IZLOŽBA "Zavjeti i poruke. Stefan Nemanja - devet vjekova", priređena u čast obilježavanja devet vjekova od rođenja rodonačelnika dinastije Nemanjić i utemeljitelja srpske srednjovjekovne države, otvorena je u utorak uveče u Narodnom muzeju. Doba Stefana Nemanje i njegovih nasljednika predstavljeno je kroz 23 kopije fresaka iz srednjovjekovnih srpskih manastira i 85 originalnih eksponata.
Izložbu u obnovljenom galerijskom prostoru na prvom spratu Muzeja otvorio je Dejan Ristić, državni sekretar u Ministarstvu kulture.
- Niko u Srbiji dosad nije na dostojan način obilježio devet vjekova od rođenja Stefana Nemanje. S obzirom na naše bogate fondove, dužnost nam je da predstavimo ono što se tiče naše nacionalne kulture i umjetnosti - rekla je Bojana Borić Brešković, v. d. direktora Muzeja i dodala da će tokom postavke nekoliko puta biti izloženo Miroslavljevo jevanđelje, koje je kao kulturno dobro od izuzetnog značaja od 2001. izlagano samo pet puta, a poslednji put 2006. godine.
Autori izložbe su mr Emina Zečević, kustos Arheološke zbirke poznog srednjeg vijeka i mr Bojan Popović, upravnik Galerije fresaka.
Izložba o velikom vladaru bazirana je na pisanim podacima, prvenstveno iz žitija njegovih sinova - istakla je Emina Zečević. - Prvi put su javnosti predstavljena dva olovna pečata kojima su ovjeravani dokumenti. Jedan takav se nalazi u Ermitažu u Petrovgradu, a u dokumentima se pominje da su sačuvana još samo tri.
U prvoj sali izloženi su panoi sa tekstovima o događajima iz života Stefana Nemanje, opisi njegovog izgleda iz pera vizantijskih hroničara, zatim dva krsta relikvijara iz Petrove crkve u kojoj je Nemanja kršten drugi put i gdje je abdicirao u korist svog sina.
Uz portrete Nemanjića na kopijama fresaka iz njihovih zadužbina izloženi su i predmeti koji su pripadali srpskim vladarima. Zastupljene su kopije fresaka iz Studenice, Mileševe, Sopoćana, Arilja, Bogorodice Ljeviške, Gračanice, Lesnova, Psače i Visokih Dečana, kao i originalni fragment živopisa iz zadužbine Stefana Nemanje, manastira Đurđevi stupovi kod Rasa.
Od vladarskog nakita, izrađenog u zlatu, mogu se vidjeti prsten kraljevića Radoslava iz 1219-20, prsten kraljice Teodore (pre 1322) i zapon humskog kneza Petra (1222-28). Pored toga, prikazan je i tanjir cara Dušana iz 1345-55. sa natpisom i predstavom dvoglavog orla.
O srednjovjekovnoj svakodnevici svedoče nakit i trpezno keramičko posuđe - rekla je Emina Zečević. - Fiskalni sistem srednjovjekovne Srbije predstavljen je numizmatičkim materijalom, kroz prve kovane novčanice, od kralja Radoslava do cara Uroša.
Među ikonama, kao remek- -djelo, izdvaja se dvojna ikona Bogorodice Odigitrije, sa srebrnim okovom iz crkve Bogorodice Perivlepte u Ohridu. Ovaj segment upotpunjuju u kopije fresaka iz Mileševe, Sopoćana, Kraljeve crkve u Studenici i Gračanice.
NEMANjINA POGAČA
NA izložbi su prikazane i posude u kojima se služila i iznosila hrana, držala tečnost na trpezi... To su veliki i mali lonci, zdjele, crepulje, poklopci, vršnici, veliki krčazi, pitosi... Najznačajniji primjerci potiču iz velikih zanatskih radionica Korinta, Soluna, Carigrada. A kakva je hrana pripremana u ovom posuđu, pokazuje nalaz komada pogače sa lokaliteta Gradina iznad Pazarišta (Ras). Među "eksponatima" je i ugljenisana pšenica, raž, zob, ječam, proso, kao i koštice breskve, sa istog lokaliteta.
(Izvor:Večernje novosti)
