Po potrebi, tokom kontrole, to može biti zatraženo i za rođake, prijatelje ili poslovne partnere, stoji u Pravilniku o kontroli imovine, prihoda i životnog stila policijskih službenika, koji je donio ministar unutrašnjih poslova Danilo Šaranović. Pravilnik je objavljen u Službenom listu Crne Gore i stupio je na snagu.

Time je nakon više od deceniju ispoštovana obaveza iz Zakona o unutrašnjim poslova, koja predviđa kontrolu imovine policajaca.

Nepostojanje mehanizma kontrole dovelo je do toga da se posljednjih godina više policijskih službenika i funkcionera nađu na optuženičkim klupama zbog sumnji u kriminalno udruživanje i korupciju.

Dio njih je u bjekstvu, dok oni uhapšeni nude milionske garancije kako bi se branili sa slobode, što otvara sumnju u porijeklo njihove imovine.

Većina njih, prema zvaničnim podacima, živjela je od službeničkih plata, od kojih su teško mogli nagomilati toliko novca koliko nude za jemstva.

Šta sve policajci moraju da prijave
Pravila za policijske službenike oštrija su u odnosu na pojedine zakonske odredbe koje se tiču javnih funkcionera, pa policajci moraju prijaviti i stvari čija vrijednost iznosi više od 5.000 eura - umjetnine, nakit, satove…, ali i stambeni prostor u kojem žive bez obzira na to da li su njegovi vlasnici.

Policajci i njihovi supružnici i djeca su u obavezi da prijave svu nepokretnu imovinu, kao i pokretni koja se registruje - automobile, plovne objekte, vazduhoplove. Moraju prijaviti ušteđevinu, depozite i kredite u bankama u zemlji i inostranstvu, zajmove, potraživanja, hartije od vrijednosti, vlasništvo u firmama…

Službenicima Odjeljenja za antikorupciju moraju dostaviti i podatke o visini mjesečne zarade, naknadama po osnovu članstva u radnim rijelima koje obrazuju državni i opštinski organi, prihode od naučne, nastavne, kulturne, sportske djelatnosti, po osnovu autorskih i srodnih prava, ali i drugog posla, aktivnosti, rente ili drugih izvora. Iste podatke policijski službenik mora dostaviti za bračnog, odnosno vanbračnog supružnika i djecu koja žive u zajedničkom domaćinstvu.

“Policijski službenik dostavlja zvještaj u roku od 30 dana od dana zasnivanja radnog odnosa, prema stanju na dan zasnivanja radnog odnosa, jednom godišnje, a najkasnije do kraja jula tekuće za prethodnu godinu”, stoji u Pravilniku.

Policajci u roku od 30 dana moraju podnijeti i vanredni imovinski izvještaj u slučaju promjene imovine veće od 5.000 eura, ali i od dana prestanka radnog odnosa u policijskom zvanju.

Nepoštovanje obaveza povlači disciplinsku odgovornost
“Ako policijski službenik ne dostavi izvještaj u skladu sa članom 4 ovog pravilnika, rukovodilac Odjeljenja za antikorupciju obratiće se Etičkom odboru radi davanja mišljenja o postojanju povreda pravila i standarda utvrđenih Kodeksom policijske etike i o tome obavijestiti neposrednog rukovodioca organizacione jedinice u kojoj policijski službenik, koji nije podnio izvještaj, radi”, stoji u Pravilniku.

To znači da će policijski službenici, u skladu sa Zakonom, ali i Kodeskom policijske etike najmanje disciplinski odgovarati zbog kršenja pravilnika.

Tačnost i potpunost informacija iz izvještaja provjeravaće službenik Odjeljenja za antikorupciju, upoređivanjem tih podataka sa podacima organa i pravnih lica, koji o tim podacima vode evidenciju u skladu sa zakonom.

“Ako je prilikom kontrole utvrđeno da su podaci nepotpuni, policijski službenik je dužan da, na zahtjev službenika Odjeljenja za antikorupciju, u roku od 15 dana dopuni podatke u izvještaju. Ako je prilikom kontrole utvrđeno da su imovina i prihodi policijskog službenika, njegovog bračnog, odnosno vanbračnog supružnika i djece koja žive u zajedničkom domaćinstvu veći u odnosu na prihode koje su realno mogli ostvariti, policijski službenik je dužan da, na zahtjev službenika Odjeljenja za antikorupciju, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda”, stoji u Pravilniku.

