U našem tijelu živi ogroman broj mikroorganizama, od kojih su mnogi bakterije. Takođe su prisutni virusi. Ponekad izazovu bolest; u drugim prilikama imunološki sistem ih savlada, pa brzo nestanu. Postoje i oni koji vrebaju u skrivenim uglovima i ne mogu se prepoznati sve dok ne krenu u napad.
A svi virusi, i oni koji su poraženi i oni latentni, ostavljaju trajno obilježje: svaki put imunološki sistem napadnutog organizma proizvodi antitijela za borbu protiv uljeza. Antitela potom ostaju u vašoj krvi - često mjesecima ili godinama, a ponekad cijelog života.
Nedavno je grupa istraživača objelodanila nov metod kojim se registruju sva antitela. Riječ je o virskenu (VirScan), preko kojeg se - iz samo jedne kapi krvi - čita cijelokupna istorija virusnih infekcija pojedinačne osobe.
Prvo je sačinjena „banka“ od gotovo sto hiljada fragmenata sintetičkih proteina, s tim što je svaki od njih predstavljao dio virusa koji određeno antitijelo može da prepozna. Kada se proteini dodaju jednoj kapi krvi, antitijela odmah prijanjaju uz odgovarajuće fragmente. Antitijela se zatim izdvajaju iz seruma i na osnovu toga s čime su sparena može se odrediti kojim je virusima neko bio izložen i koja antitijela je njegov organizam proizveo kao odgovor na to. Rezultati studije (na 569 ispitanika sa četiri kontinenta) objavljeni su u naučnom časopisu Sajens.
Novi skrining-test mogao bi da omogući rano otkrivanje virusa, prije nego što pogubno napadnu organizam - često godinama opstaju pritajeni, kao, recimo, virus hepatitisa C ili HIV.
Virsken bi mogao da bude način za jeftino i efikasno testiranje na viruse: umjesto testova koji ciljaju samo jedan virus, odjednom bi moglo da se uradi testiranje za više njih po cijeni od oko 25 dolara.
„Idealno gledano, to će biti standardni postupak kad kod ljekara jednom godišnje odete na kontrolu“, kaže Stiven Elidž, vodeći autor studije i profesor genetike na američkom univerzitetu Harvard.
„Milioni ljudi koji šetaju svuda oko nas nosioci su virusa hepatitisa C ili HIV, koji kod njih nisu zvanično otkriveni. Sve dok ljekar ne posumnja da ste zaraženi HIV, neće vas čak ni testirati na taj virus.“
Komentari