Uprava Pošte, kako je saopšteno “Vijestima”, naveći dio ovog novca planira da obezbijedi povećavanjem cijena takozvanih univerzalnih poštanskih usluga, za njihovo poskupljenje je već predala zahtjev Agenciji za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP), koja kao regulator mora da odobri promjene cijena. Iz EKIP-a su “Vijestima” kazali da su dobili ovaj zahtjev, ali da još razmatraju odluku.

Cijene univerzalnog poštanskog servisa nisu mijenjane od 2012. godine od kada i traju sporovi između Pošte i EKIP-a. Univerzalne poštanske usluge obuhvataju slanje pismonosnih pošiljaka mase do dva kilograma, paketa do 10 kilograma, preporučenih i vrijednosnih poštanskih pošiljki, sudskih pisama i pisama u upravnom postupku i paketa do 20 kilograma u međunarodnom poštanskom saobraćaju.

Zahtjev predali kada je štrajk počeo

Pošta je 6. oktobra ove godine, tri dana nakon što je počeo štrajk u toj kompaniji i kada je već imala preliminarne podatke o devetomjesečnom poslovanju, predala zahtjev EKIP-u za povećanje cijena.

“Postupak analize predloženih cijena univerzalne poštanske usluge je u toku i Agencija će, na osnovu rezultata sprovedene analize, donijeti odgovarajuću odluku u Zakonom propisanom roku”, naveli su iz EKIP-a.

Povećanje cijena ovih usluga, u zavisnosti od prihvaćene metodologije, može ići na teret građana odnosno pošiljaoca, fonda za univerzalni servis koji ima EKIP za ove potrebe i državnog budžeta koji je garant za ovu vrstu usluga.

Iz uprave Pošte su tokom štrajka zaposlenih saopštili da će odluku o mogućem povećanju zarada dobiti kada završe devetomjesečni finansijski izvještaj, to se i desilo kada su 9. oktobra dali ponudu štrajkačima za povećanje koeficijenata koje bi vodilo povećanju zarada za oko 20 odsto.

Na pitanje “Vijesti” da saopšte koje je rezultate pokazao ovaj izvještaj za devet mjeseci, iz kompanije su odgovorili da podatke ne mogu javno iznositi dok ga ne usvoji odbora direktora, a da će nakon toga biti javno dostupan.

“Upravo je, kao što smo nekoliko puta i naglasili, finalizacija devetomjesečnog izvještaja bila uslov za razgovor o povećanju zarada zaposlenima. Ovo iz razloga da bi bilo moguće procijeniti koliko povećanje zarada zaposlenima je realno, odnosno do koje mjere je moguće povećati rashode po osnovu zarada a da funkcionisanje i razvoj kompanije ne bude doveden u pitanje”, naveli su iz Pošte.

Moguć i rast cijena koje su već povećane

Ovaj period poslovanja od januara do septembra, obuhvata i četiri mjeseca (jun-septembar) kada je Pošta povećala cijene dijela svojih komercijalnih usluga i od čega ima rast prihoda. “Vijesti” su pitale i da li planiraju ponovo povećati cijene ovih usluga.

“Cijene komercijalnih usluga su promijenjene i novi cjenovnik se primjenjuje od 1. juna 2023. godine. U kontinuitetu pratimo situaciju na tržištu, cijene konkurencije i vezane troškove, kako bi našli pravu mjeru, bili konkurentni i imali veće cijene koje će nam obezbijediti veće prihode uz održavanje ili rast fizičkog obima usluga”, naveli su iz Pošte.

Cilj održivo poslovanje

Tokom štrajka od sindikata, ali i člana Odbora direktora Pošte Stojana Sjekloće, bilo je optuženih na račun menadžmenta za pretjerano zapošljavanje u upravi, neracionalno poslovanje i pretjerane troškove... Broj zaposlenih u Pošti po svim oblicima rada dostigao je 1.200.

“Pošta Crne Gore u kontinuitetu analizira troškove i planira načine održivog poslovanja. Broj zaposlenih je usaglašen sa sistematizacijom radnih mjesta, a jedna od mjera racionalnog poslovanja jeste upravo angažovanje zaposlenih preko Agencije za posredovanje na određeno vrijeme, u periodima kada je ovo neophodno. U preduzećima koja su u državnom vlasništvu suočavamo se sa poteškoćama kojih nema u privatnom sektoru. Najočigledniji primjer je veliki broj bolovanja”, naveli su iz Pošte.
Kazali su i da su EKIP-u predali svoj predlog povećanja cijena univerzalnih poštanskih usluga.

