Istakao je da je proaktivnost CBCG najbolje potvrđena upravo odobrenom bilateralnom repo linijom Evropske centralne banke od 250 miliona eura, za šta su imali podršku njemačke Bundes banke.

"Zaključenjem ovog aranžmana CBCG dobija mogućnost da, u slučaju tržišnih poremećaja uzrokovanih šokom usljed pandemije kovida obezbijedi dodatna sredstva za podršku sistemske likvidnosti. Dakle, Crna Gora je dobila mogućnost da po prvi put koristi jedan od raspoloživih instrumenata ECB-a, za šta dugujemo zahvalnost rukovodstvu ECB-a, na čelu sa predsjednicom Kristin Lagard. Ovom procesu je prethodio višemjesečni rad CBCG, prvo kroz regionalnu, a potom kroz bilateralnu inicijativu direktno prema ECB", poručuje Žugić u intervjuu za Pobjedu.

"Osim ovog aranžmana, CBCG je, u maju ove godine, obezbijedila liniju za likvidnost od 100 miliona eura kod Banke za međunarodna poravnanja, najstarije svjetske finansijske institucije," kazao je Žugić za Pobjedu.

Žugić kaže da kada se repo linijama CBCG sa ECB-om i BIS-om od 350 miliona eura doda raspoloživ nivo obavezne rezerve od 178 miliona i kapital CBCG, dolazi se do značajnog iznosa koji potvrđuje da, iako nemamo emisionu funkciju, imamo najkompletniji okvir za obezbjeđenje brze likvidnosti od svih eurizovanih i dolarizovanih zemalja u svijetu.

"Da zaključimo, sistem može amortizovati potencijalni šok likvidnosti višestruko veći od onog koji se desio u oktobru 2008. Na ovaj način je CBCG neutralisala najveći nedostatak eurizacije – nedostatak funkcije zajmodavca u krajnjoj instanci," naveo je on.

Upitan da li je CBCG adekvatno reagovala na krizu koju je donijela pandemija korona virusa, Žugić kaže da smatra da je CBCG, koristeći sve instrumente koje smo imali na raspolaganju, blagovremeno i adekvatno reagovala i dala značajan doprinos ublažavanju ekonomskih posljedica pandemije.

"Aktivnosti CBCG iz prethodnog perioda doprinijele su osnaživanju bankarskog sektora koji je na kraju 2019. bio dobro kapitalizovan, likvidan i sa pozitivnim trendovima kada su u pitanju najvažniji indikatori poslovanja. Zahvaljujući ovakvoj poziciji, banke su spremno dočekale implementaciju kriznih mjera."

Kako kaže Žugić u prethodnih pola godine CBCG je implementirala četiri paketa mjera, djelujući na očuvanje likvidnosti banaka i rast njihovog kreditnog potencijala, na prelivanje likvidnosti iz finansijskog sistema ka privredi i građanima, kao i na dugoročno sistemsko rješavanje efekata trajnog smanjenja kreditne sposobnosti klijenata.

Prvi set mjera, podsjeća Žugić, se odnosio na moratorijum na otplatu kredita, koji je bio obavezujući za banke od marta do maja/juna, a za cilj je imao ustupanje likvidnosti građanima i privredi od 155 miliona, što im je obezbijedilo veći nivo dohotka i mogućnost izmirenja drugih obaveza. Ovo pravo je zatražilo 65.000 klijenata.

"Drugi instrument, koji je i dalje na snazi, predstavlja okvir za dugoročno restrukturiranje kredita, koji se odlukom CBCG tretiraju kao novoodobreni, pa su na taj način banke oslobođene dodatnog tereta troškova rezervacija, čime su se stvorili uslovi za restrukturiranje kredita pod povoljnijim uslovima. Ova mjera daje značajne rezultate, što govori u prilog njenom kvalitetnom dizajnu. Banke su u dva mjeseca uspjele da restrukturiraju više od polovine nivoa kredita koje su restrukturirale kumulativno do kraja 2019. Očekujemo da ova mjera da puni doprinos oporavku realnog sektora tek u narednim mjesecima, posebno jer je ovaj dio odluke o privremenim mjerama „uparen“ sa trećim paketom Vladinih mjera u dijelu koji se odnosi na subvencioniranje kamate za restrukturirane kredite u turizmu, poljoprivredi i šumarstvu", istakao je on.

U drugom setu mjera bankama je, kaže Žugić, dozvoljeno da privremeno povećaju izloženost prema jednom licu, odnosno grupi povezanih lica preko propisanih limita.

"Ova mjera je obezbijedila brzu likvidnost za nekoliko velikih kompanija. U cilju jačanja kapitalnih bafera banaka radi apsorbovanja potencijalnih gubitaka, CBCG je zabranila bankama da isplaćuju dividende, osim u vidu vlastitih akcija. Obje mjere su i dalje na snazi," pojasnio je on.

U trećem setu mjera, istakao je Žugić, smanjena je stopa obavezne rezerve banaka za dva procenta, čime je CBCG oslobodila 70 miliona eura likvidnosti, povećavajući kreditni potencijal banaka.

"CBCG je potom "prepolovila“ cijene povlačenja likvidnosti obavezne rezerve, obezbjeđujući jeftin pristup dodatnim izvorima likvidnosti banaka u slučaju potrebe. Obje mjere su i dalje na snazi. Obezbijeđena je i implementacija fleksibilnog moratorijuma na otplatu kredita, fokusiranog na likvidne pozicije pravnih i fizičkih lica čiji su novčani tokovi pogođeni krizom (odobreno za 3.146 dužnika)", naveo je.

Konačno, kaže Žugić, novom odlukom o privremenim mjerama iz avgusta, oslanjajući se na treći paket Vladinih mjera, CBCG je definisala četvrti set mjera kojim se uvodi jednogodišnji apsolutni moratorijum na otplatu obaveza za korisnike kredita banaka iz sektora turizma, poljoprivrede, šumarstva i ribarstva do kraja avgusta 2021.

"Na ovaj način se daje podrška sektorima koji su najviše pogođeni krizom da ublaže pritisak na svoju likvidnost i solventnost. Prolongiranje moratorijuma do kraja naredne turističke sezone omogućiće privrednicima iz ovih sektora da kreiraju kritičnu akumulaciju likvidnosti prije nego počnu sa otplatom kredita. Za ovim instrumentom vlada veliko interesovanje", istakao je.

Ujedno u okviru četvrtog seta mjera, bankama je data mogućnost da kredite koje odobre ili restrukturiraju korisnicima ova četiri sektora od 1. septembra 2020. do 31. avgusta 2021, mogu tretirati kao kredite iz klasifikacione kategorije "A“.

Ovim se, objašnjava on, stimuliše odobravanje i restrukturiranje kredita, s obzirom da banke neće imati potrebu za dodatnim kapitalom po ovom osnovu.