Ukoliko kroz kontrolu bude utvrđeno da životni stil policijskog službenika, njegovog bračnog, odnosno vanbračnog supružnika i djece ne odgovara prihodima koje su realno mogli ostvariti, policijski službenik je dužan da u roku od 30 dana dostavi detaljne podatke, informacije i obavještenja o izvorima sredstava, vremenu sticanja i nabavnoj vrijednosti imovine, o ličnim i drugim troškovima i pruži druge potrebne podatke u cilju utvrđivanja osnovanosti njegovog životnog stila, kao i životnog stila njegovog bračnog, odnosno vanbračnog supružnika i djece.

“Ako je prilikom kontrole utvrđeno da su podaci iz izvještaja netačni, rukovodilac Odjeljenja za antikorupciju izvještaj dostavlja Etičkom odboru radi davanja mišljenja o postojanju povreda pravila i standarda utvrđenih Kodeksom policijske etike i o tome obavještava neposrednog rukovodioca organizacione jedinice u kojoj policijski službenik radi”, navodi se u Pravilniku.

Zašto se na pravilo čekalo 11 godina
Odredba o imovinskim kartonima policijskih službenika postoji u Zakonu o unutrašnjim poslovima od 2013, ali zatečeno stanje ukazuje na to da sve do izbora 44. Vlade nije bilo političke volje da se zaista i vrši provjera životnog stila policijskih službenika, kazao je ministar Šaranović, odgovarajući u aprilu na poslanička pitanja u Skupštini Crne Gore.

Šaranović je tu tvrdnju ilustrovao imovinom odbjeglog policajca Ljuba Milovića, ističući da bi “mogao da opravda 48 miliona eura koje ima na računu, da je bio policajac 5.000 godina”.

Podsjetio je i da je odredba kojom se uvode imovinski kartoni usvojena u Skupštini u julu 2013, ali da je zakonska formulacija “bila štura”.

“Tadašnji predlagači ove norme odbili su amandman opozicije, kojim je traženo da se vodi evidencija imovinskih kartona policijskih službenika koji rade na uspostavljanju vladavine prava, službenika iz sektora kriminalističke i granične policije, kao i službenika koji se bave unutrašnjim upravnim poslovima, te da taj registar imovinskih kartona bude javno dostupan na sajtu MUP-a”, kazao je tada Šaranović.

Objasnio je da je umjesto toga, ostavljeno je tadašnjem ministru da sam procjeni i podzakonskim aktom uredi obuhvat policijskih službenika koji imaju obavezu prijavljivanja imovine, kao i sadržaj i način kontrole imovinskog kartona.

Pravilnik je donijet, naveo je Šaranović, uz prekoračenje zakonskog roka i odnosio se samo na dio službenika.

“Nakon toga, 2015. godine je donijet novi Pravilnik kojim se uređuje dostavljanje imovinskih kartona ovih policijskih službenika shodno Zakonu o sprečavanju korupcije, a zadržava se norma o kontroli imovine upoređivanjem podataka iz imovinskog kartona sa podacima sa sajta Agencije za sprečavanje korupcije, samo se u zatečenoj dokumentaciji ne uočavaju tragovi bilo kakvih provjera imovine pa samim tim ni rezultati”, pojasnio je.

Istakao je i da Zakon o unutrašnjim poslovima iz 2021. predviđa kontrolu životnog stila policijskih službenika, kao i da je obaveza MUP-a bila da donese podzakonske akte.

“Nažalost, na dan kada sam izabran za ministra, godinu i po nakon isteka roka za donošenje Pravilnika o kontroli imovine, prihoda i životnog stila policijskih službenika, a dvije i po godine od kad je zakon donijet, ovaj Pravilnik nije postojao”, pojasnio je Šaranović u aprilu.

I tazbina i poslovni partneri mogu biti kontrolisani
Po potrebi, prema Pravilniku, mogu biti kontrolisana i lica povezana sa policijskim službenikom.

“Povezano lice sa policijskim službenikom, njegovim bračnim, odnosno vanbračnim supružnikom i djecom, u smislu ovog pravilnika, je srodnik u pravoj liniji i pobočnoj liniji do drugog stepena srodstva, srodnik po tazbini do prvog stepena srodstva, usvojilac i usvojenik, član zajedničkog domaćinstva, kao i svako drugo fizičko ili pravno lice sa kojim su policijski službenik, njegov bračni, odnosno vanbračni supružnik i djeca u poslovnoj ili finansijskoj vezi za koju se opravdano smatra da bi mogla uticati na policijskog službenika koji je predmet kontrole u vršenju policijskih poslova u skladu sa zakonom”, naglašeno je u Pravilniku.