NASA Laboratorija za mlazni pogon (DžPL), koja proizvodi i upravlja robotskim svemirskim brodom agencije, saopštila je u decembru da sonda – udaljena više od 24 milijarde kilometara – šalje besmislene podatke na Zemlju.

Naučnici NASA laboratorije konačno su 22. aprila objavili da je tim misije uspio da „poslije inventivnog traganja“ dobije upotrebljive podatke o stanju i ispravnosti sistema sonde „Vojadžer 1“.

- Sljedeći korak je da omogućimo letjelici da ponovo počne da šalje naučne podatke - saopšteno je iz svemirske agencije.

Uprkos kvaru, „Vojadžer 1“ je sve vrijeme radio normalno, dodaje se u saopštenju, prenosi RTS.

Lansiran 1977. godine, „Vojadžer 1“ je konstruisan sa primarnim ciljem da na petogodišnjoj misiji izbliza sprovede istraživanje Jupitera i Saturna. Međutim, njegovo putovanje se nastavilo i letjelica već skoro pola vijeka šalje podatke na Zemlju.

„Vojadžer 1“ je prešao u međuzvjezdani prostor u avgustu 2012. godine, i tako postao prvi objekat koji je napravio čovjek koji je izašao iz Sunčevog sistema. Trenutno se kreće brzinom od 60.821 kilometara na sat.

Nedavni problem se odnosio na jedan od tri kompjutera na brodu svemirske letjelice, koji su namijenjeni za skladištenje naučnih i inženjerskih podataka prije nego što se pošalju na Zemlju. U nemogućnosti da popravi pokvareni čip, DžPL tim je odlučio da premjesti oštećeni kod na drugo mjesto, što je težak posao s obzirom na starost tehnologije na sondi.

Računari na „Vojadžeru 1“ i njegovoj sestrinskoj sondi, „Vojadžer 2“, imaju ukupno manje od 70 kilobajta memorije – što je ekvivalent kompjuterskoj slici niske rezolucije. Koriste staromodnu digitalnu traku za snimanje podataka.

Novi kod je poslat sa Zemlje 18. aprila, ali su bila potrebna dva dana da se ustanovu da li je intervencija uspjela, jer je potrebno oko 22 i po sata da stigne do sonde i još 22 i po sata da se odgovor vrati na Zemlju.

„Vojadžer“ 1 i 2 su napravili brojna naučna otkrića, uključujući snimanje detaljnih snimaka Saturna i otkrivanje da Jupiter takođe ima prstenove, kao i aktivan vulkan na jednom od njegovih mjeseca – Ija (Io). Sonde su kasnije otkrile 23 nova mjeseca oko planeta izvan Sunčevog sistema.

Uprkos starosti i dalje korisne

Kako ih njihova putanja odvodi tako daleko od Sunca, sonde „Vojadžer“ ne mogu da koriste solarne panele, umjesto toga pretvaraju toplotu proizvedenu od prirodnog radioaktivnog raspada plutonijuma u električnu energiju za napajanje sistema svemirske letjelice.

NASA se nada da će nastaviti da prikuplja podatke sa dvije svemirske letjelice „Vojadžer“ još nekoliko godina, ali inženjeri očekuju da će sonde biti, za otprilike jednu deceniju, previše van dometa da bi sa njima moglo da se komunicira sa Zemlje, u zavisnosti od toga koliko energije mogu da generišu. „Vojadžer 2“ je malo iza svog blizanca i kreće se nešto sporije.

Za otprilike 40.000 godina, sonde bi trebalo da prođu relativno blizu, u astronomskom smislu, pored dvije zvijezde. „Vojadžer 1“ će doći na 1,7 svjetlosnih godina od zvijezde u sazvežđu Malog medvjeda, dok će „Vojadžer 2“ doći na sličnu udaljenost od zvijezde koja se zove Ros 248 u sazvežđu Andromeda.