Vodeći zapadni partneri Crne Gore upozorili su tokom nedavnog sastanka u Briselu crnogorskog predsjednika Jakova Milatovića, ali i pojedine crnogorske političare i uticajne predstavnike nevladinog sektora sa kojima su preko diplomatskih misija razgovarali posljednjih dvadesetak dana u Podgorici, da je premijer Dritan Abazović izgubio politički kredibilitet, jer je prekršio brojna data obećanja, posebno oko saradnje u oblasti bezbjednosti i čuvanja povjerljivih podataka koji se razmjenjuju u okviru saradnje sa NATO. 

Ta informacija bila je crveni alarm za Abazovića da, bez obzira na skori odlazak sa funkcije premijera, pokuša na sve načine da zadrži ključne poluge za kontrolu nad sektorom bezbjednosti - u Agenciji za nacionalnu bezbjednost preko svog bliskog prijatelja, kontroverznog generalnog inspektora ANB-a Artana Kurtija, ali i unutar Ministarstava unutrašnjih poslova i odbrane pomoću partijskog druga, funkcionera Ure Filipa Adžića. 

Izvori Pobjede ukazuju da su tokom posljednjih osam mjeseci Abazović, Adžić i Kurti napravili internu mrežu njima lojalnih ljudi, na različitim pozicijama unutar bezbjednosnog sektora.

STVARANJE ,,INTERNE MREŽE“ 

Odlazeći premijer odavno je skovao plan da pod svoju i kontrolu ljudi iz njegove Ure stavi, osim ANB-a i MUP-a, i Obavještajno-bezbjednosni direktorat (OBD) u sklopu Ministarstva odbrane.

Pobjeda je još u januaru objavila da je odlazeći premijer - izmjenama Zakona o odbrani, kojima je proširio nadležnosti ANB-a i na odbranu države - ,,ozvaničio“ vlastiti pokušaj da proširi svoj uticaj na kompletan sektor bezbjednosti.

No, zakonski akt njegove vlade još je u skupštinskoj proceduri i pitanje je da li će novi saziv parlamenta, ali i nova vlada, uopšte se o tome izjašnjavati.

Za razliku od izmjena zakona, za što mu je bila potrebna podrška parlamenta koju sada više definitivno ne može da ima, akt o sistematizaciji radnih mjesta u Agenciji za nacionalnu bezbjednost već je završen i odobrila ga je upravo Abazovićeva vlada. 

SISTEMATIZACIJA KAO POLUGA UTICAJA 

Za tehničku izradu akta o sistematizaciji bio je zadužen tadašnji vršilac dužnosti direktora ANB-a Boris Bato Milić, kojeg je 8. oktobra prošle godine Vlada imenovala na tu poziciju na prijedlog Dritana Abazovića, dan nakon što je na elektronskoj sjednici smijenjen Savo Kentera, dok je još trajala međunarodna konferencija ,,2BS Foruma“ u Budvi.

Samo dva sata prije smjene Abazović je, tvrde izvori Pobjede sa konferencije u Budvi, direktno ambasadorki SAD Džudi Rajzing Rajnke obećao da neće praviti rokade u vrhu ANB-a ,,koji tako dobro sarađuje sa našim stranim partnerima“.

Kao i mnogo puta do sada Abazović je obmanuo zapadne saveznike Crne Gore. Kentera je eskpresno smijenjen, pred očima zapadnih partnera u jeku dvije velike akcije koje je ANB pod njegovom kontrolom vodila u saradnji sa stranim obavještajnim službama: razotkrivanja ruske mreže agenata na Zapadnom Balkanu, ali i šeme državnog šverca cigareta, a o čemu Abazović nije bio obaviješten do dana kada su počela prva hapšenja.

Uklanjanjem Kentere stopirana je akcija raskrinkavanju mreže ruskih špijuna u Crnoj Gori, ali nije bila uspješna operacija zataškavanja državnog šverca duvana i nekoliko mjeseci kasnije – nakon dokaza koje su obezbijedili prevashodno pripadnici britanske obavještajne službe - uhapšen je bliski prijatelj Dritana Abazovića i funkcioner njegove Ure - direktor Uprave prihoda i carina Rade Milošević.

No, sve to nije pokolebalo Abazovića u ambicioznim planovima.

