Dejtonski mirovni sporazum je potpisan 14. decembra u Jelisejskoj palati u Parizu, gdje su učestvovale velike svjetske sile i predstavnici tri strane u BiH, te predsjednici zemalja regiona Alija Izetbegović (BiH), Slobodan Milošević (Srbija) i Franjo Tuđman (Hrvatska).

Dejtonski sporazum parafiran je prethodno u bazi kod Dejtona, u američkoj državi Ohio.

Mirovnim sporazumom je precizirano ustavno i pravno uređenje BiH kao složene države, sastavljene od Federacije BiH i Republike Srpske, te tri konstitutivna naroda.

Prema ovom sporazumu, Federaciji BiH je pripalo 51, a Republici Srpskoj 49 posto zemlje. Formiran je Distrikt Brčko, kao posebna teritorijalna jedinica. Glavni autoritet u tumačenju sporazuma je Kancelarija visokog predstavnika u BiH (OHR).

Takođe, Dajtonski sporazum je najveća ovlaštenja dao entitetima i naznačio osnovna ovlaštenja za nivo zajedničkih državnih organa.

Potpisnici su se tada obavezali da međusobne odnose regulišu prema Povelji Ujedinjenih nacija (UN), Završnom helsinškom aktu i drugim dokumentima Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju (OEBS), kao i na međusobno poštovanje suvereniteta i rješavanje nesporazuma na miroljubiv i demokratski način.

Sporazum koji je poznat i kao Parisko-dejtonski mirovni sporazum ima ukupno 11 aneksa, koji pokrivaju vojne, političke i civilne aspekte mirovnog dogovora, kao i regionalnu stabilizaciju. Aneks četiri tog sporazuma je i danas Ustav BiH.

Inače, do dejtonskog sporazuma je došlo poslije trosedmičnih pregovora čelnika BiH, Hrvatske i Savezne Republike Jugoslavije, uz posredovanje SAD-a.

Tačnije, Dejtonski sporazum je bio kulminacija "Šatl diplomatije" koju je otpočeo Richard Holbrooke sa svojim timom pod sponzorstvom SAD-a. Taj dokument je, u čemu se slažu mnogi stručnjaci, nastao pod snažnim uticajem i pod pritiskom međunarodne zajednice.

Međutim, početkom 2008. godine je otkriveno da je originalni primjerak Dejtonskog mirovnog sporazuma izgubljen. Nakon što je Skupština BiH zatražila novi primjerak, Francuska je poslala ovjerenu kopiju tog dokumenta.

Tokom 19 godina bilo je nekoliko bezuspješnih pokušaja ustavne reforme Dejtonskog sporazuma, a prema mišljenjima mnogih međunarodnih predstavnika ovaj sporazum je već davno prevaziđen, dok u RS-u još uvijek smatraju da se izvorni elementi Dejtonskog sporazuma moraju i dalje primjenjivati, piše Anadolu Agency.