Poljski papa Jovan Pavle Drugi je prijedlog prihvatio i dodijelio je kraljici privremeni prelazni status ,,Božijeg sluge“ koji će trajati sve dok se procedura ne završi. Prije toga, Jelena Savojska je odlukom pape Pija Jedanaestog 1937. godine bila odlikovana najvišim papskim odlikovanjem za žene visokog roda - ,,Zlatnom ružom“. Prije pet godina, papa Franjo je emitovao poštanske marke sa njenim likom. To je gotovo siguran znak da će se procedura uspješno okončati.

Na pedesetu godišnjicu smrti kraljice Italije Jelene Savojske, ćerke crnogorskog kralja Nikole Prvog, biskup Rišar iz Monpeljea, grada gde je umrla na operaciji od raka, pokrenuo je 2001. godine proceduru za njenu beatifikaciju za sveticu.

Poljski papa Jovan Pavle Drugi je predlog prihvatio i dodelio je kraljici privremeni prelazni status ,,Božijeg sluge“ koji će trajati sve dok se procedura ne završi. Pre toga, Jelena Savojska je odlukom pape Pija Jedanaestog 1937. godine bila odlikovana najvišim papskim odlikovanjem za žene visokog roda - ,,Zlatnom ružom“.

Pre pet godina, papa Franjo je emitovao poštanske marke sa njenim likom. To je gotovo siguran znak da će se procedura uspešno okončati.

Da li će Crnogorci prihvatiti blaženu Jelenu za svoju sveticu i veliku humanistkinju? Do sada su je u Podgorici 2021. godine nagradili spomenikom, kao i na Cetinju, rad poznatog umjetnika Dimitrija Popovića. Možda će sutra da ustanove i orden po njenom imenu za zaslužne Crnogorke. Ipak, neće Crnogorci biti nikakav izuzetak ako po ženi to - ne učine. To nisu učinili ni Srbijanci. Ni mnogi drugi narodi. A vreme je.

HUMANISTKINJA I PATRIOTKINJA

Osim humanosti, Jelena Savojska je bila i crnogorska patriotkinja kada je preko svog supruga kralja Vitorija Emanuela Trećeg uspela da 1941. godine nagovori Musolinija da obnovi kraljevinu Crnu Goru.

Ta se ideja završila taktičkim neuspehom i možda nezrelošću njenog nećaka Mihajla Petrovića Njegoša. Zbog toga ga je i izvlačila iz nacističkog zatvora 1943. Godine.

A kao humanistkinja bila je u vrhu spasavanja stanovništva od zemljotresa u Mesini 1908. godine kada je na kolenima molila kapetana ruskog broda da se okrene na moru, vrati u Mesinu i dozvoli da se njegova lađa pretvori u bolnicu pod njenim nadzorom.

Deset godina, 1911-1921, je vodila dobrovoljne medicinske sestre Crvenog krsta Italije i finansirala ustanove lečeći siromahe pogođene od zapaljenja mozga i tuberkoloze. Ona je od 1915. do 1919. godine pretvorila rimsku palatu Kvirinale u bol

Iz braka sa Anom, Stevan Prvovenčani je dobio i četvrtog sina koji je, uprkos tome što je bio mlađi u odnosu na trojicu dobijenih sinova iz Stevanovih prethodnih vizantijskih brakova, postao sledeći kralj - Uroš Prvi.

Time je Ana više od bilo koga drugog - sem Stevana Prvovenčanog - doprinela dizanju kraljevske dinastije Nemanjića. Ali je i postala neželjena kraljica iako je bila pra-mati svih Nemanjića posle nje. Bila je katolkinja, što tada to nije imalo gotovo nikakvu važnost u religijskom smislu, već je imalo politički smisao: njen brak je služio za približavanje Raške Veneciji, koja je tada ionako imala ogroman uticaj na politiku skromno obnovljenog Carigrada po odlasku krstaša.

Stevan Prvovenčani je želeo Aninog sina Uroša i njenu Veneciju za saveznike, i zanemario je starije sinove iz brakova sa damama carigradskog istoka.