Tako je 18. maja ove godine, Vlada Crne Gore – bez prethodno pribavljenog mišljenja Skupštine Crne Gore – imenovala Borisa Milića za direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost u mandatu od pet godina.

U međuvremenu, Milić je, uz blisku sardanju sa Kurtijem – koji je obavio dvadesetak internih kontrola zapošljenih u ANB - donio akt o sistematizaciji radnih mjesta u ovoj službi.

Sada se, nakon posljednjih informacija iz Brisela i Vašingtona i zapadnog ,,otklona“ od Abazovića i njegove ekipe sve ubrzava.

Kako se bliži kraj vlade Dritana Abazovića, kojoj je parlament izglasao nepovjerenje još 19. avgusta prošle godine, u ANB se sprovodi „masovno zapošljavanje“.

- Zapošljavaju punom parom. Maltene svakodnevno se obavljaju testiranja novih ljudi. Za nevjerovati je koga sve dovode u Agenciju – ističe jadan od sagovornika Pobjede iz Agencije.

Izvor našeg lista ističe da je samo tokom posljednjih četvrdesetak dana u ANB-u zapošljeno najmanje tridesetak ljudi, koje su prethodno ,,čekirali“ Milić i Kurti. 

Tako se ubrzava urušavanje sistema bezbjednosti u Crnoj Gori.

RASPAD SISTEMA 

Crnogorska tajna služba praktično je u kolapsu od kada je u decembru 2020. godine preuzeo čovjek od povjerenja Crkve Srbije, prosrpski i proruski kadar – advokat iz Kotora Dejan Vukšić, kojeg je nedavno za svog savjetnika imenovao novi predsjednik Crne Gore Jakov Milatović, takođe, veoma blizak ovoj vjerskoj organizaciji, ali i prosrpskim i proruskim političkim snagama u Crnoj Gori.

Agencija za nacionalnu bezbjednost od tada je, maltene, postala ispostava Bezbjednosno-informativne agencije Srbije (BIA), ali i raznih ruskih agenata u našoj zemlji. To se vrlo uvjerljivo očitovalo tokom akcija ANB-a za vrijeme belvederskih dešavanja 3, 4. i 5. septembra 2021. godine kada su upravo Vukšiću lojalni ljudi sporovodili agente BIA na izviđanje terena na Cetinju.

Poslije pada prosrpske i proruske vlade Zdravka Krivokapića i formiranja manjinske Dritana Abazovića situacija u ANB se donekle stabilizovala kada je na njeno čelo, 5. maja prošle godine, imenovan Savo Kentera, čovjek od povjerenja zapadnih partnera.

No, ,,Kenterina uprava“ potrajala je kratko - do početka oktobra prošle godine kada je postavljen Boris Milić, operativac koji se od prvog dana stavio na uslugu novim prosrpskim i proruskim političkim snagama koje su odnijele pobjedu na izborima 2020. godine. 

Kako za Pobjedu svjedoče iskusni operativci u ANB-u se, „više ne zna ko za koga i za čije interese radi, ni ko kome 'lomi vrat', a služba je 'zatrpana' ljudima bez znanja, koji su posao dobili bez pravih provjera i koji u normalnim okolnostima ne bi mogli da se zaposle ni u javnoj, a kamoli u tajnoj policiji“.

Iako, uz pomoć Kurtija, pravi sebi lojalnu mrežu agenata, izvori Pobjede ističu da Abazović - kako gubi političku moć i uticaj – ima sve manje ljudi kojima vjeruje i na koje se oslanja, pa sada želi da u službu uvede još nekoliko svojih ljudi.

No, interese imaju i drugi politički akteri i zahvaljujući Abazovićevoj sistematizaciji, kako kažu naši izvori, „svi grabe da do formiranja nove vlade i parlamentarne većine uposle što više svojih“.

- Crkva Srbije ubacuje svoje sardnike, ali i partije okupljene oko nekadašnjeg prosrpskog i proruskog Demokratskog fronta. Ovdje se više ne zna ko za koga i ko protiv koga radi – tvrde izvori Pobjede.

Sve to izaziva i priličnu nervozu kod Abazovića, raste njegova podozrivost, čak i prema lojalnim ljudima se povećava. 

