Sirene za vazdušnu opasnost, suzavci, a navodno i detonacije i pucnji, odjekivali su danas u četiri opštine na severu Kosova, većinski nastanjene Srbima, u danu kada su gradonačelnici albanske nacionalnosti trebalo da preuzmu dužnost.

Predsjednik i vrhovni komandant Vojske Srbije Aleksandar Vučić potpisao je naredbu o podizanju borbene gotovosti jedinica Vojske Srbije na najviši nivo, i naredio im hitan pokret u pravcu administrativne linije sa Kosovom i Metohijom, saopštio je ministar odbrane Miloš Vučević.

U prijepodnevnim časovima, grupe građana okupile su se ispred zgrada institucija u četiri većinski srpske opštine - Zvečan, Zubin Potok i Leposavić, ali i u sjevernom dijelu Kosovske Mitrovice, prenosi portal Kossev.

U te tri opštine za danas je bilo planirano da dužnost preuzmu gradonačelnici albanske nacionalnosti, pobjednici na aprilskim izborima koje su Srbi masovno bojkotovali.

Kosovska policija je potvrdila da „asistira gradonačelnicima" u ovim mjestima da „ostvare pravo na rad".

Novoizabrani gradonačelnici su 20. maja položili zakletve, a prethodno se polemisalo o tome da će moći da pristupe kancelarijama koje su prethodno koristili gradonačelnici sa Srpske liste, najjače političke stranke Srba, koja ima podršku Beograda.

Prošle nedelje, zakletvu je, kao novi gradonačelnik sjevernog dijela Kosovske Mitrovice, položio Erden Atić, a na zgradi opštine su istog dana postavljene kosovske zastave.

Predstavnici Srpske liste su njegovo imenovanje nazvali „početkom okupacije" sjevera Kosova.

Krajem aprila, ove četiri opštine dobile su nove gradonačelnike albanske nacionalnosti, na lokalnim izborima koje su Srbi sa Kosova masovno bojkotovali.

Nemiri se događaju  u danu kada je dio Srba sa Kosova otputovao u Beograd da učestvuje na mitingu „Srbija nade", koju organizuje vladajuća Srpska napredna stranka (SNS), na čelu sa Aleksandrom Vučićem, predsjednikom Srbije.

Šta se dogodilo?

Kossev prenosi da su u toku incidenti u Zvečanu gde je, kako javljaju, situacija najozbiljnija, ali i u Leposaviću i Zubinom Potoku.

U Zvečanu je i tokom prijepodneva upotrijebljen suzavac i šok bombe, a navodno su se čuli i pucnji, prenio je Kossev.

U sjevernom dijelu Kosovske Mitrovice je u prvom dijelu dana bilo mirno, a onda se oglasila sirena za uzbunu, dok su se oko opštine okupili zaposleni, koji su želeli da spriječe ulazak novoizabranih gradonačelnika.

Prisutne su policijske snage u policijskim džipovima, civilnim škodama i redovna policija.

Ispred svih opštinskih zgrada, raspoređena su i vozila Euleksa - međunarodne policije pod upravom EU.

Zašto su Srbi bojkotovali izbore?

Opštine na sjeveru Kosova sa većinskim stanovništvom od novembra su bez gradonačelnika, jer su se Srbi, nezadovoljni cjelokupnim položajem, povukli iz svih lokalnih institucija.

Vanredni izbori, posle odlaganja, održani su 23. aprila ove godine, a ukupno je glasalo tek nešto više od 1.500 birača od 45.950 upisanih.

Od toga je glasalo samo 13 Srba, izjavio je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić odmah posle izbora, ukazujući na njihovu potpunu nelegitimnost.

Dodao je i da nikada do sada nije zabilježeno da se glasanje organizuje u kontejnerima koje je postavila i obezbjeđivala policija.

Ističući da se „ovako nešto nije desilo u evropskoj istoriji od Drugog svjetskog rata", Vučić je zaključio da su izbori „poraz i kosovskog premijera Aljbina Kurtija i Kvinte", koju čine Amerika, Velika Britanija, Nemačka, Francuska i Italija.

Posle izbora, kosovski premijer Aljbin Kurti rekao je da će novoizabrani predstavnici biti „u službi svih građana", dok su u Beogradu izbori nazvani „mrakom demokratije".

Srpska lista, koja ima podršku Beograda, još ranije je saopštila da neće učestvovati na izborima za gradonačelnike sjevernog dijela Kosovske Mitrovice, Leposavića, Zvečana i Zubinog Potoka, nezadovoljna položajem Srba na Kosovu, ali prije svega odbijanjem prištinskih vlasti da formiraju Zajednicu srpskih opština (ZSO).

ZSO je predviđena još Briselskim sporazumom potpisanim prije deset godina, ali do danas nije osnovana.

Ova zajednica je predviđena i nedavnim sporazumom Beograda i Prištine, uz posredovanje EU, u makedonskom gradu Ohridu.

Dok Srbija i dalje insistira na formiranju Zajednice srpskih opština, albanska strana traži priznanje Kosova, odnosno da to budu dva paralelna procesa.