Od raspada Jugoslavije, nade u regionu su rasle kako se balkanske države kreću ka članstvu u Evropskoj uniji i NATO-u. Slovenija i Hrvatska su već u Evropskoj uniji; Crna Gora i Srbija su kandidati; Sada kada je spor oko imena riješen, Albanija bi, kao i Sjeverna Makedonija, mogla da slijedi taj primjer. S druge strane, Rusija je zabrinuta zbog učešća zemalja koje okružuju Federaciju u NATO-u i Evropskoj uniji u pogledu sopstvene bezbjednosti, i ne želi da bude okružena masovnom silom i zatvorena na sjeveru.
Iako SAD i Velika Britanija pokušavaju da opsade Rusiju preko Balkana, SAD i VB nisu jedini akteri. Rusija je najavila da će intervenisati kada su njeni interesi ugroženi, posebno kada je riječ o potencijalnom članstvu u NATO.
Zato Balkan; Turska je region koji ne mogu da dijele Rusija, Velika Britanija, Evropska unija i SAD. S druge strane,investitor i političar jevrejskog porijekla iz Mađarske i američki državljanin Džordž Soroš takođe je u bliskim odnosima sa Balkanom. Fondacija koju je stvorio pod imenom Otvoreno društvo aktivna je u 120 zemalja. Džordž Soroš, 91 godina, je Jevrejin, državljanin Mađarske i SAD. Iako se predstavlja kao biznismen, jasno se zna da je upleten u mračne veze. Turska je čula za njega 2000. godine. Najavio je da će sa Fondacijom za otvoreno društvo koju će osnovati u Turskoj osnovati fond od 90 miliona dolara i da će ovim fondom ukinuti režim ugnjetavanja u Turskoj. Uprkos tome, nemamo informacije da se protiv njega vodi istraga. Zatim su se u medijima pojavile slike Redžepa Tajipa Erdogana i njegovog tima koji govore o osnivanju AKP za stolom za kojim je sjedio sa obučenim agentima izraelskih, američkih i britanskih tajnih službi.
On je nastavio da se pojavljuje sa izjavama da je nepotrebno davanje vojnih ovlašćenja. Posle 2007. vidjeli smo odraze nesposobnosti vlade AKP da napravi kompromis. Napravio je ime na najnovijim događajima u Gezi parku.
Iako je Soroš poznat kao biznismen, njegovo ime se uvijek povezuje sa organizacijama građanskog rata i puča. “Fondacija za otvoreno društvo” koju je osnovao radi u preko 120 zemalja.
Čini se da je fondacija nevladina organizacija, ali u mnogim zemljama je optužena da je umiješana u mnoge događaje, od državnih udara do promjena režima.
Izuzetna pomoć Istočnoj Evropi
Nakon sloma komunizma, Soroš je koncentrisao svoje aktivnosti uglavnom u istočnoevropskim zemljama. Donacije koje je dao zemljama ovog regiona prethodile su pomoći Ujedinjenih nacija. Najčešća je tvrdnja o Sorošu da je finansirao revolucije u istočnoj Evropi. infiltrira se u zemlje kao sredstvima, obavi operaciju i ode.
To je već uradio u neuspjelom državnom udaru u Crnoj Gori 2016. godine, navodi Mejdan pres.
Kina je trenutno jedan od najvećih investitora u regionu i jedan od najvećih u regionu sa ambicioznim planovima. Balkan je glavna ulazna tačka u Evropu njene inicijative Jedan pojas, jedan put.
Suprotstavljanje ovim trendovima zahtijevaće odlučan odgovor, ali neće biti lako. Evropska unija doživljava zamor od članstva. Neka od najtežih pitanja dolaze iz zemalja koje su se pridružile od 2004. godine: dugotrajni granični spor između Hrvatske i Slovenije; Tursko prisustvo na Kipru; i možda najvažnije, antidemokratske akcije Poljske i Mađarske.
Francuski predsjednik Emanuel Makron izjavio je prošlog mjeseca da dok se Evropa ne reformiše, ne može biti drugog evropskog članstva.
Većina stanovništva balkanskog regiona želi da uspostavi bliske odnose sa Zapadom, posebno članstvo u Evropskoj uniji. To važi i za relativno proruski Beograd. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić bio je u vladi Slobodana Miloševića u vrijeme NATO bombardovanja 1999. godine, ali je cjelokupno svoje nasleđe vezao za ambicije Srbije za evropske integracije. On i albanski premijer Edi Rama uspostavili su čvrst odnos koji je pomogao stabilizaciji regiona.