,,NEVOLJE U RAJU“

Naročito od časa kada je nekadašnji prvi čovjek ANB-a i vjerni podržavalac Crkve Srbije, Dejan Vukšić, postavljen za savjetnika Jakova Milatovića. Novom predsjednikovom savjetniku je ekspresno odobren uvid u top klasifikovane podatke, što znači da će Vukšić biti veoma dobro informisan o svim dešavanjima u bezbjednosnom sektoru. Uz sve to, Vukšić dobro pamti da ga je upravo Abazović smijenio sa mjesta direktora ANB-a.

Da li to znači da će početi da „udara“ po Abazovićevim ljudima i hoće li, recimo, Artan Kurti biti poželjan za neku saradnju sa savjetnikom predsjednika, posebno nakon što se generalni inspektor ANB-a pohvalio da je iz Izraela nabavio najsavremeniju tehniku za tehnološki nadzor za potrebe ANB-a. 

To pitanje ovih dana postavlja i Abazović, pa je preko dvojice saradnika naložio i provjeru Kurtijevih brojnih kontakata, što navodi na zaključak da odlazeći premijer postaje prilično sumnjičav i prema prijateljima koje je on postavio na neka važna mjesta.

,,Ne cvjetaju ruže“ ni u odnosima šefova ANB-a sa prvim čovjekom vojne obavještajne službe Jankom Ćirom Lakovićem, direktorom Obavještajno-bezbjednosnog direktorata u Ministarstvu odbrane (OBD), nekadašnjim službenikom Agencija za nacionalnu bezbjednost.

U decembru prošle godine M portal je objavio da je novo rukovodstvo ANB, predvođeno Borisom Milićem, a na inicijativu odlazećeg premijera Dritana Abazovića, uspostavilo kontrolu i nad Vojnom obavještajnom službom.

Prema informacijama Pobjede, ,,na terenu“ je tokom posljednja tri mjeseca došlo do sukobljavanja Lakovića sa Kurtijem, prvenstveno oko razmjene povjerljivih podataka, ali i procjene pojedinih ljudi u bezbjednosnom sektoru.

Obavještajno-bezbjednosni direktorat daje krajnju procjenu i saglasnost kada je u pitanju tranzit municije i oružja kroz Crnu Goru, što je uvijek izazivalo podozrenje i poseban oprez, ne samo izvršne vlasti, već i stranih partnera, pa je kontrola ove službe od velikog značaja.

Jedan od razloga zbog čega je svojevremeno ministarka odbrane Olivera Injac zatražila, a vlada Zdravka Krivokapića odobrila razrješenje Aleksandra Šaranovića, tadašnjeg vršioca dužnosti direktora OBD-a bio je - nepristajanje na ,,specijalne direktive iz vrha vlade“.

Pobjeda je 5. marta 2021. godine pisala da je Šaranović odlučio da podnese ostavku, jer nije želio da izvršava naloge ministarke Injac da se za određene oficire Vojske daju negativne bezbjednosne ocjene. Kasniji razvoj situacije je pokazao da je Šaranović postao prepreka i nekim moćnim interesnim lobijima, jer nije želio da pokorno potpisuje službene saglasnosti za određene ,,operacije tranzita municije i oružja“ preko teritorije Crne Gore, vrijedne više miliona eura godišnje.

Nakon što je Šaranović smijenjen, saglasnost za sporni kontingent u tranzitu, vlasništvo jedne kompanije iz Srbije, dalo je Ministarstvo ekonomije na čijem je čelu bio - Jakov Milatović.

Da li je i sadašnji šef vojne obavještajne službe odbio neka naređenja iz vrha ANB-a ili Abazovićeve vlade, Pobjeda nije mogla da dobije potvrdu iz najmanje dva nezavisna izvora.

- Protiv Lakovića su se maksimalno angažovali, posebno Artan Kurti. Njih dvojica nemaju, čak ni onu obaveznu profesionalnu komunikaciju – kazao je izvor Pobjede iz ANB.

KAD SE KRUNI MOĆ 

Dok se čeka politički rasplet, novi saziv parlamenta i formiranje nove vlade, u vrhu crnogorskog sektora bezbjednosti razbuktavaju se sukobi.

