Rok Vlade Kosova za preregistraciju vozila sa oznakama gradova na Kosovu, koje izdaju organi Srbije, ističe 31. oktobra.

Radi se uglavnom o KM (Kosovska Mitrovica) tablicama, koje su za Kosovo nelegalne, ali su se do sada tolerisale u opštinama sa srpskom većinom na sjeveru Kosova – Sjevernoj Mitrovici, Leposaviću, Zvečanu i Zubinom Potoku.

Od oko 10.000 automobila sa takvim tablicama, koliko se procjenjuje da ih ima, oko 20 je preregistrovano u RKS.

Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) Kosova ocjenjuje da je mali broj preregistrovanih vozila posljedica “zastrašivanja” pripadnika srpske zajednice.

MUP u pisanom odgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE) navodi da su napadi na pripadnike srpske zajednice na sjeveru Kosova posljedica “propagande srpskih zvaničnika, uključujući predsjednika Srbije Aleksandra Vučića“.

U MUP-u vjeruju i da iza incidenata tokom procesa preregistracije automobila sa srpskim oznakama na RKS (Republika Kosovo) stoje “nelegalne ekstremističke strukture i kriminalne grupe”.

U posljednja dva mjeseca zabilježena su tri slučaja “zastrašivanja Srba” koji su odlučili da uzmu RKS, podaci su MUP-a Kosova.

Zapaljen automobil na sjeveru Kosova nakon preregistracije na RKS

Jednom pripadniku kosovske policije, koji je srpske tablice zamijenio kosovskim, zapaljen je dio kuće, dok je drugom pripadniku srpske zajednice zapaljen magacin nakon što je preregistovao automobil svog sina.

Posljednji slučaj “zastrašivanja” se dogodio 26. oktobra, kada je zapaljen automobil koji je prethodno preregistrovan na RKS tablice.

Ranije su se na sjeveru Kosova dešavali napadi na pripadnike kosovske policije – među kojima su bili ii Srbi – za koje su kosovske vlasti takođe okrivile “kriminalne grupe”.

Iz Osnovnog tužilaštva u Mitrovici za RSE ističu da se ovi slučajevi napada na pripadnike srpske zajednice istražuju.

Predstavnici Srpske liste, vodeće partije kosovskih Srba koja ima podršku Beograda, do sada nisu reagovali na napade, kao ni zvaničnici Srbije.

Srbi su uplašeni da iznesu stav

Stručnjak za bezbjednost iz Sjeverne Mitrovice Veroljub Petronić ukazuje da je istraživanje, koje je uradila njegova organizacija “Humani centar Mitrovica”, pokazalo da se 86 odsto ispitanih građana sa sjevera Kosova plaši da javno iznese svoj stav o preregistraciji automobila.

Petronić ističe da je veći dio stanovništva iz redova srpske zajednice na sjeveru Kosova spreman da učestvuje na protestima kroz barikade ili nekih drugih vidova građanske neposlušnosti.

“Barikade su jedan od vidova građanske neposlušnosti ili socijalnih protesta kojima se želi iskazati nezadovoljstvo. To je politička odluka ali naše istraživanje pokazuje da je stanovništvo ipak spremno na tako nešto, zbog nekog unutrašnjeg revolta”, riječi su Petronića.

On dodaje da su građani uplašeni i da neki od njih vjeruju da može doći do i do sukoba nakon isteka roka preregistracije 31. oktobra.

U međuvremenu, predsjednik Srpske liste Goran Rakić je najavio blokadu puteva ukoliko Priština odluči da oduzima vozila koja nijesu registrovana na RKS.

“Ukoliko Priština krene nasilno sa nekom akcijom, koja se tiče oduzimanja vozila sa KM tablicama, blokiraćemo sve prelaze i ulaze od sjevera, ulaze ka centralnom Kosovu i na jugu”, najavio je Rakić, nakon sastanka sa predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem.

Sa druge strane, Vučić je rekao da “Nema predaje, KM ostaje”, što su riječi koje se nalaze na plakatama širom Sjeverne Mitrovice i ostalih opština na sjeveru Kosova.

Šta su ‘ilegalne kriminalne grupe’?

MUP Kosova navodi da se pripadnici srpske zajednice na sjeveru Kosova svakodnevno suočavaju sa pritiscima od strane “ilegalnih ekstremističkih grupa”.

“Ove ilegalne ekstremističke grupe više se ne zaustavljaju samo na kršenju suvereniteta na sjeveru (Kosova), već ugnjetavaju građane i utiču na njihovu volju”, navode iz MUP-a i dodaju da se pripadnici srpske zajednice na sjeveru svakodnevno suočavaju sa pritiscima, prijetnjama i napadima ukoliko se odluče da poštuju kosovske propise.

Zaključuju da te “ilegalne” strukture podstiče politički vrh u Beogradu, na čelu sa predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem.

MUP Kosova 27. oktobra nije preciziralo o kojim “ilegalnim strukturama” se radi, ali je ministar policije ranije za RSE rekao da je na čelu “kriminalnih struktura” potpredsjednik Srpske liste, Milan Radoičić. On se nalazi na crnoj listi Sjedinjenih Američkih Država zbog umiješanosti u međunarodni organizovani kriminal, dok ga Kosovo traži zbog zastrašivanja svjedoka u slučaju Brezovica koji se tiče nelegalne gradnje.

Kosovsko tužilaštvo ga dovodi i u vezu sa ubistvom srpskog opozicionog političara, Olivera Ivanovića.

Predsjednica Kosova Vjosa Osmani je ponovo izjavila da srpske “ilegalne paralelne strukture”, koje predvodi “osoba sa američke crne liste”, stoje iza “zastrašivanja” pripadnika srpske zajednice na sjeveru Kosova koji odluče da poštuju vladavinu prava i preregistruju svoja vozila sa srpskim oznakama na RKS.

“Napadi na naše građane iz redova srpske zajednice, ali i činjenica da je više od 90 odsto Srba već preregistrovalo nelegalne tablice u RKS je dokaz da ova akcija nije protiv građana iz srpske zajednice”, rekla je Osmani 27. oktobra.

Sa druge strane, Milan Radoičić se slobodno kreće u Srbiji i prisutan je na gotovo svim sastancima koje politički predstavnici Srba sa Kosova održavaju sa predsjednikom Srbije.

Zahtjevi međunarodne zajednice

Međunarodna zajednica je od kosovskih vlasti zatražila da na još deset mjeseci odloži proces preregistracije kako bi se izbjegle tenzije, ali je premijer Kosova Aljbin Kurti rekao da je Kosovo već jednom produžilo taj rok.

Kosovske vlasti su 31. jula, nakon što su Srbi na sjeveru podigli barikade, odložile proces preregistracije na mjesec dana, odnosno umjesto 1. avgusta počeo je 1. septembra.

To je tada od Kosova tražila međunarodna zajednica, koja je posredovala kako ne bi došlo do eskalacije situacije.

Beograd traži dogovor o ovom pitanju, odnosno da se vrate statusno neutralne KS tablice, što Priština za sada odbija.

Izvor: RSE