Otuda ne mora biti čudno što ni stara Pećka patrijaršija - kao ni nova - Sokolovićeva Pećka patrijaršija, kao ni vojvođanske srpske mitropolije, kao ni Sremsko-karlovačka patrijaršija iz 19/20.veka, nisu smogle snagu da u njoj vide svetački značaj. Sve ove biskupije su ostale u svom srcu, u raznim stepenima šizmatičke, na nivou Raskola iz 1054. godine i nikada nisu priznale istorijsku vrednost Ane Dandolo kao majke kraljevske kuće Nemanjić i nacionalnog korena savremenog srpskog naroda.

Kao da nikada nisu uvažili da je naknadna ,,pravoslavnost“ raških kraljeva bila samo politička maska za lakše prodiranje ka grčkom istoku, da ih tamošnji narod lakše primi. Raški vladari su shvatili da prodor na zapad ka Italiji i severu ka Mađarskoj, nije ostvariv. I katoličanstvo im zato nije više bilo potrebno.

Tako za obe kraljice, i Jelenu i Anu, važi, kako kod verskih Crnogoraca tako i kod verskih Srba, samo jedan kriterijum za svetačastvo: manje je važno šta si kao Crnogorac ili Srbin učinio za svoj i druge narode, već da li si učlanjen u pravoslavnu organizaciju ili ne. Bog može da voli koga želi, ali pop to ne može. Ko nije uz njega nije ni Srbin niti Crnogorac.

A srpska crkva ionako ne drži mnogo do žena: od 113 do 140 svetaca (arhiv SPC daje različite podatke), nije više od njih osam proglašeno za svetice. I nijedna nije deo javne svesti Srba i Crnogoraca.

PRAVOSLAVNI SRBIN I CRNOGORAC

Dobro obavešteni patrijarh Porfirije Perić je 21. septembra 2023. godine u Zvorniku rekao: ,,Bez pravoslavne vere i pravoslavne crkve nije moguće zamisliti Srbina“. Zanimljivo, kako onda postoji katolički ,,srpski“ kralj Stevan Nemanjić Prvovenčani, i kako onda postoje Srbi i pre Savine raške crkvene organizacije? Gde su Srbi bili pre hrišćanskih popova i - postoje li Srbi tek od kada su se črnorisci uvukli u narod?

A kako Patrijaršija objašnjava da dinastija Nemanjića nije nikada proglasila nadbiskupa Savu za sveca tokom svog trajanja, za svih 150 godina od njegove smrti? Nije ga svecem proglasio nijedan pećki patrijarh. I prošlo je punih 539 godina od Savine smrti pre nego što su ga Vojvođani 1775. godine proglasili za sveca iz političkih razloga. Katehizis im je bio sporedan.

Kako je onda srpstvo postojalo kada Srbima vekovima nije bio potreban nemanjički demijurg pravoslavne crkve?

Za Lubardin ,,Vučji do“ i ,,Kosovski boj“ veli Olga Perović ovo: ,,…u prvi plan istura čovjeka, narod, oslobađa se mita i legendi, humanistički brani pravo na život razotkrivajući užas pogibije i umiranja. Na njegovim velikim bitkama nema Selim paše i Nikole I, nema Miloša i Murata. Samo ljudi u pokolju, konji koji vrište, pogibija“

I kako Patrijaršija tvrdi da je Savin otac Stevan Nemanja kanonizovan za sveca dan posle svoje smrti 1199. godine, ukoliko je Sava postao nadbiskup tek 20 godina kasnije, tek 1219. godine, a njegova organizacija nije dobila autokefalni tomos punu 151 godinu od njega nadalje, i stoga nije mogla nikoga da kanonizuje?

Niko od Nemanjića za vreme Nemanjića nije bio svetac. Sve je bajka.

CRKVA - GLAVNI NEPRIJATELJ SRPSKE NACIJE

Svođenje Srbina na pravoslavlje kao glavnog potpornog stuba nacije je uništavanje srpske nacije. To se odnosi i na pravoslavne Crnogorce. Pravoslavna vera je, sa stanovišta širine kulturnog bića Srbina i Crnogorca, sporedan činilac.

Pravoslavno biće se uglavnom tiče veselih obrednih dužnosti koje nisu ,,srpske“ već opštehrišćanske, i sastavljene su od paganskih običaja iz prethrišćanskih religija. Nema u hrišćanskim obredima ničeg srpskog, osim zabave Srba da imaju porodičnog sveca zaštitnika koji je deo novih bajki za odrasle. Kulturno biće Srba i Crnogoraca je neizmerno veće od znanja popova i njihovih civilnih ,,influensera“ poput Milorada Dodika. A i crkvena jaja za predstojeći Uskrs su slovenskog, a ne hrišćanskog pravoslavnog porekla - sa prolećnom željom starih otaca da setva i žetva nahrane narod.

