Ostvaren je prihod od 20,1 milion eura, a na posebnom računu, na koji se sliva novac od prodaje ekonomskih pasoša, je početkom ovog mjeseca bilo svega nepunih sedam miliona eura. Iz Vlade juče nijesu odgovorili na upit Pobjede da li se novac od ekonomskih državljanstava troši transparentno.

TRANSAKCIJE

Prema podacima Akcije za socijalnu pravdu, u junu je ostvaren prihod od 300 hiljada eura po osnovu programa ekonomskog državljanstva, mjesec kasnije 3,2 miliona, u avgustu je prihodovano 5,6 miliona, u septembru 3,6 miliona, a u oktobru, koji je bio posljednji mjesec tehničke vlade Dritana Abazovića, čak 7,4 miliona eura.

Sa posebnog računa je, kako je otkrio ASP, za ekonomske pasoše na glavni račun državnog trezora oko 16,5 miliona prebačeno 30. avgusta, a novih oko četiri miliona eura je prebačeno 3. oktobra ove godine.

ASP je ranije objavila da je u prvih pet mjeseci ove godine podijeljeno 85 pasoša i prihodovano 8,5 miliona.

Zbirne cifre pokazuju da je od početka ove godine prihodovano od prodaje pasoša 28,6 miliona eura a sa posebnog računa za razvoj manje razvijenih opština manjinska vlada je ove godine u državni trezor, uključujući i dio

prihoda od ekonomskih pasoša iz ranijih godina, prebacila preko 54 miliona eura, koje su prikazivali kao dodatni prihod državnog trezora.

POD LUPOM EK

Pitanje ,,zlatnih“ pasoša ponovo je aktuelizovala Evropska komisija u svom Izvještaju za Crnu Goru kada je navela da država nije riješila 398 prijava za dobijanje „zlatnog“ pasoša, u okviru programa ekonomskog državljanstva koji je zvanično ukinut krajem 2022. godine.

U tom dokumentu se navodi da je na dan - 15. jun 2023. godine, 398 prijava još bilo neriješeno.

– Na Crnoj Gori je da osigura da se zahtjevi koji su na čekanju prema nedavno ukinutoj šemi državljanstva investitora pregledaju i obrađuju u skladu sa najvišim mogućim sigurnosnim standardima. S tim u vezi, Vlada je u maju 2023. godine usvojila odluku o formiranju Koordinacionog tijela za praćenje i sprovođenje neriješenih prijava u okviru ove šeme – navodi se u Izvještaju EK.

(NE)PREKINUTA ŠEMA

Šema državljanstva investitorima je prekinuta krajem 2022. godine.

– U periodu od januara 2019. do decembra 2022. podnijeto je 556 zahtjeva (556 podnosilaca zahtjeva i 1.281 član porodice). Do 15. juna 2023. godine Vlada je donijela 954 pozitivne odluke (293 podnosioca zahtjeva i 661 član porodice). Dana 15. juna 2023. godine, 398 prijava je još bilo neriješeno – navedeno je u Izvještaju.

Crnogorski pasoš, koji omogućava putovanje u 124 zemlje bez vize, uglavnom traže državljani Ruske Federacije i Kine. Za pasoš je bilo potrebno uložiti najmanje 250.000 eura, uglavnom u stambene prostore u okviru hotelskih kompleksa.

Sporno je što je Crna Gora krajem prošle godine zvanično ukinula program ekonomskog državljanstva i o tome informisala Evropsku uniju. Ipak, u proceduri se nalazi još 400 zahtjeva koji se rješavaju i koji izazivaju podozrenje EU, ali i Vašingtona jer su aplikanti mahom državljani Ruske Federacije.

Bivša Abazovićeva vlada je sredinom 2022. godine ponudila Briselu da nastavi projekat i da novac bude servisiran za vraćanje kineskog kredita, ali je ta ideja odbijena. Stoga je Vlada, na „mala vrata“, nastavila taj projekat kroz navodno rješavanje aplikacija koje su predate prije 31. decembra 2022. godine. Tim potezom tehnička vlada rizikovala je da našoj državi bude ukinut – bezvizni režim sa EU.

Nije poznato kakvi će biti potezi nove vlade u vezi sa ovim pitanjem, ali je novi premijer Milojko Spajić prije nekoliko dana nagovijestio da će biti preispitan način trošenja ovog novca, za koji je moguće da je trošen i za tekuću potrošnju, iako je namijenjen za infrastrukturni razvoj.

I dalje pod pomnim nadzorom EK

Crna Gora jedna je od zemalja koja je pod pomnim nadzorom Evropske komisije zbog potencijalnih rizika koje izazivaju ekonomska državljanstva. To je objavljeno u Izvještaju EK o praćenju bezviznih režima.

Komisija je sarađivala sa svim zemljama koje koriste šeme za investitorsko državljanstvo u cilju sprečavanja i ublažavanja mogućih bezbjednosnih rizika za EU. U ovom trenutku, određeni broj trećih zemalja bez viza je pod pomnim nadzorom zbog potencijalnih rizika koje izazivaju njihovi programi državljanstva po ulaganju ili njihovi planovi da uspostave takve šeme. To uključuje Albaniju, Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju, kao i Vanuatu i neke zemlje na Karibima, piše u dokumentu u koji je Pobjeda imala uvid.

U dokumentu se podsjeća da je Komisija dala eksplicitne preporuke da se efikasno ukine ili uzdrži od usvajanja šema državljanstva investitorima.

Izvor: Pobjeda