"Želimo da pronađemo i kaznimo krivce tog ekološkog zločina. Velika je vjerovatnoća da je neko izlio opasne supstance koje su izazvale katastrofalne posljedice. Određena je posebna nagrada za to da se što brže dođe do toga ko je krivac za taj zločin na životnoj sredini. Moja obaveza nije da samo otkrijemo i kaznimo krivce, već i da što brže minimalizujemo gubitke“, kazao je poljski premijer novinarima u Gožovu Vjelkopoljskom.

Moravjecki je posle sjednice kriznog štaba priznao da su nadležne službe počele kasno da se bave pomorom ribe u Odri u gornjem toku i da je zbog toga smijenio glavnog inspektora za zaštitu životne sredine i direktora poljske vodoprivrede. Premijer je rekao da je uprkos ogromnim razmjerama ekološke katastrofe u graničnoj rijeci između Poljske i Njemačke, iz koje je do sada na poljskoj strani izvađeno 10 tona mrtvih riba, on dobio izvještaje od nadležnih tek sredinom ove nedelje.

Prve mrtve ribe pojavile su se u gornjem toku Odre u Donjoj Šleziji na jugozapadu Poljske krajem jula, a lokalne vlasti i nadležne službe ignorisale su to zagađenje i što je u prvim uzorcima vode otkriveno organsko jedinjenje mesitilen, koje se koristi između ostalog i kao razređivač i toksičan je za organizme u vodama.

U kasnijim uzorcima tokom avgusta više ga nije bilo, ali svi su pokazali opasno visoku koncentraciju kiseonika i nizvodno, a njemačke vlasti iz granične pokrajine Brandeburg saopštile su da su u uzorcima iz donjeg toka Odre koje su ispitivale njihove laboratorije otkrivene velike koncentracije soli.

"Treba sačekati dalje analize. Količine žive u uzorcima nisu bile tako velike da izazovu masovni pomor riba. Analize su pokazale visoke koncentracije soli koje su vjerovatno uzrok pomora riba“, kazao je pokrajinski ministar životne sredine Aleks Fogel, prenose poljski mediji.

Poljske vlasti počele su da reaguju na masovni pomor riba u Odri tek nakon desetak dana, posle lavine gnevnih komentara u medijima i na društvenim mrežama a tek krajem ove nedelje u tri vojvodstva kroz koje protiče zagađena rijeka zabranjen je prilaz, kupanje i pecanje u Odri. Ekološka katastrofa nije izazvala samo pomor ribe, već su uginule i ptice koje jedu ribe koje je rijeka iznijela na obalu, i ribari i dobrovoljci koji čiste reku skupljali su već i mrtve galebove, a po odluci ministra odbrane pomaže im vojska i teritorijalna odbrana.

Žrtve ekološke katastrofe pojavljuju se i u ordinacijama poljskih veterinara koji su liječili najmanje dva otrovana psa koje su vlasnici dok još nije bilo zabrane pustili da se rashlade u rijeci.

Političari opozicije i ekološki aktivisti upoređuju ekološku katastrofu i pomor riba u Odri sa havarijom Černobilja koju su isto tako vlasti na početku pokušavale da zataškaju i nipodaštavaju opasnost.