Otkrića objavljena 1. avgusta u žurnalu Science podstiču iz najkompletnije analize muškog polnog hromozoma (Y) do sada.
Rezultati su sasvim preokrenuli dosadašnje znanje o ovoj temi, jer se vjerovalo da je zajednički predak svih ljudi živio prije samo 50 do 60 hiljada godina.
Uprkos “preklapanju” vremena, drevni “Adam” i drevna “Eva” vjerovatno nisu živjeli blizu, a kamoli imali vezu.
“Ovi ljudi nisu se poznavali”, kaže Melisa Vilson Sejres, genetičar na Univerzitetu u Berkliju, koja nije učestvovala u studiji.
Praćenje istorije
Istraživači vjeruju da su moderni ljudi napustili Afriku u periodu od prije 60 do 200 hiljada godina i da majka svih ljudi vjerovatno podstiče sa istoka tog kontinenta. Međutim, više od toga nije poznato.
Ipsilon (Y) hromozom prenošen je identično sa oca na sina, pa se mutacije muškog polnog hromozoma mogu pratiti do oca svih ljudi.
Međutim, DNA iz mitohondrije, ćelijske organele zadužene za energiju, prenose se unutar jajne ćelije, pa ih na djecu mogu prenijeti samo žene.
DNK skrivena unutar mitohondrije tako može otkriti put do drevne Eve.
Međutim, tokom vremena muški hromozom biva opeterećen dupliranim i zbrkanim DNK, kaže jedan od autora studije Karlos Bustamante, genetičar Stenford univerziteta u Kaliforniji.
Kao rezultat, spajanje fragmenata DNK i sekvenciranje gena podsjeća na sklapanje slagalice, ali bez slike koje prikazuje kako ona treba da izgleda.
Y hromozom
Bustamante i njegove kolege sklopili su mnogo veći dio slagalice sekvenciranjem čitavog genoma Y hromozoma od 69 muškaraca iz sedam svjetskih popularcija – od afričkih Bušmana do stanovnika Jakuta u Sibiru.
Pretpostavljajući da je stopa mutacije povezana sa arheološkim događajima (kao i migracijama ljudi), tim je zaključio da svi muškarci u globalnom uzorku dijele istog muškog pretka iz Afrike koji je živio prije 125 do 156 hiljada godina.
Takođe, mitohondrijska DNK muškaraca, kao i slični uzorci uzeti od 24 žene otkrili su da sve žene na planeti podstiču od “mitohondrijska Eva”, koja je živjela u Africi prije 99 do 148 hiljada godina, gotovo u istom periodu kada je živio “Adam”.
Više drevnih Adama
Međutim, rezultati, iako fascinantni, samo su dio priče kaže Majkl Hamer, evolucioni genetičar Univerziteta u Arizoni koji nije učestvovao u studiji.
Odvojeno istraživanje koje je objavljeno u istoj temi u žurnalu Science otkrilo je da muškarci ima zajedničkog pretka starog između 180 i 200 hiljada godina.
U studiji koja je detaljno objavljena u američkom Žurnalu humane genetike, Hamerova grupa pokazala je da nekoliko muškaraca iz Afrike ima jedinstvene, divergentne Y hromozome koji sežu još dalje u prošlost – do ljudi koji su živjeli prije 237 do 581 hiljada godina.
“Ovo se čak ne uklapa ni u porodično stablo do kog je došao Bustamante. Još je starije”, rekao je Hamer za LiveScience.
Ispitivanje gena uvijek se oslanja na uzorke DNK i tako nude nepotpunu sliku ljudske istorije. Na primjer, Hamerova grupa uzimala je uzorke različite grupe muškaraca, nego Bustamante, što je dovelo do različitih procjena koliko su zapravo stari naši preci.
Adam i Eva?
Ovi drevni ljudi nisu nikakva paralela biblijskim Adamu i Evi. Oni nisu bili prvi moderni ljudi na planeti, nego dvoje od hiljada ljudi koji su živjeli u to vrijeme, a čija loza nije prekinuta do danas.
Ostatak ljudskog genoma sadrži sićušne fragmente DNK mnogih drugih predaka, ali se oni ne pokazuju u mitohondrijskoj, odnosno DNK Y hromozoma, kaže Hamer.
Na primjer, ako je drevna žena imala samo sinove, njena mitohondrijska DNK bi nestala, iako bi sinovi prenijeli četvrtinu njenog DNK putem ostatka sopstvenog genoma.
Kako bi saznao više o tome, Bustamante trenutno sekvencira Y hromozome gotovo 2.000 muškaraca. Ovi podaci trebalo bi da precizno ukažu gdje su živjeli ti drevni ljudi iz Afrike.
Izvor: LiveScience