Ipak do kraja septembra, Zavod je taj pad sveo na 12,6 odsto, dodala je ona.

Objašnjava da je preduzimanje mjera NKT-a, koje su pored univerzalnih mjera zaštite i držanja socijalne distance, podrazumijevale i obustavu rada srednjih škola i fakulteta, rad od kuće zaposlenih u mnogim ustanovama, suspendovanje gradskog i medjugradskog prevoza kao i ograničenje kretanja, uslovilo nemogućnost realizacije godišnjeg Plana prikupljanja krvi Zavoda.

“To je dovelo do značajnog pada davalaštva krvi i broja prikupljnih jedinica krvi tokom marta i aprila koji je iznosio čak 38 odsto u odnosu na 2019.godinu”, kazala je Rašović.

Zavod je, kako je kazala, zahvaljujući adekvatnim rezervama uspio da kompenzuje taj drastičan pad davalaštva i zbrine pacijente kojima je ovaj lijek bio neophodan.

“Brzom reakcijom Uprave Zavoda i pravovremenim preduzimanjem neophodnih mjera zaštite u prevenciji transmisije COVID-19 uspjeli smo da nagli pad u prvih šest mjeseci svedemo na 11,4 odsto zaključno sa 30. junom”, kaže ona I dodaje:

“Revidiranjem Plana prikupljanja krvi sa ukupno 150 sprovedenih akcija DDK do kraja septembra, pad davalaštva u odnosu na 2019. godinu, zadržali smo na 12,6 odsto. Takođe, u ovom periodu zabilježen je znatno veći broj dobrovoljnih davalaca krvi.”

Preporuke SZO I EU predviđaju da bi se obezbijedile dovoljne količine krvi za redovno liječenje, zbrinjavanje urgentnih stanja i potrebe u slučajevima vanrednih situacija, nivo davalaštva u zemlji treba da se kreće između četiri I pet odsto.

“U skladu sa tim, imajući u vidu dosadašnje potrebe, naša procjena je, da je za potrebe zdravstvenog sistema naše zemlje adekvatan nivo davalaštva od 3,5 odsto. Prošle godine, mi smo postigli nivo davalaštva od 3,1 odsto što znači da smo veoma blizu”, kaže Rašović.

Drugi problem je struktura davaoca krvi u smislu dobrovoljnih, nenamjenskih i porodičnih,namjenskih davalaca. Razvijene zemlje ne poznaju pojam porodičnih davalaca. Kod njih je dobrovoljno, nenamjensko davalaštvo zastupljeno sa procentom od 100%.

“Kod nas je na žalost situacija drugačija, međutim i tu su postignuti rezultati sa kojima možemo biti zadovoljni. Za nekoliko godina smo uspjeli da procenat od samo 20 odsto dobrovoljnih,nenamjenskih davalaca krvi podignemo na blizu 50 odsto i značajno smnjimo broj porodičnih,namjenskih davalaca krvi kojih je bilo preko 80 odsto. Cilj nam je 100 odsto dobrovoljno nenamjensko davalaštvo što će svakako značajno doprinjeti kvalitetu ukupnog zdravstvenog sistema”, objašnjava direktorka Zavoda.

 Ističe da su ih rezultati istraživanja IPSOS-a po kojim 85 odsto građana vjeruje Zavodu prijatno iznenadilo.

“To je svakako pokazatelj da naš svakodnevni rad i trud nisu uzaludni, i nisu ostali nezapaženi”, dodala je ona.

Da je dobrovoljno davanje krvi humano i treba davati krv  smatra 97 odsto građana.

“Taj podatak definitivno pokazuje da smo napravili ogroman napredak u zdravstvenom prosvjećivanju stanovništva i približavanju ove specifične problematike građanima naše zemlje”, navela je ona.

Svaki deseti građanin strahuje za svoje zdravlje u slučaju da se odluči na ovaj korak.

“To pokazuje da još uvijek nismo dovoljno i u potpunosti približili ovu problematiku svima, da moramo dalje raditi na tome i da svakako moramo  naći nove načine da je približimo našim  sugrađanima. Potpuno su razumljiva strahovanja pojedinaca jer svako od nas se plaši nečega što ne razumije u potpunosti. Zato je neophodna dodatna edukacija i pružanje neophodnih informacija”, dodala je ona.

Razloga za strah, kako kaže, nema, jer je sam čin davanja krvi u potpunosti bezbjedan upravo iz činjenice da davaoc krvi može biti samo zdrava osoba, a to procjenjuju zdravstveni stručnjaci, ljekari i drugi medicinski radnici uz primjenu propisanih zdravstvenih parametara.

“Svaki potencijalni davalac krvi prolazi laboratorijski i ljekarski pregled uključujući i detaljnu anamnezu i tek nakon toga dobija procjenu ljekara o njegovoj sposobnosti da bude davalac. Ni jedan koji ne ispunjava uslove u skladu sa usvojenim standardima, ne može da da krv. Takođe, sumnje građana da mogu biti zaraženi u samom postupku davanja krvi su potpuno neopravdane i ovom prilikom želim da dam dodatno pojašnjenje. Tokom ovog postupka u potpunosti se poštuju svi postupci asepse i antisepse, propisana dezinfekcija i koriste se sistemi za jenokratnu upotrebu. Naš osnovni zadatak je ne naškoditi primaocu, ali ni davaocu krvi”, kazala je Rašović.

Zavod za transfuziju krvi Crne Gore je najmlađa javna zdravstvena ustanova u nadležnosti Ministarstva zdravlja, osnovana je u decembru 2011. godine, i objedinila je kompletnu transfuziološku djelatnost na teritoriji Crne Gore. Organizovana je na nacionalnom nivou, preuzimanjem postojećih službi/centara/kabineta za transfuziju, koji su funkcionisali u okviru KC-a, opštih i specijalnih bolnica. Nova organizacija u skladu sa Odlukom Vlade Crne Gore i zahtijevima EU, podrazumijeva referentnu Ustanovu Zavoda u Podgorici i 9 organizacionih djelova na čitavoj teritoriji Crne Gore, od Pljevalja do Bara, lokalizovanih u neposrednoj blizini zdravstvenih ustanova koje koriste krv u liječenju.