Tekst 'Balkanske analize', koju je napisao Džordž Soroš 5. jula 1999. u Njujorku,"Otvoreni Balkan"
Članak Soroša pod naslovom 'Otvoreni Balkan' navodi između ostalog; „Jugoslovenski predsjednik Milošević je podlegao vojnoj moći NATO-a i možemo da odahnemo. Ali da bismo opravdali našu intervenciju, sada moramo da obezbijedimo bolju budućnost ne samo za narod Kosova, već za cio region, uključujući i ostatak Jugoslavije, koji ostaje u rukama gospodina Milošovića. Ne možemo da nastavimo da reagujemo na novonastale krize na Balkanu, pogotovo što naše akcije mogu imati tako ozbiljne i nenamjerne i negativne posledice, moramo pozitivno, konstruktivno gledati na predviđanje koje je stvorilo Evropsku uniju.
Šta privlači Džordža Soroša na Balkanu?
Vjeruje se da je zainteresovan za Balkan da bi zaštitio svoje interese. Prema riječim Soroša, „Balkan se više ne može restrukturirati na osnovu nacionalnih država, kao u slučaju Jugoslavije. Prema Sorošu, države bi trebalo da igraju manju ulogu na Balkanu. Međutim, kada smo suzili ulogu države, Soroš nije pomenuo šta će je zamijeniti.
Vidjeli smo da pokušaj uspostavljanja etničke homogenosti može dovesti do nepodnošljivih zvjerstava, ljudske patnje i razaranja. Takođe je i nepraktično. Stanovništvo Jugoslavije, čak i nakon isključenja Kosova, čini oko 25% nesrpskog stanovništva.
Prema Sorošu, jedini put do mira i prosperiteta na Balkanu je stvaranje otvorenog društva u kojem država ima manje dominantnu ulogu, a granice su manje važne. To je put koji je izabrala Evropska unija kada je u pitanju Balkan danas.
Ideju o otvorenom društvu prvi je predložio Henri Bergson u svom djelu „Dva izvora religije i morala“ (1932). Henri Bergson je pravio razliku između plemenske ideje o moralu i univerzalne. Prvi vodi ka zatvorenom društvu; drugi u otvoreno društvo.
Koncept je dalje razvio Karl Poper u svojoj čuvenoj knjizi „Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji“, u kojoj je pokazao da otvoreno društvo može biti ugroženo univerzalnim idejama ako zahtijevaju monopol istine; Po Sorošu, problemi na Balkanu se najbolje mogu razumjeti analizirajući ih u okviru Bergsonovih propozicija.
U raspadu Jugoslavije vidjeli smo borbu između koncepta etničkog i građanskog građanstva u ratovima za prava etničkih grupa. Koncept jugoslovenskog državljanstva je nestao i Jugoslavija se raspala. Koncept državljanstva je preovladao u zapadnoj Evropi, a evropske integracije su u oštroj suprotnosti sa raspadom Jugoslavije. Evropska unija sada mora proširiti svoj zaštitni kišobran na region.
Sam region treba posmatrati kao veći od bivše Jugoslavije, jer se "grbavo ne može ponovo sastaviti". Trebalo bi da obuhvati Albaniju i Bugarsku i da bude koncept otvoren za zemlje poput Rumunije i Moldavije. Ne smijemo ponoviti greške napravljene u Bosni. Napori za rekonstrukciju u Bosni nisu uspjeli...
Komentarišući ovu situaciju, Soroš je rekao: „Ovog puta naš angažman treba da se proširi na cio region. Ovu tačku političari dobro razumiju. Pakt za stabilnost jugoistočne Evrope, potpisan 10. juna u Kelnu u Njemačkoj, pruža odličnu polaznu tačku. Uspostavlja tri radne grupe: za demokratizaciju i ljudska prava; za ekonomsko restrukturiranje, razvoj i saradnju; i za pitanja bezbjednosti. On pruža okvir koji čeka da bude ispunjen sadržajem.
Sadržaj preuzet iz članka Centra za evropske političke studije (CEPS) iz Brisela.
Prema Sorošu, suština Plana se sastoji od četiri međusobno povezana koraka:
(1) Evropska unija kontroliše carinske službe zemalja učesnica.
