Srbija i CG nagrađene zbog agresije na BiH i Kosovo, zemlje-žrtve kažnjene
Zlatko Hadžidedić

Hadžidedić o Strategiji EU za Zapadni Balkan

Srbija i CG nagrađene zbog agresije na BiH i Kosovo, zemlje-žrtve kažnjene

Nakon nove strategije Evropske komisije za Balkan, nema više takvih dilema: zemlje koje birokrati iz Brisela percipiraju kao muslimanske – bez obzira na stvarni procent muslimana među njihovim stanovništvom – ne tretiraju se kao evropske, ocijenio je u autorskom tekstu dr. Zlatko Hadžidedić član Međunarodnog instituta IFIMES u članku „Strategija EU za Zapadni Balkan: Birokrati u Krstaškom ratu“.

Njegov tekst donosimo u nastavku:

Evropska komisija postavila je rok do 2025. godine, kada bi neke od balkanskih zemalja trebalo da se pridruže Evropskoj uniji. Međutim, Brisel vidi samo Srbiju i Crnu Goru kao stvarne kandidate. Vrata su formalno otvorena i za Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Kosovo i Makedoniju, ali ove zemlje su ostavljene u sivoj zoni, bez ikakvih vremenskih okvira i mapa puta. One su ostavljene na čekanju, bez opipljivih izgleda da postanu članice, i bez ikakvog objašnjenja šta je to što ih čini manje vrijednim kandidatima od Srbije i Crne Gore, s obzirom na činjenicu da su ove dvije zemlje podjednako siromašne, neliberalne i nedemokratične kao i preostale četiri.

Sa izvjesnom dozom cinizma, moglo bi se zaključiti da su Srbija i Crna Gora nagrađene zbog agresije na Bosnu i Hercegovinu i Kosovo, i permanentnih pritisaka Srbije na Makedoniju, dok su zemlje-žrtve kažnjene.

Međutim, pažljiviji pogled na populacijsku strukturu četiri nenagrađene zemlje otkriva da one, za razliku od Srbije i Crne Gore, imaju relativni višak muslimanskog stanovništva. Do sada su postojale dileme oko toga da li Evropsku uniju treba smatrati ekskluzivnim hrišćanskim klubom, imajući u vidu dugogodišnju diskriminaciju spram Turske i njen tretman kao neželjenog kandidata. Nakon nove strategije Evropske komisije za Balkan, nema više takvih dilema: zemlje koje birokrati iz Brisela percipiraju kao muslimanske – bez obzira na stvarni procent muslimana među njihovim stanovništvom – ne tretiraju se kao evropske.

Ponovno uskrsnuće ove logike, sada otjelovljene u opipljivoj strategiji, vodi Evropu nazad ka njenim pred-Westphalskim korijenima, u daleka vremena Krstaških ratova ili vremena Opsade Beča.

Ono takođe signalizira konačni trijumf najreakcionarnijih populističkih ideologija u savremenoj Evropi, zasnovanih na odbacivanju svih onih koje percipiraju kao „druge“. To signalizira konačni trijumf neiskorjenjive evropske ksenofobije. Ili – da upotrijebimo riječ bližu vjerovatnom autoru ove strategije, Komesaru za proširenje EU, Johanesu Hanu – trijumf onoga što se obično naziva Ausländerfeindlichkeit (ksenofobija).

I sada, koje opcije su preostale praktično isključenim balkanskim zemljama, nakon tolikih njihovih napora da se prikažu kao vjerodostojni kandidati za članstvo u EU?

Ima smisla u tvrdnjama da neke od njihovih vladajućih oligarhija, a posebno trodijelna oligarhija u Bosni i Hercegovini, zapravo nikada nisu ni željele da se pridruže Evropskoj uniji, jer bi vladavina prava koju bi nametnula EU potpuno uništila njihovu samodržačku vlast. Logično je, stoga, da ova trodijelna oligarhija hvali strategiju koja zemlju treba da održi daleko od članstva u EU, dok u isto vrijeme zavarava stanovništvo tvrdnjama da ta strategija predstavlja siguran put ka EU. No, šta sa svim ovim ljudima, razdvojenim u tri etnička karantena, koji vjeruju da bi pridruživanje Evropskoj uniji riješilo sve njihove političke i ekonomske probleme, i koji odbijaju da se pomire sa idejom da bi EU mogla biti ekskluzivni klub, koji nije otvoren za njih? Koje su opcije njima preostale?

Oni ne mogu započeti sveopštu revoluciju i potpuno zamijeniti postojeću trodijelnu oligarhiju vlastitim demokratskim predstavnicima. Ipak, oni mogu izvršiti pritisak na tu oligarhiju da usvoji i ubuduće vodi multi-opcijsku vanjsku politiku, orijentisanu prema nekoliko geopolitičkih centara: jedan od njih može ostati Brisel, ali Vašington, Moskva, Peking, Ankara, Teheran, i drugi, takođe bi trebalo da budu uzeti u obzir.

Jer, politika bez alternative, kao što je ona koja samo ponavlja svoju posvećenost evropskim integracijama, bez ikakvih drugih geopolitičkih opcija, zapravo i nije nikakva politika. U tom pogledu, prezentovana strategija Evropske komisije jasno je demonstrirala svu uzaludnost vanjskopolitičkog pristupa koji ne poznaje alternativu: bez obzira koliko puta ponovite svoju posvećenost evropskim vrijednostima, principima i integracijama, birokrati koji upravljaju Evropskom unijom mogu vam jednostavno reći da nikada nećete igrati u istom timu sa njima.

No, takvo proizvoljno ali definitivno odbijanje neminovno gura zemlju da traga za vlastitim geopolitičkim alternativama. A krajnje je vrijeme da i narod i intelektualne i političke elite u Bosni i Hercegovini shvate da Brisel nije jedina opcija u igri, i da postoje drugi geopolitički centri čiji interesi bi se mogli poklopiti sa interesima Bosne i Hercegovine. Ipak, svi oni bi prvo trebalo da demonstriraju sposobnost da identifikuju interese Bosne i Hercegovine, što znači da bi je prvo morali jasno vidjeti kao suverenu državu sa svojim vlastitim interesima, a ne kao bilo čiju marionetu.

 

Komentari

Komentara: (0)

Novi komentar

Komentari objavljeni na portalu Kodex.me ne odražavaju stav uredništva, kao ni korisnika portala. Stavovi objavljeni u tekstovima pojedinih autora takođe nisu nužno ni stavovi redakcije, tako da ne snosimo odgovornost za štetu nastalu drugom korisniku ili trećoj osobi zbog kršenja ovih Uslova i pravila komentarisanja.

Zabranjeni su: govor mržnje, uvrede na nacionalnoj, rasnoj ili polnoj osnovi i psovke, direktne prijetnje drugim korisnicima, autorima čanka i/ili članovima redakcije, postavljanje sadržaja i linkova pornografskog, uvredljivog sadržaja, oglašavanje i postavljanje linkova čija svrha nije davanje dodatanih informacija vezanih za članak.

Takvi komentari će biti izbrisani čim budu primijećeni.