Na ovaj problem kao na jedno od najdrastičnijih kršenja ljudskih prava u Evropi ukazuje Napredni klub, u svom Godišnjem izveštaju o političkim pravima srpskog naroda u regionu. Kažu, takva diskriminacija se rijetko sreće.

 U Albaniji su Srbi papirološki Albanci. Ne mogu da upišu srpsku nacionalnost u matične knjige - navedeno je u ovom izvještaju. - Prava srpske zajednice u Albaniji i dalje spadaju među najslabije ostvarena politička prava jednog naroda u Evropi.

Srbi u Albaniji uglavnom su naseljeni u selima Retli Boušu i Hamir, a ima ih i u gradu Fijeru. Srbi su u ovoj zemlji pravoslavci, muslimani i katolici. Oni navode primjer muslimanske porodice Duljević, koja je odana srpskoj himni i zastavi.

- Albanija je pod uticajem EU, u januaru 2014. otvorila školu sa nastavom na srpskom jeziku - navedeno je u izvještaju. - Osnovana je u selu Hamil i pohađa je 60 srpskih đaka. Ovo je prvi značajniji korak vlasti prema Srbima.

Za razliku od Albanije, Srbi u Makedoniji uglavnom uživaju zagarantovana manjinska prava. Mada, u proteklih godinu dana njihov položaj se malo pogoršao. Najveći izazov, prema izveštaju Naprednog kluba, predstavljaju asimilacija i pravo na vjeroispovijest.

- Srpska obilježja u protekloj godini bila su predmet napada ekstremističkih i šovinističkih albanskih grupa. Neposredno poslije otkrivanja, decembra 2013. godine, spomenik caru Dušanu u centru Skoplja je oštećen, a srpski vladar okarakterisan je kao „okupator zapadnog Balkana“ - navedeno je u izvještaju. - Najveći problem predstavlja ispoljavanje vjeroispovijesti i progon predstavnika SPC.

Posebno navode slučaj progona vladike ohridskog Jovana.