- Crna Gora je u iščekivanju treće Vlade od promjene višedecenijske vlasti 2020. godine. Na žalost, te dugo čekane promjene su iznevjerile očekivanja mnogih, a protekli period je obilježen i otvorenim kršenjem Ustava, zakona, grubim zloupotrebama javnih ovlašćenja i resursa, prizemnim etiketiranjem neistomišljenika, itd. To prati i kontinuirani trend pada povjerenja u institucije sistema, a što ima negativne posljedice za ukupnu demokratizaciju i evropeizaciju Crne Gore. Dodatno, svjedočimo ubrzanoj retradicionalizaciji društva, u okviru koje se i ljudska prava, koja su s mukom osvojena, ponovo dovode u pitanje, uz rastuću netrpeljivost prema drugima i drugačijima, kao i različite oblike napada na aktiviste ljudskih prava i pripadnike ranjivih grupacija - saopštila je Mira Popović Trstenjak, koordinatorka programa Demokratizacije i evropeizacije.

Opominjući su, ocijenila je, i izvještaji Freedom House-a u kojima je Crna Gora rangirana među države koje imaju tranzicioni ili hibridni režim, odnosno još uvijek nije povratila nekadašnji status koji je kategorisao u među djelimično konsolidovane demokratije.

Time se, smatra Popović Trstenjak, potvrđuje i ocjene CGO-a da nove vlasti nijesu donijele nove demokratske prakse, već da su “stare loše dodatno intenzivirane, dok su institucije sve slabije”.

- Nalazi iz istraživanja „Kakva nam država treba?“, koje je CGO radio u saradnji sa agencijom Damar i fondacijom Friedrich Ebert, ukazuju da čak 46,4 odsto građana i građanki smatra da političari u Crnoj Gori ne rade da svi budu jednaki pred zakonom i da u Crnoj Gori zažive evropski standardi koji garantuju vladavinu prava, čime se ozbiljno ograničavaju dometi razvoja demokratije. Istovremeno, preko dvije trećine (67,9 odsto) ispitanika/ca navodi da vladavina prava nije moguća bez odgovornosti, transparentnosti i jednakosti svih pred zakonom. Pored hronično niskog nivoa povjerenja u partije, indikativan i podatak da 62 odsto građana i građanki smatra da je potrebna izmjena izbornog sistema u Crnoj Gori, odnosno uvođenje otvorenih lista koje bi dale više slobode biračima, da po individualnim preferencijama biraju svoje predstavnike umjesto što to čine političke partije - ističe u saopštenju.

Iako su ovogodišnji fokus Međunarodnog dana demokratije mladi, oni i dalje nisu u fokusu vlasti u Crnoj Gori, a sve je, kazala je Popović Trstenjak,  prisutnije vršnjačko nasilje i zloupotrebe u školskom sistemu bez sistemskog odgovora.

- Pri tom, mladi koji su tradicionalni i vjerski orijentisani izražavaju želju za ostankom u zemlji, dok oni koji imaju kritičko razmišljanje planiraju da je napuste u potrazi za boljom budućnošću. Istraživanje stavova mladih u Crnoj Gori, koje je CGO sproveo uz podršku Američke ambasade, ukazuje i da mladi većinski nisu zainteresovani za politička pitanja u našoj zemlji i da cijene da njihov glas nema ili ima veoma mali uticaj na djelovanje institucija - dodaje u saopštenju.

Dakle, kaže ona, sadržaj demokratskih obrazaca koji treba da budu garant funkcionalne vladavine prava i poštovanja ljudskih prava, kao i socijalnog blagostanja i dobrog životnog standarda, potisnut je partijskim i ličnim interesima.

- Građani i građanke su u fokusu samo tokom predizborne kampanje, a odgovornost za predizborna obećanja i za posljedice odluka koje donose ostaje zaboravljen institut kod donosilaca odluka. Međunarodni dan demokratije uspostavljen je 2007. godine od strane Generalne skupštine Ujedinjenih nacija u cilju ohrabrivanja vlada na jačanje i konsolidaciju demokratije - zaključuje Popović Trstenjak.

Izvor: DAN