U najvećem problemu je, bez sumnje, odlazeći premijer Abazović. Na Zapadu je izgubio mentore koji su ga, poput Gabrijela Eskobara, podržavali u mnogim akcijama. Vašington je očito povukao ,,crvenu liniju“. Valjda zato, nakon susreta crnogorskog premijera i specijalnog američkog izaslanika za Zapadni Balkan u Dubrovniku, Abazović - nije ni tvitnuo.

Kako su i u Briselu ispoljili jasan otklon od lidera Ure, Abazović sada pokušava da zadrži kontrolu nad ekipom koju je stvorio tokom posljednje godine u bezbjednosnom sektoru i koja mu je bila, do skoro, apsolutno lojalna.

No, ako ne bude više imao moć da kontroliše poluge vlasti, Abazović opravdano može da strahuje da ističe vrijeme kada je mogao da kontroliše situaciju.

Dejan Vukšić će biti u posjedu svih državnih tajni

Dejan Vukšić, savjetnik za bezbjednost i odbranu predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića, dobio je dozvolu za pristup svim tajnim podacima, potvrđeno je Pobjedi iz Agencije za nacionalnu bezbjednost.

- Tako će Vukšić opet biti u posjedu svih državnih tajni. I već je uspostavio intenzivnu komunikaciju sa svojim ljudima u Agenciji – kažu naši izvori.

Ovaj kotorski advokat u sektor bezbjednosti ušao je kao kadar Crkve Srbije i prosrpskog i proruskog Demokratskog fronta, nakon što su ove snage pobijedile na izborima 2020. godine. U decembru te godine imenovan je za vršioca dužnosti direktora ANB, a razriješen je u maju 2022. nakon pada vlade Zdravka Krivokapića i konstituisanja nove – manjinske Dritana Abazovića.

Za njegovog mandata crnogorska tajna policija potpuno je stavljena u službu srpskih i ruskih interesa i premrežana njihovim agentima.

Vukšić je, prije nego je dobio čelnu poziciju u ANB-u, bio nosilac liste DF-a na lokalnim izborima u Kotoru, poslije kojih je bio izabran za predsjednika Skupštine opštine Kotor.

Iskusnim operativcima iz ANB imenovanje Vukšića za šefa ove institucije nije bilo iznenađenje, jer su o njemu i njegovim vezama sa Crkvom Srbije i ruskim agentima imali niz informacija.

U decembru prošle godine, podgorički M portal objavio je tekst pod naslovom „Saradnički dosje Dejana Vukšića je i danas u Kraljevu“, anonimnog autora koji se potpisuje pod pseudonimom „Profesionalac“, a koji je službenik ANB.

„Profesionalac“ je počeo da objavljuje tekstove o dešavanjima u Agenciji ubrzo nakon Vukšićevog imenovanja u decembru 2020. od kada operativci bjesomučno pokušavaju da otkriju njegov identitet.

On je napisao u decembru 2022. da „odnos Vukšića sa srpskom službom nije od juče, već od njegovih davnih studentskih dana, početkom 90-ih godina, kada ga je kao studenta prištinskog Pravnog fakulteta zavrbovao operativac tadašnjeg Resora državne bezbjednosti (RDB) Srbije Radovan Ivanović“.

Tvrdi da je „zadatak saradnika Vukšića bio da dostavlja podatke o kolegama studentima, posebno da identifikuje one koji podržavaju stavove tadašnje opozicije koji sjutra mogu biti angažovani u strankama koje su bile prijetnja tada aktuelnoj vlasti“.

Nakon događaja na Kosovu, kako je naveo, arhiva prištinskog Centra SDB je premještena u Kraljevo, među kojom i saradnički dosje Vukšića, koji se i danas tamo nalazi.

U tekstu se navodi i da Vukšićev „špijunski“ angažman nije okončan kada je završio studije, već da je nastavio da radi za srpsku službu „po tzv. unutrašnjoj problematici, odnosno prema neprijateljima tadašnjeg režima kojima su pripadali djelovi Srpske pravoslavne crkve i srpska ekstremna udruženja i organizacije“.

„Profesionalac“ je napisao i kako je Vukšić u više navrata pokušavao da se zaposli u crnogorskoj tajnoj policiji, ali je odbijan, jer su znali da je saradnik srpske službe