Istorija Srba i Crnogoraca je i dovoljno strašna da bi se iko zavaravao da su ih sveci od bilo koje napasti sačuvali uprkos tome što su na pričešću u crkvi pili Isusovu krv i bogožderski se pogostili njegovim mesom. A ljubili su i čarobne slike, ikonu i udisali omamljujući dim tamjana. Što je taj dim iz Jemena lekovit, a duvanski dim sa Kariba nije; kako to da ministarstva zdravlja u hrišćanskim zemljama ne reaguju na moguću kancerogenu opasnost crkvenog dima?

I velika je šteta što Srpska pravoslavna crkva ne naručuje profesionalnu anketu o tome koliko je od našeg naroda pročitalo Bibliju ili odmaklo dalje od njene prve strane. Tada bi se još više uverila u trošnu jačinu njenog pravoslavnog temelja. Neće narod da gubi vreme, iako nije loše da poznaje Bibliju - ali, zbog odbrane od popova.

A mislimo da je pop razumeo Bibliju bolje od naroda koji je nije ni otvorio? Verovatno jeste, i to sasvim dovoljno da ne napusti popovsku profesiju, jer lakšu neće naći.

STVARNI IDENTITET 

Identitet Srbina i Crnogorca je nezamislive veličine za patrijaršijsku svest.

Nju čine sva dostignuća u književnosti, slikarstvu, vajarstvu, muzici, prosveti i nauci, sve biblioteke, arhivi, pozorišta, bioskopi, ratovi i oružje, festivali, sajmovi, dečji vrtići, internet, televizija, radio, štampa, narodni folklor i svadbarski oro, balet, sportske igre, urbana i ruralna arhitektura, maniri građana, klavir i valcer, istorija kuhinje, razvoj nameštaja, kultura vina i svih pića, modni i profesionalni izbor odeće i obuće, frizure, sve profesije stanovništva i sindikalna pravila - i još hiljadu drugih činilaca. Vi dodajte drugoga ovom spisku, nema tu kraja.

Srce identiteta Crnogorca i Srbina je državni politički sistem i njegova pravna zaštita. Taj se sistem zasniva na civilnoj etici, a ne na Božijoj. Iz jednostavnog razloga je to tako: ne postoji hrišćanski politički, pravni, ekonomski i prosvetni sistem. Hrist nije rekao nijednu reč o tome. To je razlog što hrišćanstvo mora opstajavati jedino u sekularnoj državi čim grad pobedi selo, i zbog toga se danas u celoj Evropi hrišćanstvo gasi. Ne verujete? Pitajte popa koji je hrišćanski pravoslavni politički sistem?

Deset godina, 1911-1921, Jelena Savojska je vodila dobrovoljne medicinske sestre Crvenog krsta Italije i finansirala ustanove liječeći siromahe pogođene od zapaljenja mozga i tuberkoloze. Ona je od 1915. do 1919. godine pretvorila rimsku palatu Kvirinale u bolnicu, koja je prije toga bila sjedište trideset papa i četvorice italijanskih kraljeva - i njenog, Vitorija Emanuela. Finansirala je istraživanja za liječenje raka i Parkinsonove bolesti za dobrobit svih ljudi. Ona je bila svjesna da je njen otac, kralj Nikola, uveo 1875. godine Crnu Goru kao prvu državu na Balkanu u osnovani Crveni krst i koristila je ugled koji iz toga proističe

Poslednji pokušaj odbrane dominacije crkve u samodovoljnom agrarnom društvu je izveo papa Pije Deveti enciklikom Quanta Cura 1864. godine kada je osporio pravo novog doba da zameni feudalizam i kada je odbacio pravo čoveka na slobodni izbor i savest, podržavajući time zabranu demokratskog izbora. Ovu zabranu je pre njega u enciklici Mirari Vos izneo papa Grgur Šesnaesti 1832. godine.

