Kao osnovni cilj obrazovno-vaspitnog rada u školskoj 2023/2024. prepoznat je „razvoj pozitivnih ljudskih vrednosti kod učenika i unapređivanje odnosa zasnovanih na međusobnom poštovanju, saradnji i solidarnosti uz uvažavanje različitosti“, a u smislu aktivnosti, između ostalog, predviđeno je da se tokom prve nastavne nedjelje (od 4. do 8. 9. 2023) organizuje tematska nastava sa radionicama i drugim aktivnostima usmjerenim ka „negovanju empatije“…

U Smjernicama je navedeno i da je Zavod za unapređenje obrazovanja i vaspitanja kreirao novu slobodnu nastavnu aktivnost za učenike od V do VIII razreda osnovne škole – vrline i vrijednosti kao životni kompas. Smjernicama se predviđa i da će do kraja prvog polugodišta škole zajedno sa učenicima i roditeljima kreirati „identitet (moto) škole tako što će definisati zajedničke vrednosti, očekivana ponašanja i ishode ponašanja u okviru škole i društva u celini, koje su u skladu sa utvrđenim identitetom“.

Posezanje za ovakvom intervencijom septembra 2023. godine u Srbiji, koja je u međuvremenu, tokom uspostavljanja i trajanja aktuelnog režima utonula ne samo u autoritarnost nego i u sve ono što ona sa sobom nosi (strukturno nasilje u društvu, blokiranu komunikaciju, ideološku indoktrinaciju, populističke prakse i razaranje svih institucija i vrijednosnih sistema) djeluje ne samo bizarno, već i prilično zloslutno zakasnjelo i promašeno. Najprije zbog činjenice da obrazovni sistem nije izolovano ostrvo koje brzim čarolijskim zahvatom može da bude izuzeto iz opšteg vrijednosnog kursa vlasti, a potom ili najprije zbog toga što je upravo obrazovanje jedan od vrijednosno temeljnih resora, koji se, po svojoj prirodi, opire brzim, šarlatanskim i politički utilitarnim (zlo)upotrebama i transformacijama.

Za Srbiju je, ukoliko se u njoj uskoro ne dogode temeljne političke promjene, kasno. Ovakvi instant vrijednosni i partikularni zaokreti samo u obrazovnom sistemu, uronjenom u kontekst autokratije i populizma, neće donijeti ništa osim dodatne konfuzije i već provjerene masovne političke hipnoze, kojom se poslovično skreće pažnja javnosti i kardinalno zamjenjuju teze. Jer, ovakvim manevrima implicira se (manipulativna) teza da je ukupan politički i društveni sistem dobar, a da se osnovni problem nalazi u - školama. Tačno je da je tokom posljednjih dvanaest godina, upravo djelovanjem aktuelnog režima, obrazovni sistem u Srbiji temeljno razaran – lošim kadrovskim (partijskim) rješenjima, netransformisanim udžbenicima koji imaju ideološki potencijal, kreiranjem pogrešnih i opasnih slika i uzora, dopisivane i revidirane istorije i iskrivljeno tumačene stvarnosti. Međutim, činjenica je da čak i ako bi se, u najboljem slučaju, i kreirala jedna izolovana, gotovo utopijski savršena školska sredina, kada bi učenici izašli iz nje opet bi se suočili sa starim, nepromijenjenim političkim i društvenim kontekstom prepunim psihičkog i fizičkog nasilja, anomije i socijalne patologije u svakom smislu.

Ovakvi instant političko-obrazovni projekti predstavljaju sve, nažalost, suprotno od stava američkog sociologa Talkota Parsonsa koji je, svojevremeno govoreći o neraskidivoj povezanosti obrazovanja i društva, posebno naglašavao da je škola žarište socijalizacije u modernim društvima koje uči djecu da prihvate razliku između partikularističkih i univerzalističkih normi vrednovanja, pri čemu univerzalističke znače da je pojedinac samo jedan od mnogih jednakih, da njegov položaj nije zagarantovan unaprijed, kao i da su njegova dostignuća „vrednovana sa stajališta opštih mjerila, prihvaćenih u društvu, a ne sa stajališta posebnih mjerila – biti nečije dijete ili pripadati rasi, vjeri, naciji i sl.“

Onima kojima su građani dali mandat da se u narednom periodu u Crnoj Gori bave formiranjem vlade i odlukom kome će u namirivanju stranačkih interesa biti dodijeljen resor obrazovanja, urušavanje obrazovnog sistema u Srbiji moglo bi da posluži kao upozoravajući i otrežnjujući primjer. Obrazovni sistem ni u kom slučaju ne bi smio da bude periferija u društvima zagledanim isključivo u ekonomiju. Upravo suprotno, dobar obrazovni sistem predstavlja elementarni uslov mogućnosti razvoja svakog modernog društva i svake moderne politike. I zato nije svejedno kakva će biti politika obrazovanja. To svakako mora biti – obrazovana politika.

Drugim riječima: i politika i škola.

Izvor Pobjeda