“Prema Zakonu, promjene cjenovnika univerzalnih poštanskih usluga, kao usluga od javnog interesa, odobrava EKIP, prema Zakonom propisanoj proceduri. Podsjetićemo da Pošta Crne Gore cjenovnik univerzalnih usluga nije korigovala od 2012. godine”, kazali su “Vijestima” iz ove kompanije.

U toku i razmatranje subvencija za 2022.

Iz EKIP-a navode da je Pošta 5. jula ove godine dostavila zahtjev za verifikaciju obračuna neto troška pružanja univerzalne poštanske usluge za 2022. godinu u iznosu od 901.241,95 eura. Agencija je preko javne nabavke angažovala revizora koji treba da utvrdi da li je Pošta ispravno vodila računovodstvo troškova ove usluge i da li postoji neopravdano finansijsko opterećenje za Poštu.

“Postupak verifikacije obračuna neto troška univerzalne poštanske usluge za 2022. godinu je u toku i biće okončan odgovarajućim rješenjem Agencije u roku propisanom Zakonom o poštanskim uslugama, a najkasnije u roku od 5 mjeseci od dana podnošenja zahtjeva Pošte”, naveli su iz EKIP-a.

Prema ovim odredbama, rok za odluku je 5. decembar ove godine.

Zakon predviđa da se, ako Pošta od prihoda za ovu uslugu ne može pokriti utvrđeni iznos neto troška, gubici pokrivaju iz kompenzacionog fonda Agencije za ove namjene, a ako u tom fondu nema dovoljno novca onda se razlika pokriva iz budžeta države.

“Sredstva iz kompenzacionog fonda, shodno Zakonu, raspoređuju se u iznosu od 60% za troškove regulacije tržišta poštanskih usluga, a 40% za pokriće eventualnog neto troška univerzalnog poštanskog servisa, koji je prethodno utvrđen u postupku verifikacije od strane Agencije. U finansijskom planu Agencije za 2023. godinu, na koji je saglasnost dala Skupština Crne Gore, iznos od 68.000 eura planiran je za pokriće eventualnog tj. verifikovanog neto troška univerzalne poštanske usluge za 2022. godinu”, naveli su iz EKIP-a.

S obzirom na to da je iznos ovog fonda značajno niži od zahtjeva Pošte za kompenzacijom, ukoliko se utvrdi njegova opravdanost, razlika će u većem iznosu biti plaćena iz državnog budžeta.

Pošta izgubila sve sudske sporove sa EKIP-om od 2010. godine

Pošta Crne Gore od 2011. godine vodi sudske sporove sa EKIP-om u vezi određivanja cijena ovog servisa i do sada je izgubila sve sporove, osim posljednjeg za 2021. koji je još u sudskoj proceduri.

Pošta je za ovaj period dostavljala EKIP-u izvještaje stvarnog troška univerzalne poštanske usluge, a Agencija je angažovala revizore da provjerava njihovu tačnost i do sada Pošta nije bila upravu.

Prema Zakonu o poštanskim uslugama Agencija utvrđuje iznos neto troška koji predstavlja neopravdano finansijsko opterećenje za operatora - Poštu.

“U dosadašnjim postupcima verifikacije obračuna neto troška Agencija je donijela rješenja o odbijanju zahtjeva za verifikaciju obračuna neto troška Pošte Crne Gore za 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 i 2021. godinu, a za 2019. i 2020. godinu je donijela rješenja kojima je utvrđen iznos niži od onog koji je bio predmet zahtjeva za verifikaciju Pošte za pomenute godine. Iako su rješenjima Agencije utvrđeni niži iznosi neto troška univerzalne poštanske usluge, od onih koji su bili predmet njenih godišnjih zahtjeva, Pošta Crne Gore nije podnosila tužbe protiv dva pomenuta rješenja Agencije”, naveli su iz EKIP-a

Na pitanje da li Pošta na osnovu ovih starih zahtjeva može očekivati prihode iz EKI-pa su kazali da su svi postupci u vezi verifikacije obračuna neto troška za 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017. i 2018. godinu, kod Vrhovnog suda okončani u korist Agencije, tako da Pošta Crne Gore ne može imati prihode po ovom osnovu.

Oni očekuju da se i spor vrijedan 613 hiljada eura za 2021. godinu postupanje Agencije i Pošte i dosadašnje sudske prakse, okonča na isti način.

Kako navode, Pošta je pravosnažno, u februaru 2023. godine, izgubila i spor za 2010. za naknadu gubitka pružanja univerzalnog servisa u iznosu od 1,6 miliona eura.

“Znači, Pošta Crne Gore ni po ovom osnovu ne može očekivati prihode”, navode iz EKIP-a.