Ona je jedna od 13 optuženih za pokušaj terorizma na dan parlamentarnih izbora 2016. godine koje je Viši sud, maja 2019. osudio na zatvorske kazne.

Apelacioni sud Crne Gore je 5. februara ukinuo presudu i predmet vratio na ponovno suđenje. Većina je presudu dočekala na slobodi, ali ne i Branka Milić.

Otkud Milić u Ambasadi?

Milić je naime tokom suđenja u Višem sudu, novembra 2018. godine nezadovoljna tretmanom sudskog vijeća, napustila sudnicu i „pobjegla“ u Ambasadu Srbije u Podgorici. Time je izbjegla dalji pritvor.

Prvostepenu pesudu Višeg suda maja 2019. kojom je bila osuđena na tri godine dočekala je u Ambasadi, kao i aktuelnu odluku Apelacionog suda kojom se poništava prethodna.

Prethodno je u pritvoru provela nešto više od dvije godine – od hapšenja oktobra 2016. do napuštanja sudnice.

Advokat Branke Milić Jugoslav Krpović za Radio Slobodna Evropa (RSE) kaže da presuda kojom je osuđena na tri godine nije ukinuta, kao za ostale okrivljene.

„U slučaju Branke Milić radi se o opstrukciji sudova Crne Gore i nezakonitom postupanju. Imamo apsurdnu situaciju da lica koja su bila optužena u tom slučaju se nalaze na slobodi a ona ne. Apelacioni sud je trebalo da ukine rješenje o određivanju pritvora Branki Milić.“

Prema Krpovićevim riječima, prema Branki Milić se nastavlja tortura što je, kaže, neobjašnjivo.

„Obratili smo se Apelacionom sudu sa zahtjevom da joj se ukine rješenje o pritvoru jer za to nije bilo zakonskih razloga a pogotovo danas, kada je utvrđeno da je čitav postupak bio montiran i da je optužnica bila zasnovana na neutemeljenim dokazima, zbog čega je morala da da bude puštena“, smatra Krpović.

Aida Muzurović, portparolka Višeg suda, za RSE kaže da je za Branku Milić donijeto Rješenje o određivanju pritvora, koje je na snazi.

„Njoj je status nepromijenjen jer ona nije u pritvoru. Prema zakonu, Apelacioni sud kada odlučuje, odlučuje o sudbini pritvora ali ona fizički nije u pritvoru već samo ima rješenje o njemu. Ima status kao i ostali, optužena je i ponovo ide proces“, pojašnjava Muzurović.

Iz Uprave policije RSE nijesu odgovorili na pitanje kakav je trenutni status Branke Milić nakon ukidanja prvostepene presude. Nije odgovoreno ni da li je i dalje pod policijskim nadzorom.

Ostali, koje je Viši sud osudio, ranije su pušteni na slobodu ili su bili nedostupni crnogorskom pravosuđu.

Advokat najavljuje žalbe

Zbog neoslobađanja Branke Milić, advokat Krpović najavljuje da će se obratiti Sudskom savjetu, Zaštitniku ljudskih prava i sloboda ali i međunarodnim organizacijama.

Podsjetimo, pokušaj “državnog udara” u Crnoj Gori se dogodio na dan parlamentarnih izbora u oktobru 2016. godine kada je crnogorska policija uhapsila par desetina državljana Srbije. Oni su uz dva ruska obavještajca i lidera tada opozicionog Demokratskog fronta, osumnjičeni za pokušaj terorističkih akcija, u cilju nasilnog rušenja vlasti, uključujući i likvidaciju tadašnjeg premijera Mila Đukanovića.

Prema optužnici koju je zastupao Glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić, cilj optuženih je osim nasilne promjene vlasti bio i sprječavanje priključenja Crne Gore NATO alijansi.

S obzirom na to da u Podgorici Ambasada Srbije trenutno funkcioniše na nivou otpravnika poslova, pitali smo Krapovića da li to otežava slučaj Branke Milić.

Krapović smatra da to nije problem već, prije svega, potvrda da odnosi dvije države nisu dobri.

Srbija bez ambasadora u Crnoj Gori

A Srbija zvanično nema ambasadora u Crnoj Gori od 28. novembra, kada je dotadašnji diplomatski predstavnik Vladimir Božović proglašen personom non grata zato što je Podgoričku skupštinu iz 1918. godine nazvao “slobodnim izrazom narodne volje za ujedinjenje sa bratskom Srbijom”.

To tumačenje istorijskog događaja, koji duboko dijeli crnogorsko društvo, u suprotnosti je sa zvaničnim stavom Crne Gore potvrđenim Rezolucijom iz 2018. godine u kojoj se Podgorička skupština 1918. godine ocjenjuje “instrumentom kojim je izvršen prevrat i ukinut dotadašnji suverenitet Crne Gore a teritorija Crne Gore prisajedinjena Kraljevini Srbiji“.

No Božović tvrdi da i dalje radi taj posao

Božović se 10. februara oglasio Twitter objavom u kojoj tvrdi da i dalje obavlja tu funkciju iz Beograda i da će to nastaviti da čini sve dok to bude od njega tražila Srbija.

Božović je poručio i da od nove Vlade očekuje da povuče odluku o protjerivanju.

Naime, Božovića je „protjerala“ bivša Vlada, Demokratske partije socijalista (DPS), koja je izgubila izbore 30. avgusta 2020. ali je u tehničkom mandatu vladala do 4. decembra kada je izabrana nova Vlada. U tom periodu je otkazano diplomatsko gostoprimstvo Božoviću.

Ministarstvo vanjskih poslova Crne Gore odbilo je da za RSE komentariše izjavu Božovića da i dalje, iako iz Beograda, obavlja posao ambasadora Srbije u Crnoj Gori.

Nekadašnji šef crnogorske diplomatije Branko Lukovac za RSE kaže da je crnogorska vlast uskratila gostoprimstvo Božoviću, što znači da on za Crnu Goru nije više u funkciji ambasadora Srbije:

„Ukoliko nadležnim organima u Srbiji to ništa ne znači i ako oni žele da provociraju dalje odnose sa Crnom Gorom, mogu da saopštavaju bilo kakve ocjene poput te da Božović i dalje vrši tu funkciju i da daje naloge ostalim članovima Ambasade.“

Ipak, Lukovac smatra da to za Crnu Goru nema značaja:

„Jer su njemu akreditivi uskraćeni i do predlaganja i imenovanja nove osobe Srbija nema ambasadora već otpravnika poslova u Crnoj Gori.“

U Vladi premijera Zdravka Krivokapića, uključujući i samog premijera, u više navrata su iskazali nezadovoljstvo odlukom ranije Vlade vezano za slučaj protjerivanja ambasadora Božovića.

Ministar spoljnih poslova Đorđe Radulović je više puta ponovio da bi on postupio suprotno od tadašnje vlasti koja je donijela odluku o protjerivanju Božovića ali i da će Vlada poštovati konvencije.

“Ova Vlada želi da poštuje sve konvencije. Očekujemo da Srbija pošalje novog ambasadora. Protjerivanje ambasadora dvije susjedne zemlje nije čin prijateljstva“, rekao je Radulović Vijestima 28. januara.

Vladimir Božović je od stupanja na ambasadorsku dužnost, januara 2020. do novembra, kada je proglašen za perosnu non grata, više puta pozivan u tadašnje Ministarstvo vanjskih poslova zbog, kako su naveli, grubog miješanja u unutrašnje prilike Crne Gore.

Radio Slobodna Evropa