Strategijom je jasno rečeno da je Zapadni Balkan dio Evrope, te je naglašena otvorena perspektiva članstva u EU za sve zemlje Zapadnog Balkana na osnovu pojedinačnih zasluga, navodi za European Western Balkans Igor Crnadak, ministar inostranih poslova Bosne i Hercegovine, komentarišući poruke koje je “zapadnobalkanskoj šestorki” (Srbija, Crna Gora, Albanija, Makedonija, BiH i Kosovo) poslala Evropska komisija nedavnim objavljivanjem Strategije.

Crnadak ocjenjuje da je “vjerodostojna perspektiva pristupanja Evropskoj uniji ključni pokretač transformacija u regionu, posebno u smislu jačanja pomirenja i napretka regiona”.

„Regionalni pristup i podrška Evropske komisije regionalnoj saradnji daje prostora za optimizam, posebno imajući u vidu činjenicu da je Evropska komisija opredijeljena da nastavi da daje podršku razvoju ekonomske integracije unutar regiona, te obezbjeđivanju regionalne kohezije“, smatra Crnadak.

Upitan da li smatra da je 2025. godina realističan rok za eventualni prijem Srbije i Crne Gore u Uniju, kako je naznačeno u Strategiji, šef diplomatije BiH ukazuje za EWB da “iako Strategija pojašnjava korake koje moraju da preduzmu Srbija i Crna Gora na putu ka EU kako bi proces njihovog pristupanja bio završen do 2025. godine, ističe se i da druge zemlje mogu sustići Srbiju i Crnu Goru, zavisno od zasluga svake ponaosob”.

„Mada je za zemlje koje su već otvorile pregovore i „odmakle“ u procesu pristupanja EU, Crnu Goru i Srbiju, navedena vremenska perspektiva za punopravno članstvo do 2025. godine, Strategija nije dala rokove. BiH se raduje napretku susjednih zemalja na putu ka punopravnom članstvu u EU i u potpunosti je opredijeljena za regionalnu saradnju Zapadnog Balkana“, poručuje Igor Crnadak.

U konačnoj verziji Strategiji, uz već dobro poznato insistiranje na vladavini prava, regionalnom pomirenju, uključujući prevazilaženje graničnih sporova i rješenje kosovskog pitanja, kao i jačanje ekonomije, navodi se, između ostalog, da će Evropska komisija “početi da priprema mišljenje o kandidaturi Bosne i Hercegove za članstvo u EU nakon što dobije opsežne, cjelovite odgovore na Upitnik EK”.

Ministar spoljnih poslova Letonije Edgars Rinkevičs navodi za EWB da sa “tačke gledišta Letonije, Strategija predstavlja blagovremeni i pozitivan signal za Zapadni Balkan jer potvrđuje jasnu i snažnu podršku EU za njihovu evropsku perspektivu”.

„Zajednička budućnost sa državama Zapadnog Balkana u snažnoj i ujedinjenoj Evropi, baziranoj na zajedničkim vrijednostima, u našem je sopstvenom interesu. Vrata EU ostaju otvorena. EU ostaje spremna da podrži proces preobražaja regiona. Strategija ukazuje na konkretne korake koje treba preduzeti kako bismo zajedničkim naporima i posvećenošću mogli da ubrzamo proces evropske integracije“, poručuje Rinkevičs.

U Ministarstvu spoljnih poslova Slovačke za EWB ukazuju da “pozdravljaju objavljivanje Strategije Evropske komisije za Zapadni Balkan i evropsku perspektivu ovog regiona”.

„Proširenje Evropske unije temelji se na nizu kriterijuma koje države kandidati za članstvo moraju da ispune. Imajući to u vidu, proširenje predstavlja stratešku investiciju u  bezbjednu, stabilnu i ujedinjenu Evropsku uniju, baziranu na zajedničkim vrijednostima. Uvejreni smo da Strategija predstavlja konkretne podstreke da države kandidati i potencijalni kandidati za članstvo djelotvornije sprovedu neophodne reforme, kao i da intenziviraju napore kako bi prevazišli i regionalne i bilateralne izazove“, navode u ministarstvu koje predvodi Miroslav Lajčak.

U nedavnom autorskom tekstu za EWB Ekaterina Zaharieva, ministarka spoljnih poslova Bugarske, države koja trenutno predsjedava EU, ocijenila je povodom objavljivanja Strategije da “politički lideri i građani sa Zapadnog Balkana sada imaju važan zadatak da prevaziđu prepreke i izgrade most ka svojoj uspješnoj budućnosti, koja je u Evropskoj uniji”.

“Ne postoji druga alternativa. Ovo je budućnost Unije, jer bez Zapadnog Balkana naš zajednički projekat neće biti u potpunosti cjelovit, a Evropa neće biti kontinent koji je dovoljno stabilan i bezbjedan. Trajna ekonomska i politička stabilnost i zagarantovan demokratski razvoj država regiona predstavljaju dugoročne ciljeve koje smo mi u EU zacrtali sebi i ja vjerujem da je to cilj i balkanskih političkih lidera. Bugarska investira u bezbjednu, prosperitetnu, održivu Evropu, sa socijalnom pravdom. Zato je evropska perspektiva Zapadnog Balkana ne samo glavni prioritet bugarskog predsjedavanja Savjetom EU, već i naše trajno spoljnopolitičko opredjeljenje. Radili smo veoma predano tokom proteklih osam mjeseci da vratimo ovu temu na evropsku agendu – i uspjeli smo u tome. Petnaest godina nakon sastanka u Solunu, lideri EU, kao i lideri država zemalja regiona, sastaće se u maju u Sofiji, kako bismo zajedničkim snagama ubrzali ostvarenje našeg zajedničkog cilja”, konstatovala je šefica bugarske diplomatije.

Strategiju podržava i Austrija, koja će 1. jula od Bugarske preuzeti predsjedavanje Savjetom EU. Šefica austrijske diplomatije Karin Knajsl poručila je da je “u našem interesu da zemlje Zapadnog Balkana imaju konkretnu i vjerodostojnu perspetivu pristupanja EU i da se približavanje svake pojedinačne  zemlje odvija u skladu s njenim napredovanjem, stoga smo mi poslednjih godina zahtijevali jasno opredjeljenje  Evropske unije za podršku ovim zemljama”.

Donedavni ministar evropskih poslova Crne Gore Aleksandar Andrija Pejović izjavio je da vjeruje da države regiona, prije svega Crna Gora i Srbija koje trenutno jedine pregovaraju o članstvu u Uniji, mogu da pristupe EU i prije 2025. godine.

“Ukoliko EU i u narednom periodu ostane snažno posvećena pristupanju država Zapadnog Balkana, brzina napretka prema članstvu će zavisiti isključivo od individualnih postignuća svake od država, odnosno od toga koliko uspješno i efikasno sprovodimo reforme”, kazao  je Pejović za list Danas.