Nije kopanje. Naloženo je da uklone kamen planiran za tampon i betoniranje. Zbog saobraćaja je pogodno noću, zbog prevoza, sve je uz nadzor – saopštila je nezvanično Pobjedi načelnica područnog odjeljenja CKA u Kotoru Marija Jabučanin.

Na arheološkom lokalitetu Carine početkom ove nedjelje građani Risna i stručna lica iz oblasti zaštite baštine primijetili su nove građevinske radove, ali ovoga puta usred noći, pod svjetlima reflektora. Buka sa ovog lokaliteta, koji je kao kulutrno dobro pod zaštitom države, uznemirila je građane Risna koji žive u neposrednoj blizini nalazišta, a iz Opštine Kotor je saopšteno da je riječ o istražnim radovima koje izvodi Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, uz saglasnost Opštine. 

Slušateljka Radija Kotor požalila se za ovaj medij na nesnosnu buku koju u kasnim noćnim satima stvaraju građevinske mašine.

- Nijesmo spavali jer su mašine radile od jedan do šest sati ujutru. U jeku smo turističke sezone, pa me interesuje ko je izvođač radova, o kakvim se konkretno radovima radi, te ko je dozvolio da se i tokom noći radi – rekla je slušateljka Radija Kotor, tražeći odgovor od nadležnih.

Sekretar Sekretarijata za investicije Ognjen Vukasović, koji je zajedno sa predsjednikom opštine Vladimirom Jokićem odgovoran za nelegalne radove i potvrđene devastacije na arheološkom lokalitetu, rekao je Radiju Kotor da je riječ o „istražnim radovima koje izvodi Centar za konzervaciju i arheologiju“.

UZ NADZOR

Više konzervatora i arheologa javilo je Pobjedi za nove građevinske radove, uz konstataciju da Opština Kotor, uprkos zabranama inspekcije za kulturna dobra i rješenjima Uprave za zaštitu kulturnih dobara, nastavlja da devastira ovaj lokalitet. Pored fotografija građevinskih mašina, poslali su nam i video-snimak, nastao tokom noći, na kojem se vidi bager kako grabi zemlju i kamen sa lokaliteta i utovaruje u kamion. Pobjeda je Centru za konzervaciju i arheologiju u utorak poslala pitanja, ali do zaključenja ovog broja lista zvanični odgovori nam nijesu stigli, uprkos obećanju načelnice područnog odjeljenja Centra u Kotoru Marije Jabučanin da će odgovoriti. Jabučanin je, nezvanično, u poruci preko aplikacije What'sApp, na pitanje da li je riječ o novim nelegalnim kopanjima Opštine Kotor, novinaru Pobjede saopštila sljedeće: „Nije kopanje. Naloženo je da uklone kamen planiran za tampon i betoniranje.“

- Zbog saobraćaja je pogodno noću, zbog prevoza, sve je uz nadzor. Zaštitna istraživanja počinjemo ove nedjelje, ja ću rukovoditi, pa ću vas obavijestiti koji je stepen devastacije – napisala je Jabučanin u poruci novinaru Pobjede.

Pobjeda saznaje da Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore ima dozvolu od Uprave za zaštitu kulturnih dobara da započne zaštitna istraživanja. Sa druge strane, stručni izvori Pobjede, konzervatori i arheolozi, negodovali su zbog noćnih radova na Carinama, iskazujući zabrinutost što je Centar pristao da se teškim mašinama, u uslovima jako loše vidljivosti, izvode nove građevinske intervencije na ovom izuzetno vrijednom arheološkom lokalitetu, pa bile one samo „uklanjanje kamena planiranog za tampon i betoniranje“.

Zaštitna arheološka istraživanja dolaze samo dvije nedjelje nakon što je Uprava za inspekcijske poslove podnijela novu krivičnu prijavu protiv Opštine Kotor zbog novih radova na dijelu arheološkog lokaliteta Carine u Risnu. To je drugi put u pola godina da Uprava podnosi prijavu zbog nelegalnih radova, tj. oštećenja i uništenja kulturnog dobra u blizini risanske Osnovne škole „Veljko Drobnjaković“.

DEVASTACIJA

Podsjetimo, nakon što je u martu završila sanaciju lokalnog puta, Opština Kotor početkom jula započela je nove građevinske radove sa namjerom da u blizini osnovne škole izgradi sportske terene. Ni ovoga puta nijesu uradili konzervatorski projekat, niti su dobili saglasnost od Uprave za zaštitu kulturnih dobara (UZKD) koja je 5. jula izašla na lice mjesta i konstatovala da se izvode radovi u cilju pripreme zemljišta za izgradnju sportskog terena. Inspektorka za kulturna dobra Dragana Bošković-Drobnjak potom je donijela rješenje o zabrani radova.

Krivična prijava je proistekla na temelju izvještaja Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, čiji stručni tim je, na inicijativu UZKD, 11. i 12. jula izašao na teren i konstatovao da su na „cjelokupnoj površini izvršene mašinske iskopne radnje do dubine 0,60-0,80 m, u zavisnosti od konfiguracije terena, nakon čega je izvršeno sabijanje i valjanje terena u cilju nivelacije i pripreme tampona.“

U izvještaju, u koji je Pobjeda imala uvid, navodi se da je na sjeveroistočnom dijelu gradilišta započeto nasipanje lomljenog kamena do prethodnog površinskog nivoa, a u pripremi je još nekoliko dopremljenih kubiciranih gomila. Takođe, u jugozapadnom dijelu izvršeno je probijanje lokaliteta kanalom po pravcu sjeverozapad-jugoistok kroz koji će biti instalirana betonska cijev namijenjena za odvodnju i kanalisanje otpadnih voda.

- Smatramo da je na lokalitetu Carine pričinjena planska devastacija i pozivamo Upravu za zaštitu kulturnih dobara i inspekciju za kulturna dobra da preduzmu mjere iz svojih nadležnosti u skladu sa Zakonom o zaštiti kulturnih dobara - navodi se u stručnom izvještaju koji su potpisali arheolozi Marija Jabučanin i Blažo Bošković.