“Kada nešto nije evidentirano od institucija kao krađa onda to zvanično i nije krađa”, poručuje Iković.

Siječu se zdrava stabla

On navodi i problem koji dugoročno pravi štetu šumi a to je što firme koje su dobile šume na sječu sijeku samo najbolja, zdrava, stabla a loša, bolesna, ostavljaju u šumi iako su obavezni da prvo uklone bolesna stabla.

“Ova stabla su izvor zaraznih bolesti koje se šire šumom i tako se smanjuje kvalitet stabala. Sječa vjekovnih stabala kao što je to nedavno bilo u NP ,,Durmitor“ je još jedan u moru dokaza da šumama kao i svim našim resursima i dalje upravljaju iskrivljeni uskolični interesi. Ti interesi su podržani partijskim interesima od koji institucije ne mogu da završe posao za koji smo ih platili”, smatra Iković.

Ne dešava se, kako nastavlja, ovo samo u NP ,,Durmitor“, nego u svim našim šumama.

“Dešava se i u šumama za koje smo mislili da nikada neće biti posječene jer su bile nepristupačne šegi. Međutim tehnologija je napredovala pa putevi dolaze i do jako nepristupačnih mjesta”, poručuje Iković.

Ako razumijemo da šuma daje čovjeku hranu, vodu, ogrijev, električnu energiju, pomaže u sprečavanju poplava, bolesti i regulisanju klime, stvara prostor za odmor i razvoj turizma, onda je to, po riječima Ikovića, dovoljno da bi naše aktivnosti bile usaglašene sa potrebama šume.

“Nacionalni park je proglašen parkom zato što je baš takav, jedinstven i u njemu ne treba raditi bilo kakve intervencije koje će da smanje njegovu ljepotu i prirodno bogatstvo. U uređenim državama lokalne zajednice oko nacionalnih parkova žive od posjetilaca tog parka. U svijetu se povećava broj turista koji žele aktivni odmor, koji se često opredijele da potroše odmor tako što će raditi 15 dana u jednom seoskom domaćinstvu i hraniti se medom i mlijekom iz nacionalnog parka”, kaže Iković dodajući da tada staro stablo smrče daje više kao živo nego ako ga pretvorimo u drvnu građu.

Opšti interes 

“Kada bi građani imali velike prihode od ovakvih sječa onda bi govorili o dugoročnoj održivosti, ali danas govorimo o pljački koju sprovodi manjina, a gubi većina i djeca svih nas”, navodi Iković.

Ne može se poreći, ističe, da je proizvodnja drveta dominantan zadatak šumskog gazdovanja.

“Ipak ništa manje važna je kompleksna funkcija šuma sa stanovišta opšteg interesa. Pored proizvodnje drveta šuma ima i sljedeće funkcije: zaštitnik zemljišta, regulator voda i vodnog režima u zemljištu, zaštitnik zdravlja ljudi, zaštitnik od vjetra, otrovnih isparenja i štetnih gasova, zaštitnik saobraćajne infrastrukture, te regulator oticanja voda i pojave poplava, koje u velikoj mjeri zavise od stepena šumovitosti područja”, objašnjava naš sagovornik.

Pored svih tih dobrobiti, po riječima Ikovića, šuma ima značajnu ulogu u rekreaciji i razvoju turizma.

“Ovo iz razloga jer je opštepoznato koliko šuma oplemenjuje i oblikuje prostore i daje im pejzažne i vizuelne efekte i vrijednosti, koji se sve više cijene u raznovrsnoj turističkoj ponudi. Više od 110 miliona hektara šuma u Evropi, a to je oko 10 odsto ukupne teritorije, namijenjeno je zaštiti vodotoka i ekosistema, kao i zaštiti infrastrukture”, objašnjava Iković.

Smatra da hitno treba organizovati državno preduzeće koje će voditi sječu šume.

“Drvna građa će biti dostupna na pijaci – lageru gdje će svako moći da učestvuje na javnoj prodaji kao nadmetač za ovu drvnu sirovinu. Vlada ima šansu da iskoristi ovaj slučaj u NP ,,Durmitor“ i da formira preduzeće Crna Gora šume i u fazi formiranja ovog preduzeća transformiše postojeću Upravu za šume”, predlaže Iković.

Smatra i da treba formirati centar za dobijanje finalnih drvnih proizvoda, na primjer fabrika iverice i peleta.

“Treba uvesti i revirni sistem gazdovanja šumama. To znači da bi za svaki revir bio zadužen jedan šumarski inženjer, tehničar i šumar. Oni bi bili odgovorni za tačno određenu površinu pod šumom i za sprovođenje planova gazdovanja”, kaže Iković.

Smatra i da treba uvesti FSC standard sertifikovanja i gazdovanja šumama u Crnoj Gori.

“Primjenom ovih standarda koji garantuju gazdovanje šumama na održiv način i način blizak prirodi, šume bi pružale sve pomenute koristi društvu. Ovi standardi bi obezbijedili pristup crnogorske drvne industrije zapadnim tržištima. Oni potvrđuju da su proizvodi šumarstva proizvedeni odgovornim gazdovanjem šumama i dokazuju da nije bilo njihove nekontrolisane eksploatacije. Ovakav način, blizak prirodi gazdovanja šumama, smanjuje ekološke ali i ekonomske rizike”, ističe Iković i dodaje da podrška i podsticaj lokalnih malih drvoprerađivača doprinosi pokretanju i jačanju finalne proizvodnje.

“Na ovaj način bi se obezbijedilo zapošljavanje lokalnog stanovništva. Treba napraviti i promociju za korišćenje šuma u rekreativne i turističke svrhe. Rješenja su tu oko nas, samo je potrebna politička volja. Tako malo treba za puno dobrih stvari”, poručuje, na kraju, Iković.

Motivisati mlade da se bave šumarstvom

Jedan od problema su i niska primanja u sektoru šumarstva, a takva situacija dodatno demotiviše radnike znajući koliki su prihodi privilegovanih koncesionara.

-Ovo je jedan od razloga zašto su mladi demotivisani da se bave šumarstvom i rade u ovom sektoru. Istovremeno su nedovoljna izdvajanja u budžetu za stručna usavršavanja mladih kadrova. Tako je u 2020. godini budžetom Uprave za šume za usavršavanje opredijeljeno svega 2.000 eura. Mlade je potrebno motivisati kako bi se školovali i živjeli od šumarstva. Potrebno im je ponuditi stipendije, a istovremeno ih obavezati da primijene svoje znanje u crnogorskim šumama.

Izvor: Pobjeda