Kako navode, označavanje dijela crnogorskih građana kao nosilaca „ustašluka“, poziv na sveopšte „preumljenje“ te otklon „od zle komunističke misli i od kulta ličnosti Josipa Broza“ ima za cilj antagonizaciju crnogorskoga društva, podsticanje podjela i sukoba u društvu te targetiranje građana koji se ne uklapaju u poželjni ideološki, vjerski i nacionalni okvir koji promoviše Beogradska patrijaršija.

"Pomen zločinačkog ustaškog pokreta i njegovo povezivanje s Crnom Gorom opasna je asocijacija na retoriku zastrašivanja građana s početka 90-ih godina XX vijeka, što je bila najava realizacije politike etničkoga čišćenja i genocida, koja je razorila bivšu Jugoslaviju, a čiji su rezultati preko 100.000 poginulih i nestalih te milioni raseljenih. Zastrašivanje „ustaštvom“ i tada je išlo ruku pod ruku sa slavljenjem ratnih zločinaca iz Drugoga svjetskoga rata, kvislinških i pronacističkih trupa oličenih u četničkome pokretu, pa su Joanikijeve poruke utoliko i indikativnije jer dolaze svega nekoliko dana nakon što je klir Beogradske patrijaršije u Grblju održao parastos ratnome zločincu Draži Mihailoviću, označivši tu opskurnu ličnost balkanske istorije antifašistom, i nakon što je Joanikije II održao pohvalno slovo u čast naci-fašističkoga saradnika Joanikija I Lipovca", navode iz PEN centra.

Izjava Joanikija II, baš kao i organizovanje okrugloga stola čiji je cilj, kako dodaju, iniciranje rušenja spomenika kulture – Njegoševa mauzoleja na Lovćenu, i dokazivanje svojinskih prava nad Jezerskim vrhom od strane Beogradske patrijaršije – što je potvrdio svojim tekstom Velibor Džomić – demonstracija su sile Beogradske patrijaršije kojom se želi poručiti da je ta ustanova iznad države Crne Gore, što je direktna posljedica nedavnoga usvajanja tzv. Temeljnog ugovora.

"Pokazalo se, naime, da je Abazovićevo „rješavanje problema“ usvajanjem tzv. Temeljnog ugovora po diktatu Beogradske patrijaršije – protivno crnogorskome Ustavu i zakonu – otvorilo Pandorinu kutiju pravnoga nasilja, ratno-huškačke retorike, prijetnji građanskim aktivistima, novinarima i intelektualcima te otvorene promocije mizoginije i homofobije. Pitanje je dana kad će prijetnje i uvrede prerasti i u fizičke obračune, za što će odgovornost snositi u prvome redu nosioci izvršne vlasti na čelu s Dritanom Abazovićem čiji javni nastupi obiluju prozivkama, presudama bez suđenja, uvredama i targetiranjima svih koji kritički govore ili pišu o negativnim tendencijama u društvu. Svoje kontroverzne odluke, usmjerene na urušavanje pravnoga poretka Crne Gore, Abazović i njegovi sljedbenici bez i trunke odgovornosti za javno saopštenu riječ označavaju „reformama“, a one koji ukazuju na pogubne posljedice tih odluka, proglašavaju zaštitnicima kriminala i korupcije. Vučićevska propagandna strategija proizvodnje unutrašnjih neprijatelja postala je glavno opravdanje Abazovićeve družine za sva skandalozna ogrešenja o Ustav i zakone Crne Gore. Na poslu dramatične antagonizacije Crne Gore Abazoviću je najbolji saveznik upravo Beogradska patrijaršija, čiji huškački i anticivilizacijski nastupi u kontinuitetu od tri decenije predstavljaju glavnu prijetnju miru i stabilnosti u regionu, što je konstatovano nedavno i zvaničnim stavom Evropskoga parlamenta. Dok Abazović direktnim prozivkama crta mete građanskim aktivistima, njegova stranka nije u stanju ni da nedvosmisleno osudi govor mržnje Joanikija II nemušto ocjenjujući tek toliko da „njegove riječi ne doprinose suživotu i međuvjerskom skladu“, navode iz PEN centra.

Crna Gora je već gotovo cijelu deceniju poprište hibridnoga rata s ciljem preusmjerenja njene evroatlantske orijentacije – baš kako je to u svojem govoru naznačio Joanikije II – i njenog potčinjavanja ruskim i velikosrpskim interesima.

"Ključni eksponenti te politike danas su premijer Dritan Abazović i ekspoziture Beogradske patrijaršije u Crnoj Gori, što potvrđuju i skorašnje Abazovićeve odluke – usvajanje tzv. Temeljnog ugovora i kompromitacija Agencije za nacionalnu bezbjednost – čiji je cilj zaustavljanje Crne Gore na putu ka EU i njena rekonfiguracija u okviru novoga velikodržavnog projekta pod imenom Otvoreni Balkan.

Pozivamo stoga sve parlamentarne i vanparlamentarne političke snage, predstavnike civilnoga sektora, građanske aktiviste i intelektualce koji pridruživanje građanske, multietničke i sekularne Crne Gore Evropskoj uniji smatraju prioritetom u ovome trenutku na snažnu zajedničku reakciju u cilju konsolidacije države i sprečavanja da zapaljiva retorika premijera i velikodostojnika Beogradske patrijaršije proizvede pogubne posljedice po crnogorsko društvo, uključujući i opasnost od remećenja mira i stabilnosti", zaključuju iz PEN centra.