(2) Evropska unija nadoknađuje državama gubitak carinskih prihoda iz budžeta Evropske unije. Visina subvencije iz budžeta EU biće oko 5 milijardi evra godišnje. Ovo se savršeno uklapa u budžet Evrope za 2000. dogovoren u Berlinu.
(3) Kompenzacija može odražavati potencijalni, a ne stvarni gubitak prihoda, ali element subvencije će svakako zavisiti od učinka. Na primjer, Srbija bi morala da održi izbore pod okriljem OEBS-a da bi se kvalifikovala za izbore. Ovo je vjerovatnije od bombardovanja da ukloni Miloševića sa vlasti.
(4) Uz budžetsku podršku EU, zemlje bi prešle na evro (ili DM dok evro ne dođe) kao svoju zajedničku valutu. Bugarska već ima uspješan valutni odbor zasnovan na DM; drugim zemljama ne bi ni trebao valutni odbor.
Zajedno, ove četiri mjere će stvoriti zonu slobodne trgovine sličnu prije svega Beneluksu. Čim EU bude zadovoljna svojom kontrolom carina, primiće region u zajedničko evropsko tržište. Trgovina poljoprivrednim proizvodima, koja je glavni oslonac u regionu, i dalje je podložna ograničenjima
U crnogorskom parlamentu 19. avgusta glasaće se i o povjerenju manjinskoj vladi Dritana Abazovića. Dritan Abazović, koji je formirao manjinsku vladu uz podršku demokrata sa 3% glasova, premijer je pripadnik manjinske zajednice koji je dobio glasove manjina, ali su njegovi odnosi uglavnom mračni i sa vođama kriminalnih bandi. Abazović, koji je od trenutka stupanja na dužnost postupao suprotno statutu, nije ispoštovao svoje obaveze u pogledu kadrova za učešće u javnim imenovanjima. Demokrate su dale izjavu uoči glasanja o nepoverenju, u kojoj su tražili da Abazović podnese ostavku, rekavši da „onaj koji je pobijedio 30. avgusta treba da stvori uslove da birači ponovo pobijede”.
„Ako Vlada ne padne na izglasavanju nepovjerenja, od ponedjeljka krećemo sa velikim programom restrukturiranja i na taj program su pozvani svi van DPS-a i SDP-a“, rekao je Abazović.
Pogledajmo kratku Abazovićevu biografiju.
Rođen je 25. decembra 1985. godine u Ulcinju, SR Crna Gora, SFR Jugoslavija (sada Crna Gora). Abazović je po nacionalnosti Albanac. Nakon završene osnovne i srednje škole u Ulcinju, diplomirao je na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Sarajevu i postao dobitnik i dobitnik „Zlatne značke“ i „Zlatne deklaracije“ Univerziteta u Sarajevu. Godine 2008. magistrirao je međunarodne odnose na Fakultetu političkih nauka Univerziteta Crne Gore. Godine 2019. odbranio je doktorsku tezu pod nazivom „Globalna politika — etički aspekti globalizacije“ na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Sarajevu i doktorirao.
Radio je kao profesor u gimnaziji u Ulcinju, predavao sociologiju kulture, komunikologiju i istoriju religije.
Od 2005. do 2007. godine radio je kao asistent na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Sarajevu. Završio je kurs Mirovne studije na Univerzitetu u Oslu 2009. godine.
Na istom fakultetu završio je seminar o stručnom usavršavanju. Boravio je u Sjedinjenim Državama dok je pohađao program Stejt departmenta u Vašingtonu 2011. godine. Od 2010. do 2012. godine bio je izvršni direktor NVO Mogul kao i lokalne radiodifuzne kompanije Teuta, obje sa sjedištem u Ulcinju.
Svoju prvu knjigu Kosmopolitska kultura i globalna pravda objavio je 2010. godine.
Abazović je bio jedan od osnivača socijalno liberalne političke partije Pozitivna Crna Gora 2012. godine. Na crnogorskim parlamentarnim izborima 2012. godine, stranka je osvojila 7 od 81 mandata, čime je Abazović postao najmlađi poslanik na novoj sjednici crnogorskog parlamenta. 2014. godine, nakon raskola u stranci, Abazović je napustio Pozitivnu Crnu Goru, obavljajući funkciju nezavisnog poslanika prije nego što se pridružio novoformiranom Ujedinjenom reformskom pokretu (URA) 2015. godine. Trenutno je predsjednik URA-e i jedan od parlamentarnih predstavnika URA-e od 2015. do 2020. godine. U junu 2020. godine, delegati iz trideset osam evropskih zemalja su na Kongresu glasali za prihvatanje Građanskog pokreta URA u Evropsku zelenu partiju, čime je Građanski pokret postao prva opoziciona partija u nezavisnoj Crnoj Gori koja se pridružila porodici evropskih partija.
