadžer 1 ušao kroz ivicu solarnog vjetra 2003. godine, kada su njegovi instrumenti pokazali da se čestice oko njega kreću subsoničnom brzinom pošto su usporile od sunčevog izbacivanja.
Onda, prije godinu dana, sve je naglo utihnulo. Instrumenti Vojadžera 1 pokazali su da su se solarni vjetrovi smanjili skoro 1.000 puta, do tačke kada kada više nijesu mogli da budu identifikovani. Ova tranzicija desila se izuzetnom brzinom, u roku od svega nekoliko dana.
U isto vrijeme, količina kosmičkih zraka povećala se u znatnoj mjeri, što bi bilo logično „da je Vojadžer bio van solarnog vjetra“, izjavio je fizičar Ed Stoun. Izgledalo je kao da je Vojadžer izašao iz sunčevog uticaja.
U čemu je problem? Ukoliko je solarni vjetar u potpunosti nestao, kosmički zraci bi trebalo da struje u svim pravcima. Umjesto toga, Vojadžer je zabilježio da uglavnom dolaze iz jednog pravca. I ne samo to, iako su solarne čestice nestale, instrumenti nijesu uočili nikakvu promjenu u magnetnom polju oko letjelice. Ovo je teško objasniti pošto se smatra da je magnetno polje galaksije pod uglom od 60 stepeni u odnosu na sunčevo polje. Niko trenutno nije siguran u to što se dešava.
„U pitanju je veliko iznenađenje. Na neki način dotakli smo intergalaktičku sredinu, ali se i dalje nalazimo u sunčevoj kući “, izjavio je astronom Merav Ofer sa Univerziteta Boston.
Čini se kao da je Vojadžer izlazio napolje, ali umjesto toga, našao se u foajeu sunčeve kuće sa otvorenim vratima koja su dozvoljavala da ulazi galaktički vjetar.
Ne samo da naučnici nijesu očekivali da takav foaje postoji, već ne znaju ni koliko će Vojadžer 1 ostati u njemu. Pojedini naučnici predviđaju da će mu trebati mjeseci pa čak i godine, prije nego što stigne do međuzvjezdanog prostora.
„Međutim, to može da se desi i za nekoliko dana. Trenutno nemamo model koji bi mogao da nam da takvu informaciju. Pa čak i tada, Vojadžer neće stvarno napustiti zvjezdani sistem, već samo region unutar kog solarni vjetar dominira. Ubijeđen sam da je priroda znatno kreativnija nego mi“, smatra Stoun.
Izvor (Nezavisne novine)
