Trudnice su naročito podložne oksidativnom stresu, čiji povišen nivo može uticati da se promijeni antioksidantna zaštita u organizmu. Tako je kod gestacijskog dijabetesa, na primjer, smanjena antioksidantna enzimska aktivnost. Nažalost, današnje okruženje i ishrana su često deficitarni u mnogim faktorima koji su neophodni za zdravlje majke i bebe.
Neprijatelji zdravlja
Toksični molekuli kiseonika, koji oštećuju svaki dio tijela, poznati su pod nazivom slobodni radikali. Oni reaguju u dodiru sa važnim ćelijskim komponentama, uključujući DNA, masti i proteine - što ima za rezultat ćelijsko oštećenje. Samo jedan slobodan radikal može da pokrene brojne, veoma štetne reakcije (razgradnju ćelijske membrane, prekid važnih procesa u tijelu, pucanje genetskog koda i formiranje mutiranih ćelija)
Slobodni radikali se stvaraju u svim procesima sagorijevanja - kao što su pušenje, zračenje, sagorijevanje benzina, izduvni gasovi, pa čak i metabolički procesi u organizmu i prženje hrane. Ono što radimo u kuhinji i te kako može da poremeti ravnotežu među nutrijentima. Visoke temperature prilikom prženja u ulju mogu da promijene hemijski sastav hrane, pa spremljena na taj način - postaje izvor slobodnih radikala.
Kada se još stvaraju slobodni radikali?
Međutim, slobodni radikali se produkuju i u mnogim drugim situacijama:
- konzumiranje životinjskih masti i prerađene hrane (bijeli šećer, bijelo brašno...)
- korišćenje aditiva i boja u hrani
- medicinski tretmani, uključujući ljekove (antiepileptički, na primjer)
- infekcije i zapaljenske bolesti tokom trudnoće
- dijabetes i preeklampsija u trudnoći
- stres
- duvanski dim
- konzumiranje alkohola
- zagađena okolina
- pesticidi
- teški metali: živa, kadmijum, arsenik
- radijacija
Spasonosna prevencija
Najbolji način da se smanje negativni efekti slobodnih radikala jeste da se izbjegne izlaganje njima, kao i borba protiv njih uz pomoć antioksidanasa, koji ih pretvaraju u neškodljive elemente. Antioksidansi su supstance koje preveniraju ili usporavaju oštećenje organizma uslovljeno dejstvom slobodnih radikala.
Najmoćniji antioksidansi su vitamini A, B, C i E, potom element selen, kao i enzim superoksid dismutaza (sadrži cink, bakar ili magnezijum) - koji reaguje u dodiru sa superoksidnim radikalima, pretvarajući ih u manje opasne, ali i bioflavonoidi (posebno antocijanin), polifenoli, indol, alicin... Antioksidansi iz prirode su u stanju da se izbore sa većinom pomenutih štetnih molekula.
Prirodno je uvijek dobro
Hrana je najbolji prirodni izvor antioksidanasa. Većina obojenog voća i povrća je obdarena sposobnošću da zaštiti ćelije organizma, tako da slobodni radikali bivaju odbijeni i nemaju mogućnost da uzrokuju oštećenje.
Ishrana bogata voćem i povrćem raznovrsnih boja, najbolji je način da tijelo dobije beta karotene i ostale karotenoide, ali i neophodne vitamine i mnoštvo minerala i fitonutrijenata (flavonoida, polifenola) korisnih za zdravlje.
Voće i povrće je odličan izvor kompleksnih ugljenih hidrata, vlakana, minerala i vitamina. Fitonutrijenti su deo normalnog biljnog sistema zaštite i obnove. Telo ih iskorišćava u malim količinama, da bi ih ugradilo u razne ćelijske i metaboličke procese, koji potpomažu rast i obnovu ćelija.
Antioksidantnih materija ima u origanu, ruzmarinu, nani, mirođiji... Dodavanje umjerene količine začina može na duge staze da ima dobre učinke, naročito kao zamena za aditive.
(Izvor:MOJEzdravlje)