Građanski pokret URA je 11. jula 2020. odlučio da se kandiduje i predstavio svoju izbornu platformu lijevog centra pod nazivom Crno-bijeli. Listu su predvodili nezavisni kandidati, među kojima su istaknuta novinarka i aktivistkinja Milka Tadić, nekoliko univerzitetskih profesora, novinari, aktivisti civilnog društva i nevladinih organizacija. Abazović je bio nosilac glasa liste kao lider URA. Na izbornoj listi URA našao se i predstavnik stranke bošnjačke manjine SPP, kao i nekoliko malih lokalnih inicijativa.
Na parlamentarnim izborima u Crnoj Gori 2020. izvršena je prva demokratska promjena vlasti u istoriji zemlje. Abazovićeva izborna lista osvojila je četiri mandata koji su se 30 godina kasnije pokazala ključnim za svrgavanje Socijaldemokratske partije (DPS) na čelu sa Milom Đukanovićem. Ispred URA-e, Abazović i nosioci lista Za budućnost Crne Gore i Mir je naša nacija Zdravko Krivokapić i Aleksa Bečić na sastanku su se dogovorili o nekoliko principa na kojima će se zasnivati buduća vlada.Eksperstka vlast, nastavak procesa pridruživanja Evropskoj uniji, borba protiv korupcije i prevazilaženje polarizacije crnogorskog društva. Oni su pozvali stranke bošnjačke i albanske manjine koje su željele da formiraju veliku koalicionu vladu, što su manjinske stranke na kraju odbile. Nakon izbora, Abazovićev intervju sa profesorom Kenetom Morisonom objavila je Londonska škola ekonomije i političkih nauka (LSE).Dritan Abazović, koji je imao blistavu karijeru, sada je zatočenik srpskih planova u svojoj zemlji.
Dok je Balkan preuređen nakon razaranja Jugoslavije, formiran je društveni kompromis koji je u najvećoj mjeri ispunio očekivanja naroda. Uvedena su određena ograničenja za zastupljenost naroda u administraciji i birokratiji.
Osoba koja stoji iza svega ovoga je nesumnjivo predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, gospodin Vučić, rođen 5. marta 1970. godine u Beogradu, 5. predsjednik Srbije. Nakon što je 2008. napustio ultranacionalističku Srpsku radikalnu stranku, postao je jedan od osnivača populističke konzervativne Srpske napredne stranke (SIP) i njen predsjednik je od 2012. godine. Viđali su ga sa vođama kriminalnih grupa u njegovim mlađim godinama, navodi Mejdan pres govoreći o povezanosti političkih i religijskih dešavanja sa švercom cigareta koje su se ilegalno proizvodile u Jugoslaviji i Bugarskoj dok je dio ovog tržišta prebačen u Bjelorusiju.
Zašto su se sada na Balkanu povećali separatistički diskursi?
Tenzije u Bosni i Hercegovini su takođe u posljednje vrijeme znatno porasle.
Jedan od onih koji su pojačali tenzije u Bosni i Hercegovini je nesumnjivo bosanski političar srpskog porijekla Milorad Dodik; Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske Bosne i Hercegovine i predsjednik Saveza nezavisnih socijaldemokrata, rođen je 12. marta 1959. godine. Prva značajna izjava Milorada Dodika je od prije 2 godine. On je ustvrdio da je jedini način za rješavanje tropolnog političkog sukoba u zemlji "eliminacija Bosne i Hercegovine", te poručio: "Nikome ne prijetim. Mi samo branimo svoja prava. Niko nema pravo da nam predlaže rešenja. Ovo uključuje Sjedinjene Američke Države (SAD)“.
Navodeći da bi Republika Srpska, koja je referendumom pridružena Bosni i Hercegovini, trebalo da bude nezavisna, srpski političar je rekao: „Bosanski Srbi treba da odlučuju o svojoj budućnosti“. govorio je.
