Učesnici konferencije "(Pogrešne) percepcije Evropske unije na Zapadnom Balkanu" u Beogradu su objavili "Hitan poziv na akciju" u kojem su naveli da je u svijetlu ukrajinske krize sada "najpovoljniji trenutak da se ubrza članstvo Zapadnog Balkana".

"Danas smo na prekretnici. Ruska invazija na Ukrajinu nosi rizik po cio Zapadni Balkan i njene posledice se već osjećaju, tako da je potrebno da se pojača učešće Zapadnog Balkana u strateškom promišljanju evropske bezbjednosti", naveli su potpisnici dokumenta.

Prema njihovom mišljenju, među najvećim preprekama integracije Zapadnog Balkana u EU su razlike u percepcijama na obje strane.

"Danas je veća nego ikad razlika između onoga šta političari i građani Zapadnog Balkana misle o EU i šta političari i građani članica EU misle o Zapadnom Balkanu", naveli su učesnici konferencije, istakavši da se te percepcije mogu promijeniti.

Oni su naglasili da za zemlje Zapadnog Balkana ne postoji alternativa članstvu u EU, a da je izbor između EU i drugih aktera, uključujući Rusiju, Kinu i Ujedinjene Arapske Emirate, "lažna dilema", jer je je Zapadni Balkan snažno integrisan sa EU.

Dalje navode da EU i Zapadni Balkan imaju mnoge zajedničke interese koji često nisu dovoljno prepoznati, uključujući u oblastima bezbjednosne politike, migracija, životne sredine, trgovine, energetike i transportne infrastrukture.

"EU bi trebalo otvoreno da prizna da je poptuna integracija Zapadnog Balkana u EU geostrateška investicija u stabilnu Uniju, zarad sopstvenih političkih, bezbjednosnih i ekonomskih interesa", istakli su učesnici konferencije.

Takođe su naveli da su koristi od ulaska zemalja regiona u EU mnogo veće od troškova njihovog ostanka izvan Unije, a da bi troškovi njihovog ulaska bili zanemarljivi u smislu budžetskih implikacija ili uticaja na donošenje odluka, s obzirom da cio region ima 18 miliona stanovnika, što je četiri odsto sadašnje populacije EU.

"Ovo je region mogućnosti, a ne rizika", ocijenili su.

Takođe, dodali su, kada zemlje regiona postanu članice biće mnogo lakše prelaziti granice, ublažavajući "remetilačku nacionalističku retoriku", s obzirom da će svi Albanci, Bošnjaci, Hrvati, Makedonici, Crnogorci i Srbi postati građani EU.

"Sve zemlje Zapadnog Balkana treba da uđu u EU zajedno do 2025", bez obzira na razlike u trenutnom statusu pojedinačnih zemalja, ocijenili su učesnici konferencije.

Da bi se to omogućilo, prema njihovom mišljenju, mora se naći inovativno rješenje zbog različitih stavova članica EU prema proširenju, kao na primjer odlučivanje kvalifikovanom većinom da bi se izbjeglo stavljanje veta pojedinačnih zemalja na buduća proširenja.

"Omogućavanje članstva u EU za sve zemlje Zapadnog Balkana je jedini način da se izbjegnu dalje podjele i politička nestabilnost", naveli su potpisnici.

Odlaganje njihovog ulaska u EU, ocijenili su, može samo dovesti do daljeg nazadovanja u procesu reformi.

Tokom proteklih 10 godina, umjesto približavanja došlo je do udaljavanja zemalja Zapadnog Balkana od članica EU u socio-ekonomskom i političkom smislu, a građani regiona su sve više razočarani Unijom.

"Nezadovoljstvo građana koriste desničarske antievropske partije da stvore još veći zid između Zapadnog Balkana i Evropske unije", navodi se u pozivu učesnika konferencije.

Takođe se ističe da iako su neke države Zapadnog Balkana istorijski, kulturno, vjerski povezane s Rusijom, to ne znači da njihovi građani ne osuđuju ruski napad na Ukrajinu.

Dodaje se i da bi većina građana na referendumu podržala članstvo u EU, mada je sve više onih koji ne vjeruju da će se to ikad desiti.

Na konferneciji koju su organizovali univerziteti Peruđe, Beograda i Zagreba, u okviru Projekta Žan Mone (Erazmus plus) Evropske unije učestvovali su predstavnici iz šest zemalja Zapadnog Balkana, Hrvatske, Italije, Francuske, Njemačke i Velike Britanije.

BETA