Po novom planu institucije Breton Vuds, vlasnici obveznica država koje zapadnu u dugove treba da se spreme na finansijska odricanja, to jest gubitke, prije stanovništva tih zemalja.

Skicu novog predloga podržao je ovih dana David Lipton, zamjenik generalnog direktora MMF-a, prenosi američki dnevnik. Ovaj plan, pušten u javnu raspravu prije nekoliko mjeseci, odlučno su već odbacili globalni bankarski lobi, Njemačka, kao i američka administracija, prenosi DV.

Decenijama neprikosnoveni globalni zajmodavac, po sopstvenom priznanju, u više navrata je ozbiljno pogrešio tokom rješavanja evropske dužničke krize. MMF je 2010. godine ušao na teren zapadnoevropskih finansijskih nedaća na poziv tadašnjeg grčkog premijera Jorgosa Papandreua, a na veliko protivljenje njemačke kancelarke Angele Merkel.

Poznat po analizi privrednih i finansijskih prilika država, MMF je u svom prvom evropskom slučaju najprije promašio u procjeni snage grčke privrede da iznese skrojeni program reformi finansija javnog sektora. A zatim, kada su Evropljani postali svjesni razmjera grčke finansijske krize, MMF je odstupio od dijela sopstvenih pravila (sročenih 2003. godine) za situacije u kojima odobrava „izuzetno visoke kredite”.

Slične greške MMF je počinio i u slučaju Portugalije, pošto je dvije godine tvrdo zastupao liniju da su drakonski rezovi javne potrošnje, fiskalne reforme i ubrzane privatizacije ključ za smanjivanje bankarskih i državnih dugova. Posljedice primene takvih antikriznih recepata opipljive su širom juga eurozone.

Kada je i kreditorima postalo jasno da Grčka nema šanse da vrati sve pozamašnije dugove, 2012. godine uslijedio je otpis dijela dugova egejske nacije, u kome su najveće gubitke pretrpele evropske banke povjerioci. MMF je pri tom namiren do posljednje pare.

Evropljani su izvukli gorku pouku iz lanjskog „grčkog otpisa”. Evropa u prezaduženim članicama evrozone koje su na kriznim programima ima oko 340 milijardi eura nenamirenih obveznica, dok MMF ima samo 79 milijardi eura. Ukoliko se međunarodni kreditori suoče sa činjenicom da dužnici nemaju odakle da isplate obveznice koje pristižu na naplatu, MMF će biti namiren prvi.

Nije čudo da je najnoviji plan „B” MMF-a za Europu već naišao na oštar otpor.

Idući put kada se neka država nađe u dužničkoj drami, privatnim investitorima ne bi trebalo dozvoliti da pobjegnu sa urušenog tržišta obveznica, smatra MMF. To u prevodu znači da gubitke treba prevaliti na privatni kapital.

Ovaj predlog je oštro kritikovao Jerg Asmunsen, predsjednik njemačke Bundesbanke: „Igrate se tuđim novcem”.

Da li MMF nastoji da povrati ulogu najuticajnijeg zajmodavca koju je tokom evropske krize očigledno izgubio, pita se Njujork Tajms”. Prema najavama, MMF će se o „planu B” za Evropu, izjašnjavati sredinom iduće godine.