Na govor odgovorila je i Ambasada SAD u Bosni i Hercegovini. Ambasada je na svom nalogu na društvenim mrežama poručila: „Nakon sastanka sa Dodikom, naš ambasador Eric Nelson podvlači da strane nemaju drugu želju osim da poštuju Dejtonski sporazum za nastavak teritorijalnog integriteta i suvereniteta Bosne i Hercegovine. Više od 25 godina SAD su jak saveznik Bosne i Hercegovine. Uvijek su doprinosile miru, prosperitetu i stabilnosti ove zemlje. Podrivanje ovih ciljeva imaće i posledice u stvarnom životu.” rekao je.
Politička kriza počela je odlukom lidera Republike Srpske Milorada Dodika i srpskih zvaničnika da bojkotuju donošenje zakona koji je 23. jula prošle godine kriminalizovao negiranje genocida od strane bivšeg visokog predstavnika Valentina Incka u zemlji podijeljenoj na dvije autonomne države. Tenziju je pojačala i Dodikova separatistička retorika. Sin Milorada Dodika Igor Dodik, tvrde njegovi protivnici, bavi se švercom cigareta u Bjelorusiji.
Napetost u zemlji međutim traje još od Dejtonskog mirovnog sporazuma, koji je potpisan nakon rata 1992-1995.
U okviru sporazuma, država je podijeljena na tri Federacije Bosne i Hercegovine, Republike Srpske i Autonomne regije Brčko.
Federaciju Bosne i Hercegovine i Republiku Srpsku povezuje Predsjednički savjet koji se sastoji od tri člana: Bošnjaka, Srba i Hrvata.
Hrvatskog i bošnjačkog člana Vijeća biraju građani koji žive u Federaciji Bosne i Hercegovine, a srpskog člana biraju državljani Republike Srpske.
U masakru u Srebrenici, koji se dogodio 11-22. jula 1995. godine, srpske snage su ubile hiljade Muslimana. Iako se masakr smatra genocidom, neki Srbi mu se protive.
Jedan od njih je, prema CNNu, lider Republike Srpske Dodik. Nakon što je bivši visoki predstavnik Incko usvojio zakon kojim se poricanje genocida inkriminiše, Dodik je rekao:
"Ovaj zakon je poslednji ekser u kovčegu Bosne i Hercegovine. Bosna i Hercegovina više neće funkcionisati. Republici Srpskoj ne preostaje ništa drugo nego da krene u raspad".
Sadašnji visoki predstavnik Kristijan Šmit je njemački političar, član Hrišćansko-socijalne unije (CSU) desnog centra, rođen 26. avgusta 1957. godine. Šmit je bio ministar poljoprivrede od 2014. do 2018. godine. Bio je parlamentarni državni sekretar u njemačkom saveznom ministarstvu odbrane od 2005. do 2013. i kao parlamentarni državni sekretar u njemačkom saveznom ministarstvu za ekonomsku saradnju i razvoj od decembra 2013. do februara 2014. godine. Od 1990. do 2021. bio je poslanik u Bundestagu.
Na dužnost visokog predstavnika Bosne i Hercegovine stupio je 1. avgusta 2021. godine. U izvještaju koji je nakon stupanja na dužnost predstavio Ujedinjenim nacijama, Šmit je naveo da postoji „veoma realna” mogućnost sukoba u zemlji, gdje je povećana opasnost od podjela.
Nakon ovog izvještaja, CNN International, jedan od vodećih medija SAD, razgovara je sa stručnjacima i zvaničnicima i fokusirao se na moguće rizike u Bosni i Hercegovini i na Balkanu.
Prema ukupnoj ocjeni, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, Dodik i Dritan Abazović rade zajedno. Iako se diskusije odvijaju na etničkoj osnovi, nekad na nacionalnoj a nekad na vjerskoj osnovi, ovoj trojcu koristi i to što se vodi rasprava između Srpske pravoslavne crkve i drugih crkava. Na ovaj način se od javnosti skriva stvarna nezakonita radnja ove trojke koja radi u vidu mafijaške države i događaju se daje izgled vjerske debate.
Srpska pravoslavna crkva, tvrdi se u tekstu, vodi srpsku tajnu službu. Značajan broj pravoslavaca u Crnoj Gori, navodi se, ne želi da srpska crkva ima toliki uticaj u Crnoj Gori.
U Bosni i Hercegovini Turska je zemlja garant, Hrvatska je garancija za Hrvate, a Srbija je garancija za Srbe. Milorad Dodik želi da Bosnu i Hercegovinu podijeli na tri dijela, da veći dio teritorije prepusti Srbima i da zadrži kontrolu nad preostalim regionom. Otkako su Hrvati ušli u Evropsku uniju, čini se da balansiraju.
Komentari