Teško da bi, u bogatoj istoriji kakvu Crna Gora ima, 30. avgust mogli označiti kao neki ključni dan, kako to misli predsjednik građanskog pokreta URA, Dritan Abazović (koji je ovaj datum nazavo najvažnijim u istoriji Crne Gore). Upolitičkom smislu 30. avgust jestevažan, jerje došlo do promjene dugogodišnje vlasti.Ali, tu se iscrpljuju dometi tog dana, uzimajući u obzir što je Crna Gora dobila nakon toga. T

To je, gostujući u 24 sata Televizije E, kazaoprofesor na Fakultetu političkih nauka, Zlatko Vujović.

“Za vlast do 2020. godine, vezivale su se i korupcija, i zloupotreba funkcija, i resursa, i tako dalje. Ali, onda se postavlja pitanje da li su promjene donijele da Crna Gora nema više tih problema. Daleko od toga! Crna Gora ima iste probleme.Vlast u Crnoj Gori, ova novaod 2020 - 2024. godine, punajekorupcijskih skandala, zloupotreba državnih resursa postala jepravilo,apartijska zapošljavanja neka nova normalnost. Crna Gora jeste promijenila vlast, ali se nijesu desile promjene, samo zamjene na određenim pozicijama”,smatra Vujović.

Profesor na FPN-u ukazuje na još jedan veliki problem – kulturološki.

„Ovi koji su sada došli(vlast)doživjelisuda su prethodni imali sve, pa je vrijeme da oni naprave novu raspodjelu i preraspodjelu plijena.Sve što gledamo u proteklečetiri godine jeste kako se crnogorski resurski,državnai imovina građana raskuba na razne strane,aključna pitanja, unutar vladajuće koalicije,suko treba da dobije više plijena,jerdoživljavaju da im pripada”- rekao je Vujović.

Bez dominantne partije, politički stožer SPC

Heterogena politička scena u Crnoj Gori donijela je neizvijesnost izbornog rezultata,višenemajedne dominantne partije, oko koje će se grupisati ključni akteri da bi se formirala parlamentarna većina, objašnjava Vujović.Ali, umjesto toga, kako kaže, tu jeglavni politički stožerniakter, Srpskapravoslavnacrkva, koja uz podršku Beograda konsoliduje parlamentarnu većinu, zarad interesa zvaničnog Beograda.Smatra da uvladajućoj većini nama programske razlike,već da jeriječ o klijentelističkoj koaliciji, koja ideološki pripada onome što se naziva “srpski svet”odnosno, sagaslna je sa svim onim što posljednjih decenija rade zvanični Beograd i Moskva.

Raslojavanja, ambicije, resursi...

Govoreći o brojnim raslojavanjima u PES-u,Bošnjačkojstranci, građanskom pokretuURA, o tome što više kao politička cjelina ne postoji ni Demokratski front, Vujović kaže da Crna Gora nematoliko resursakojimabi nahranila ambicije svih političkih aktera, lidera, liderčića, koji su dobili službeniauto, vozača…

„Ali, žele sve više i više…Možda je to više izraženo u odnosu na prethodnu vlast iz razloga što ovi sad znaju da im je ograničeno vrijeme trajanja.Mi imamo jednu vulgarizaciju političkog prostora, gdje se sve svodi na to ko će prijeiviše uzeti od onoga što pripada građanima.Nema rezultata u borbi protiv korupcije.Vidjeli ste da se najveći šverc cigaretadešavao 2023. godine, u vrijeme vlastitadašnjegpremijeraDritanaAbazovića.Onje sav svoj medijski nastup bazirao na tome da je zaustavljen šverc cigara. Ne da nije zaustavljen, nego je doživio ekspanziju u odnosu na prethodne godine, prema zvaničnim podacima Evropske unije”- istakao je Vujović.

Spasonosni projekat EU

Spasonosno je to što je Crna Gora, u međuvremenu, kaže Vujović, postala projekat Evropske unije, inače bi potonuli u blato iz kojeg bi se teško mogli izdići.