Ništa to nije vredelo: sve pape unazad je ostavio za sobom Lav Trinaesti sa svojom enciklikom Rerum Novarum iz 1891. godine i završio teološku dilemu koji stepen političkog uticaja u državi može imati hrišćanska crkva. Ona ide neminovno u sekularni status. A on je spas za narod, a za Crkvu je novi minut skrajnutog života.

RECITE KO IM JE RAVAN

Naravno da je među sveštenicima bilo mislilaca, umetnika i književnika koji su doprinosil narodnoj kulturi.

Crnogorci će verovatno odmah istaći Njegoša, a Vojvođani svog bivšeg kaluđera Dositeja Obradovića i možda patrijarha Josifa Rajačića - ali i njega kao političara i obrazovnog prosvetara. Potom, jedino uz veliki znoj, možemo da se setimo novih crkvenih imena. A ima ih.

A uzmite sada samo u obzir crnogorske slikare posle Drugog svetskog rata. Kaže istoričarka umetnosti Olga Perović u svojoj ,,Crnogorskoj likovnoj umjetnosti druge polovine 20. vijeka“ iz 2010. godine da je novo društveno okruženje uticalo na slikarske zamisli: ,,Crna Gora je povratila svoju dugovjeku državnost i njen narod svoj nacionalni identitet, Crnogorci su ostvarili težnju da žive kao ravnopravan narod i kao ravnopravna država u zajednici s drugim južnoslovenskim narodima“.

Naglasila je vezu između društvene stvarnosti i oblika nacionalnog identiteta. Nema identiteta po sebi. I tek potom idu redom Petar Lubarda, Milo Milunović, Jovan Zonjić, Dado Đurić, Luka Tomanović, Miloš Vušković, vajar Risto Stijović, Milan Božović, Savo Vujović, Mato Đuranović, Mirko Kujačić, Niko Djurović, Dimitrije Popović, Stevan Luketić, Filo Filipović, Cvetko Lainović i drugi - imena su data i iz njenih drugih tekstova.

Za Lubardin ,,Vučji do“ i ,,Kosovski boj“ veli Olga Perović ovo: ,,…u prvi plan istura čovjeka, narod, oslobađa se mita i legendi, humanistički brani pravo na život razotkrivajući užas pogibije i umiranja. Na njegovim velikim bitkama nema Selim paše i Nikole I, nema Miloša i Murata. Samo ljudi u pokolju, konji koji vrište, pogibija“.

Blisko tome je videla svoj ,,Kosovski boj“ i Olja Ivanjicki u Beogradu, kao vrisak humanističkog otpora bezumlju i apoteozi ljudskim porivima i vrlinama bez ikakve veze sa pravoslavnom teofilijom i neistinitim herkulovskim obračunom Hrista sa Muhamedom na Kosovu.

Da li smo primetili da ekstremna srpska crkvena ,,pravoslavna“ pristrasnost nije nijednog slikara, vajara, kompozitora, režisera, glumca, filozofa, astronoma, pesnika (ni Njegoša), učitelja, filozofa, pevača, biologa - proglasila za sveca? Oni nisu zaslužni Srbi i Crnogorci, već jedino ljudi koji popu ljube ruku?

PORFIRIJEV LEŠ

U Zvorniku je patrijarh Porfirije rekao: ,,Znamo da kao što je čovek bez duše leš, tako je i svaka srpska zajednica, svako srpsko mesto i svako srpsko naselje koje u sebi nema hram mrtvo naselje“.

To nije istina. To je mogao da Porfiriju doturi jedino nekroman Irinej Bulović. Svako selo može bez popa, ali pop bez sela ne može. A selo ne može bez učitelja i škole. I, uostalom, kako teolog objašnjava da telo sveca nije leš iako ga je duša u grobu napustila? Pitajte ga.

Jedini čovek koji može da živi bez društva je kaluđer. On je leš još pre nego što je i umro, jer je istrebio u sebi i narod, i državu, i pastirsko vođstvo jagnjadi. Otišao je u ćeliju samoće i izgubio dušu. A čovek i Srbin bez hrišćanstva i te kako može, ali ne i bez društva. I sve više tako on i živi iako gradi Sizifove hramove gde luta uz svetlost sveća tragajući za odgovorima koje nikada neće dobiti. Duša čovekova je njegov društveni život koji ostaje među nama i kada sahranimo svoje najdraže. Narodni život nikada ne nestaje, stalno se menja, kao i religije i popovi.

Kada je knez Pavle Karađorđević otvorio 1936. godine u Beogradu svoj ,,narodni muzej“, među šezdeset galerijskih dvorana, osim u galeriji fresaka sa umetničkom vrednošću, nije bilo nijedne ,,pravoslavne“ rukotvorine radi propagande religije. Direktor muzeja, istoričar umetnosti, Milan Kašanin iz Slavonije, sorbonski diplomac, kupovao je i dobijao u Evropi savremene slike Matisa, Utrila, Šagala, Modiljanija, Gogena, Pisaroa, Monea, Vlamenka i drugih. Bili su tu i delovi Pavlovog Vidovdanskog hrama, kao mitološke obrade tužnog ishoda Lazarevog poduhvata na Kosovu. A Kašanin je bio poznat po tome što je opovrgavao ključnu ulogu Crkve za formiranje srpske nacije. Ona tome pomogla jeste, ali vodila nije. I često je narod išao sam, bez nje.

Kod Crnogoraca je izuzetak, tu su mitropoliti vodili narod u novo društvo jer su jedini u plemenskoj konfederaciji naroda imali centralizovanu organizaciju. Čim se narod ujedinio u državu, mitropoliti su se vratili u manastir. Nisu mitropoliti gradili srpstvo, već državu.

ŠTO SU SRBIN I CRNOGORAC

Kada bi pravoslavno hrišćanstvo bilo glavni fundament Grka, Rusa, Srba, Crnogoraca, Rumuna, Makedonaca, Ukrajinaca i vanevropskih pravoslavaca, onda verovatno nijedan od ovih naroda ne bi postojao.

Društvena duša im se ne bi razlikovala. Postojao bi samo hrišćanin sa istim načinom života, kao opšti, globalni religiozni čovek, i svi bi možda govorili hebrejskim jezikom. A to bi se dogodilo i sa katoličkom galaksijom. I sa islamskom. Hrišćanstvo i jeste prva globalistička ideja naredbom Isusa sledbenicima da je šire po svim narodima. Takav je kod nas bio Rastko Nemanjić.

Srbin i Crnogorac su neprekidno dinamično i promenljivo strukturno telo ujedinjenih društvenih osobina i razvojnih želja. One su u stalnom komešanju. Od veka do veka su različite, od jezika do svog političkog sistema i kulture: od mira do mira, od rata do rata, od revolucije do revolucije, od vlade do vlade, od muzeja do muzeja, od nošnje do nošnje, od pesme do pesme, od sveca do sveca, od azbuke do azbuke, i od saveznika do saveznika…

Pop i kaluđer to nisu, oni su kontrarevolucionari. Njima je svako društvo dobro koje ne dira njihovu organizaciju. A u svakom društvu jedino kaluđer živi bez želje da ga i vidi, i on je jedina konstanta nepokretnosti. Dajmo Patrijaršiji državni budžet da troši i vladine avione da se vladike besplatno voze po nebu, i dobićemo savršeno hrišćansko društvo. Popovsku državu.

Finansirala je istraživanja za lečenje raka i Parkinsona za dobrobit svih ljudi. Ona je bila svesna da je njen otac, kralj Nikola, uveo 1875. godine Crnu Goru kao prvu državu na Balkanu u osnovani Crveni krst i koristila je ugled koji iz toga proističe.

I njen doprinos Crnoj Gori je u tome što je ona u 20. veku možda bila njen najveći ministar kulture u Evropi, koja je i po njoj sudila o vrednostima malog crnogorskog naroda.

To je dovoljno za sva vremena.

ANA DANDOLO - NEŽELJENA KRALJICA

Najveća kraljica u narodu koji se danas naziva srpskim je - Italijanka. To je Venecijanka Ana Dandolo iz 13. veka. Ona je unuka tamošnjeg dužda, jednog od najvećih u istoriji ove republike, Enrika Dandola. Bio je vođa i glavni finansijer Četvrtog krstaškog rata. Ovaj se pohod završio padom Zadra i Carigrada. Carigradu se Dandolo, između ostalog, osvetio i za prethodnu plenidbu imovine italijanskog stanovništva u Vizantiji i nasilni gubitak oka dok je kao mlečanski ambasador bio na carigradskom dvoru.

Izvor:Pobjeda