„Zahvaljujući geostrateškim procesima Crna Gora je jednostavno izabrana da bude nova članica Evropske unije. I Crna Gora će to postati. Ali, ne zbog toga što to žele vladajuće političke elite. Pritisak iz EU i Sjedinjenih Američkih Država je toliko veliki i jasno iskazan da koliko god pokušavali i Andrija Mandić, i Milojko Spajić, i njihove partije da odgode taj proces, to se neće desiti. Ukoliko se budu previše postavljali kao barijere, oni će jednostavno biti uklonjeni sa tih pozicija. Jer, to je sada u agendi nekih drugih, mnogo moćnijih igrača. Biće pokušaja, prije svega, zvaničnog Beograda i partija koje kontroliše da proces integracija zaustavi, ali, vjerujem da to nije moguće“,ističe Vujović.

Peti septembar 2021.

U susret godišnjici ustoličenja mitropolita crnogorsko-primorskog Srpske pravoslavne crkve, Joanikija, na Cetinju, Vujović podjseća da je riječ o nelegitimnom činu, kojem su se građani s pravom usprotivili.

“Vidjeli smo da se kroz brutalnu silu pokušala nametnuti volja građanima. To je jedan mračan datum u crnogorskoj istoriji, kada govorimo o odnosu države prema građanima. Bila je to teška zloupotreba sile onih koji su odlučivali i urušavanje vladavine prava. Upravljanje policijom preuzeli su oni koji nisu imali ovlašćenja.To je, na neki način, bio jedan od najtamnijih trenutaka u crnogorskoj istoriji, gdje je država prestala da postoji i postala vlasništvo u rukama uskog kruga ljudi”- naglasio je Vujović.

Lokalni izbori

Održavanje loklanih izbora u Glavnom gradu biće, kaže, definitivno jedan od ključnih testova za održavanje na vlasti vladajuće koalicije. Akokoalicija koja ima dvotrećinsku podršku u crnogorskom parlamentu izgubi Podgoricu, teško da se može govoriti da ima puni legitimitet vladanja na nacionalnom nivou,objašnjava Vujović.

“Ako sa tom količinom moći raspolažete na nacionalnom nivou, a vidite da jedramatično pala podrška na nivou Glavnog grada, koji predstavlja trećinu biračkog tijela, to ćebiti alarm za dio koalicionih partnera. Ne zbog toga što će premijer Spajić reći - izgubio sam legitimitet, idemo na izbore, već će neki koji podržavaju tu vlast shvatiti da mogu da potonu sa njom, i tako ćepodstaćineke procese unutar vladajuće koalicije”- rekao je Vujović.

Političke kombinatorike

U slučaju promjene odnosa snaga i formiranja neke nove koalicione većine, paopozicijapreuzme opštinu,to bi,vjeruje Vujović, moglo dapokreneneke druge procese, prvo na lokalnom, a zatim i nacionalnom nivou.

"Štit vladajuće koalicije jedaDPS ne smije biti ni u jednoj vlasti. Štoto znači? Politikološki, to je jasno, držite van internog sistema jednu partiju koju pokušavate označitikaoantisistemsku, neprihvatljivu. Na taj način u igri su samo oni koji su unutar kruga.Inije to samo DPS,veći SDP, SD i tako dalje.Numerički gledano, ne može ni jedna vlast da bude bez DF-a. Akopostavite pravilo da DPS ne može biti dio bilo koje vlasti, to znači da će dio svake vlasti biti DF, ali ne samo DF nego i Demokrate.Racionalan, ali i očajnički pristup, ukoliko se samo na taj način zadržava vlast”–objasnioje Vujović.

Premijer Spajić, viđen kao “prozapadni igrač” postaje neko ko ispunjava zahtjeve zvaničnog Beograda, naglašava Vujović, i dodaje da predsjednik Jakov Milatović, viđen kao jedan od ključnih saveznika Beograda, naglo mijenja stranu i pravi veći otklon, što je nevjerovatno, osim ako nije,kako kaže, riječ o nekomosmišljenompolitičkommanevru. Vujovićne isključuje mogućnost dase,kako kaže, igra otvori isvako sa svakimodeu koaliciju.Smatra da biza demokratiju Crne Gore, njen razvoj i građane,tobilo od velikog značaja.

“To značida više nema neprihvatljivih partnera i da kaodržavamožemo ićika formiranju jedne prozapadne Vlade, koja će nas uvesti u Evropsku uniju 2028. godine.To bi nam omogućilo da ispunimo cilj, a onda dobijemo pristupe ogromnim fondovima, koji nas jedini mogu spasiti od finansijsko ekonomske krize u koju nas vodi ova Vlada”- zaključio je Vujović.

Izvor:Pobjeda